مرور تاریخ ارتباطات نشان میدهد که هر رسانه سیری تحولی را شامل پیدایش، بلوغ، دوران طلایی و تثبیت طی میکند. این بدان معنی است که هیچ رسانهای بهطور کامل میدان را برای رسانه جدیدتر خالی نمیکند.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، زمانی تصور بر این بود که با پیدایش تلویزیون، اینترنت و شبکههای اجتماعی، رسانه رادیو به مرور فراموش خواهدشد، ولی امروزه، رادیو و قالبهای گوناگون محتوای صوتی همچنان در سپهر رسانهای به حیات خود ادامه میدهند و برخی فناوریهای پیشرفته از قبیل تلفن همراه، ماهواره، اینترنت و شبکههای اجتماعی را به خدمت گرفته و حتی به نظر برخی تحلیگران رسانهها، فناوریهای نوین روحی تازه در کالبد رادیو دمیدهاست.
ولیالله قرقانی، مدیر رادیو سایت ژاپنی توضیحات مختصری در باره این رسانه معاونت برونمرزی در بیستوچهارمین سالگرد تاسیس آن ارائه کرده است.
رادیو ژاپنی درتاریخ سیام تیر 1378 پخش خود را با روزانه 30 دقیقه برنامه آغاز کرد و به علت استقبال شنوندگان از برنامهها، در تاریخ ششم بهمن 1386 پخش برنامهها به یک ساعت در روز افزایش یافت.
رادیو ژاپنی از مهرماه 1397، با تغییر ماموریت، بر انتشار محتوای صوتی و چندرسانهای در اینترنت و شبکههای اجتماعی متمرکز شد.
طبق گفته مخاطبان این رادیو سایت، شنیـدن برنامـههای ایـن رادیـو و محتوای منتشره در وبگاه و شبکههای اجتماعی، دریچـهای جدید برای آنـان در شـناخت جهـان، اسـلام و ایـران گشـودهاسـت.
بارها پخش خبر یا برنامهای درباره معرفی دستاوردهای علمی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور باعث شگفتی مخاطبان شده است؛ به طوری که با ارسال نامه، ایمیل و تماسهای تلفنی آن را تحسین کردهاند.
این رادیو تنها رادیوی ژاپنی زبانی است که از یک کشور اسلامی در منطقه غرب آسیا منتشر میشود، لذا مخاطبان به برنامههای رادیو به عنوان منبعی ناب در خصوص تحولات منطقه و جهان مینگرند.
همچنین بسیاری از مخاطبان اذعان کردهاند که اخبار، تحلیلها و مطالب رادیو ژاپنی جمهوری اسلامی ایران با اخبار پخششده از خبرگزاریها، رسانههای محلی و غرب محور بسیار متفاوت و با نگاهی واقعبینانهتر است و دریچه جدیدی برای آنان در شناخت جهان، اسلام و ایران گشودهاست.
محتوای این «رادیو سایت» باعث شده است که مخاطبان زیادی نسبت به شناخت بیشتر اسلام ترغیب شوند به طوری که تعداد زیادی از آنان در این زمینه به مساجد و مراکز اسلامی موجود در ژاپن مراجعه کرده و از رادیو خواستار ارائه اطلاعات بیشتر و معرفی کتابهای موجود به زبان ژاپنی شدهاند. بسیاری از آنان نیز تمایل خود را برای سفر به ایران و مشاهده واقعیات اعلام میکنند.
ژاپن از معدود کشورهایی است که حضور اسلام و سایر ادیان توحیدی در آن بسیار کم رنگ است. این کشور تحت نفوذ عمیق فرهنگ و تبلیغات رسانههای غربی قرار دارد و شناختی که جامعه ژاپن از اسلام و ایران دارد مبتنی بر همان تبلیغات رسانههای غربی و بسیار دور از واقعیات است.
در دهههای اخیر به موازات پیشرفت چشمگیر علمی، فنی و اقتصادی این کشور شاهد بروز مشکلات عدیده اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی در این کشور هستیم، اما در نتیجه سرخوردگی از مکتبهای مادی و الحادی گرایش به مذهب در میان مردم افزایش یافتهاست و رادیو ژاپنی وظیفه خود میداند مردم ژاپن را با حقایق اسلام ناب محمدی آشنا سازد.
معرفی نظام جمهوری اسلامی ایران، پیشرفتهای کشور در عرصههای علمی، صنعتی، اقتصادی، اجتماعی و معرفی جاذبههای طبیعی، تاریخی و فرهنگی کشور و نیز تبیین دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران در خصوص مسائل جهانی و منطقهای از دیگر اهداف این رادیوست.
وبگاه رادیو ژاپنی همواره از نظر میزان بازدید جزو چند رادیوی برتر برونمرزی بودهاست. این رادیو به ژورنالیسم آنلاین از نظر رعایت اصول حرفهای آن از قبیل انتخاب اخبار و مطالب خاص سایت، پوشش سریع و دقیق تحولات، نحوه تنظیم و دستهبندی مطالب، مدیریت موتورهای جستوجو، انتخاب عکس و... اهتمام ویژهای دارد. وبگاه رادیو ژاپنی علاوه بر اخبار، رویکرد فرهنگی، اجتماعی و مذهبی را نیز دنبال میکند.
دستاوردهای حرفهای رادیو ژاپنی
دریافت جایزه بهترین مستند رادیویی از جشنواره اتحادیه رادیو تلویزیونهای اسلامی (جشنواره اتحاد)، دریافت جایزه از جشنواره رادیویی جوان و محیط زیست، دریافت جایزه بهترین گزارش خبری رادیویی از جشنواره تولیدات اربعین، همچنین رادیو ژاپنی تنها شبکه رادیویی است که موفق به اخذ تاییدیه برای شبکههای اجتماعی شده و صفحه توییتر آن بالاترین آمار دنبالکنندگان را در بین رادیوهای برونمرزی دارد.
بازدید برخی توییتهای این رادیو، میلیونی است و در ماه حدود سه و نیم میلیون بازدید دارد.
نکته درخور تامل دیگر اینکه پخش تلاوت قرآن در ابتدای برنامه به اذعان بسیاری از شنوندگان تاثیر روحی و معنوی زیادی روی آنان گذاشته و خواستار دریافت سیدی، کاست یا ترجمه ژاپنی قرآن شدهاند. از آنجاکه حدود 9/99 درصد از شنوندگان رادیو ژاپنی پیرو آیین بودا هستند و از طرفی فرهنگ غالب بر کشور ژاپن و جوّ فرهنگی آن فرهنگ غربی و اروپایی است، ظاهرا نباید انتظار زیادی برای استقبال از رادیو ژاپنی جمهوری اسلامی ایران بهخصوص برنامه قرآن داشت ،اما آنطور که شنوندگان در پیامهای خود مینویسند شنیدن آیات ملکوتی قرآن کریم تاثیر عجیبی بر قلب آنها میگذارد و به آنها آرامش خاصی میدهد. برای مثال شنونده جوانی نوشتهاست: «درهنگام پخش برنامه قرآن، من و مادرم با دقت، علاقه و لذت به آن گوش میسپریم و احساس میکنیم با تمام نغمههایی که تاکنون شنیدهایم تفاوت دارد.»
وبگاه رادیو نیز از بدو راهاندازی با استقبال بازدیدکنندگان مواجه شدهاست و آمار بینندگان آن پیوسته افزایش مییابد. سایتها و وبلاگهای زیادی در ژاپن با سایت این رادیو پیوند ایجاد کردهاند و از اخبار و مطالب سایت رادیو ژاپنی با ذکر منبع استفاده میکنند.
«راهی بهسوی نور» پرسابقهترین برنامه رادیو ژاپنی است که به ترجمه و تفسیر آیات قرآن مجید میپردازد. حتی بعد از پخش موج کوتاه، ادامه این برنامه در وبگاه رادیو منتشر میشود. «راهی بهسوی نور» باعث شده است که شنوندگان با درک معانی ژاپنی آیات قرآن با آن نزدیکی و قرابت بیشتری حس کنند.
چشمانداز پنج سال آتی رادیو ژاپنی
تبدیل به وب تیوی، افزایش کیفیت و ضریب نفوذ فعالیت در شبکههای اجتماعی، راهاندازی نرمافزار خاص رسانه برونمرزی جهت تماشا، شنیدن و بهرهبرداری از تولیدات رسانههای برونمرزی در مد نظر قرار دارد و البته با توجه به خروج تدریجی کارکنان باتجربه با فرا رسیدن موعد بازنشستگی، جذب و آموزش نیروهای جدید اجتنابناپذیر است.