تولید کتاب در رسانه دیداری و شنیداری

رسانه ملی به عنوان یک دانشگاه عمومی، انتشارات و کتابخانه‌های زیادی دارد که البته گاهی کتاب‌هایش خاک می‌خورد و باید بیش‌تر از آن‌ها استفاده شود.

وقتی نام صداوسیما می‌آید این جمله از امام خمینی (ره) بیش از همه به ذهن‌ها متبادر می‌شود. «صداوسیما یک دانشگاه عمومی است؛ یعنی دانشگاهی است که در تمام سطح کشور گسترده است. باید از آن، عمل دانشگاه را، به آن اندازه‌ای که می‌شود، استفاده کرد. باید این دستگاه، دستگاهی باشد که بعد از چند سال تمام قشر ملت را روشن کند، تمام را مبارز بار بیاورد، تمام را متفکر بار بیاورد.»

برای رسیدن به این نقطه لازم است اهالی این دانشگاه، اهل مطالعه و به‌روز باشند. مراکزی هم برای علم‌آموزی از طریق کتاب و کتاب‌خوانی راه اندازی شده است.

انتشارات سروش یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین آن‌هاست. این انتشارات که از سال 46 فعالیت خود را آغاز کرده با پیروزی انقلاب اسلامی روح و جانی تازه به خود گرفت.

انتشارات سروش با چاپ کتب و مجلات مختلف سعی در ارتقای دانش هنری و فنی اهالی رسانه ملی و حتی مخاطبان بیرونی دارد.

سروش بیش از 1700  عنوان کتاب در موضوعات مختلف از جمله در حوزهای ارتباطات، هنر، رسانه، مذهبی، تاریخی و کودک و نوجوان منتشر کرده‌است.

برخی از کتاب‌های سروش چندین‌بار تجدید چاپ شده‌اند که از آن جمله می‌توان به کتاب «دختران آفتاب» و «مبادی سواد بصری» اشاره کرد.

همچنین مجلات سروش نیز که سال‌های سال به شکل کاغذی چاپ می‌شد با استقبال بسیار خوبی همراه می‌شد. طراحی جلد جذاب و متفاوت، دری می‌شد به روی مطالبی که برای مخاطب تازه و ناب بود. بسیاری از چهره‌های محبوب تلویزیون تنها تجربیاتشان را با سروش به اشتراک می‌گذاشتند و همین سبب می‌شد مخاطب برای خواندن سروش تشنه‌تر شود.

یکی از اتفاقات خوبی که همواره در سروش می‌افتد توجه ویژه به کودکان و نوجوانان است. در جدیدترین اقدام سروش هم، کتابی برای این گروه سنی چاپ شده‌است. «با قصه‌ها بهتر می‌شویم» نوشته فریبا دلسوز با اندوخته‌ای از سال‌ها فعالیت در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و با استفاده از علم روان‌شناسی به صورت تخصصی.

این کتاب در پنج فصل تنظیم شده است: «قصه‌گویی؛ آفرینش دو جانبه»، «در قصه‌ها زندگی می‌کنیم»، «قصه‌ها ما را انتخاب می‌کنند»، «فراتر از قصه» و «گستره تربیتی قصه‌ها برای بچه‌ها و بزرگسالان» عناوین «با قصه‌ها بهتر می‌شویم»، هستند.

به نظر می‌رسد فعالیت در زمینه کودکان و نوجوانان چون بذری است که کاشته می‌شود و ثمره‌اش را سال‌ها بعد می‌بینیم و این، اتفاقی است که سروش به خوبی به آن می‌پردازد.

دیگر انتشاراتی فعال رسانه ملی، انتشارات دانشگاه صداوسیماست  که آن هم فعالیت حرفه‌ای خودش را  پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌پیش برد.

کتابخانه و آرشیو دانشگاه صدا وسیما زیر مجموعه معاونت پژوهشی و فناوری است. این معاونت با هدف ارائه خدمات و پشتیبانی‌های لازم برای فراهم ساختن متون درسی و ایجاد زمینه‌های پژوهشی برای ارتقای آموزش و افزایش توانایی‌های علمی اعضای هیئت علمی و دانشجویان، فعالیت خود را پیش می‌برد.

از سال 1379 تاکنون 140 عنوان کتاب به صورت مستقل و 12 عنوان کتاب نیز به صورت مشترک با هدف پشتیبانی در زمینه مواد آموزشی منتشر کرده‌است.

کتاب‌های انتشارات دانشگاه صداوسیما به جهت موضوعی و محتوایی افزون بر اینکه بخش زیادی از  نیازهای دانشجویان دانشگاه را تامین می‌کند برای مخاطبان این حوزه هم جذاب است. بیش‌تر کتب دانشگاه صداوسیما حول ابعاد مختلف رشته‌هایی چون ارتباطات و رسانه،  تهیه و تولید رادیو تلویزیون و مهندسی رسانه است و بنا به گفته دانشجویان، کتاب‌های حوزه خبرنگاری رادیو و تلویزیون این دانشگاه جای دفاع دارد.

مرکز تحقیقات  رسانه ملی هم از دیگر بخش‌هایی است که از سال 68 فصل جدیدی از فعالیت های خود را آغاز کرد. چند سالی است این مرکز محتوای مکتوب را در قالب‌های مختلف تولید می‌کند. گزارش‌های پژوهشی در حوزه‌های نظرسنجی، افکارسنجی، نیازسنجی، اثرسنجی، تحلیل محتوا، تهیه و چاپ  کتاب‌هایی در برگیرنده عمیق‌ترین و کاربردی‌ترین پژوهش‌ها و نیز ترجمه تازه‌ترین آثار پژوهشی برای استفاده پژوهشگران و برنامه‌سازان ، انتشار نشریات در قالب فصلنامه‌های مختلف همچنین ماهنامه‌های پژوهش‌محور از جمله تولیدات این مرکز است.

اداره کل پژوهش‌های اسلامی رسانه هم، محتواهای  مکتوب با کیفیتی را در حوزه مفاهیم فقهی  و علوم انسانی منتشر می‌کند. از کتاب چکیده مقالات اولین همایش علمی‌پژوهشی «اخلاق و رسانه» تا کتاب متفاوت «اخلاق رسانه در دنیای واقعی درون صنایع پخش و سرگرمی»  که به موضوعات متفاوت می‌پردازد از جدید ترین محصولات این مرکز است.

افزون بر این‌ها در هر معاونت و در هر ساختمان، کتابخانه‌ای وجود دارد با کتاب‌هایی که معمولا در قفسه‌ها خاک می‌خورند و کم‌تر کسی به سراغشان می‌رود. به نظر می‌رسد فرصتی که این روز‌های کرونایی پیش آورده، می‌تواند زمینه‌ای باشد برای افزایش دقایق مطالعه برای افرادی که رسالتشان تبدیل رسانه ملی به دانشگاه عمومی است.