یکی از معضلات و مشکلات جامعه بی‌سوادی به خصوص در سنین بالاتر است. گرچه برخی کودکان و نوجوانان هم به دلایلی از تحصیل باز می‌مانند و درجمع این افراد قرار می‌گیرند، با این حال هنوز هم افراد میانسال بسیاری هستند که درگیر بی‌سوادی هستند و همین موضوع عواقب بسیاری برای‌شان در زندگی دارد.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، شبکه آموزش با توجه به رسالتی که دارد، به تولید و ساخت برنامه‌هایی در حوزه آموزش برای همه گروه‌های سنی اقدام می‌کند. این شبکه در حوزه نمایش هم فعال بوده ومدتی است مجموعه «سوادیاران» را به تهیه‌کنندگی و کارگردانی عبدالرضا فیروزان روی آنتن دارد.
سوادیاران در ۳۰ قسمت ۲۰ دقیقه‌ای در گروه آموزش‌های رسمی‌شبکه آموزش با مشارکت سازمان نهضت سوادآموزی تولید شده است که در هر قسمت به یکی از معضلات و تبعات بی‌سوادی در جامعه پرداخته می‌شود. در ادامه نیز از همه اقشار جامعه دعوت می‌شود برای آموزش و تشویق افراد بی‌سواد، به سهم خود همیاری کنند. می‌توان گفت سازندگان این مجموعه با هدف پرداختن به ابعاد مهم ریشه‌کنی بی‌سوادی در کشور اقدام به ساخت این مجموعه کرده‌اند. محمد فیلی، یکی از بازیگران اصلی‌سوادیاران این است که در مجموعه‌های بسیاری ایفای نقش کرد. ازجمله: گیلدخت، بانوی سردار، روزی روزگاری، تفنگ سرپر، مختارنامه و بانوی عمارت.
فیلی که دوران نقاهت را سپری می‌کند و مدتی پیش به دلیل عارضه مغزی در بیمارستان بستری و تحت عمل جراحی قرار گرفت، درباره حضورش در این مجموعه و ویژگی‌های فیلمنامه این سریال به جام‌جم می‌گوید: مثل هر بازیگری دوست دارم نقش‌هایی را بازی کنم که من را به چالش بکشد و بدانم مخاطب هم آن را دوست دارد. تا به امروز هم هر کاری را که بازی کردم چه در سینما چه در تلویزیون و تئاتر نقش‌هایی بوده که هم خودم دوست داشتم و هم مخاطب. گرچه گاهی نقش‌های منفی هم بازی کرده‌ام. نقش شمر در سریال «مختارنامه» یکی از منفورترین نقش‌هایی بود که بازی کردم و هنوز هم مردم من را با آن به خاطر می‌آورند و از آن سریال و نقش یاد می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: درباره حضورم در این سریال باید بگویم اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که باعث شد در آن بازی کنم، موضوع و محتوای فیلمنامه بود. شاید در نگاه اول خیلی نقش متفاوتی نیست و شاید چالش زیادی نداشته‌باشد. اما من برای بازی در این سریال به این موضوع فکر کردم که اگر بتوانم با این سریال قدمی‌بردارم که کسی تشویق شود به این‌که خواندن و نوشتن را یاد بگیرد، برای من با ارزش است و به آنچه از این کار خواسته‌ام، رسیده‌ام.
وی می‌افزاید: از آنجا که بی‌سوادی واقعا معضل بزرگی است، امیدوارم با حضورم دراین سریال حداقل یک نفر را به سوادآموزی تشویق کنم و روی یک نفر تاثیر گذاشته‌باشم؛ چون بی‌سوادی و تنبلی برای سوادآموزی مشکلی است که متاسفانه وجود دارد.
عواقب بی‌سوادی در آینده
فیلی درباره این‌که آیا هنوز هم افرادی را می‌توان یافت که در جامعه امروزی و با پیشرفت‌های علمی‌که وجود دارد، باز هم بی‌سواد داشته‌باشیم، بیان می‌کند: متاسفانه هنوز هم با این موارد در جامعه مواجه هستیم. مثلا من افرادی را می‌شناسم که حتی نام خودشان را هم به سختی می‌نویسند. البته این موضوع بیشتر در افرادی است که سنین بالاتری دارند اما متاسفانه بچه‌هایی هم هستند که به دلیل فقر یا فرهنگ خانواده هنوز بی‌سواد هستند و از تحصیل جا مانده‌اند. آن هم در شرایطی که بی‌سوادی می‌تواند برای آنها در آینده عواقبی داشته‌باشد که حتی جبران ناپذیر باشد. بنابراین سازندگان این اثر سراغ موضوع مهمی رفته و تلاش کرده‌اند این مشکل را ریشه‌یابی کنند. به عنوان یکی از بازیگران این مجموعه امیدوارم بی‌سوادی در کشور ما ریشه‌کن شود تا شاهد مشکلات و معضلاتی پیرامون این موضوع نباشیم. چون مشخص نیست ۲۰سال دیگر جامعه چگونه می‌تواند این افراد را بپذیرد و چه سرنوشتی پیدا خواهند کرد.
بازیگر سریال سوادیاران ادامه می‌دهد: من امیدوارم تولید و پخش چنین سریال‌هایی حتی باعث شود عده‌ای به فکر بیفتند و تلاش کنند از هر طریقی که شده این معضل را ریشه کن کنند و افراد بی‌سواد را به سمت سوادآموزی سوق بدهند.
فیلی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا چنین سریالی می‌تواند تاثیرش را روی جامعه و افراد بی‌سواد بگذارد هم توضیح می‌دهد: این نکته به دیده شدن سریال بستگی دارد. این روزها همه در فضای مجازی به سر می‌برند و حتی سریال‌ها و فیلم‌ها را هم با گوشی تلفن‌همراه‌شان تماشا می‌کنند و تعدد رسانه‌ها باعث شده کمتر فرصت تماشای تلویزیون پیدا کنند. البته من هم به دلیل این‌که دوران نقاهت را سپری می‌کنم، فرصت نکرده‌ام این سریال را به عنوان مخاطب تماشا کنم اما به هر حال هر اثری که ساخته می‌شود، مخاطب خودش را دارد. فقط باید امیدوار بود بتواند روی مخاطب تاثیرش را بگذارد و سازندگان آن به هدفی که از ساخت این سریال داشتند، رسیده‌باشند.
هنر، ابزاری در ریشه‌کنی بی‌سوادی
وی درباره ادبیاتی که نوجوان‌ها و جوان‌ها در فضای مجازی به کار می‌برند و گاهی از اصطلاحات اشتباه استفاده می‌کنند هم می‌گوید: من فکر می‌کنم هر کاری که ساخته می‌شود، تاثیرش بستگی به نگاه مخاطب دارد. متاسفانه دنیای مجازی جای خودش را به رسانه‌های معتبر و تاثیرگذاری چون رادیو و تلویزیون داده‌است و اغلب نوجوان‌ها و جوان‌ها بیشتر وقت‌شان را در این دنیای مجازی می‌گذرانند که گاهی مخرب است. باید با ساخت آثار جذاب کاری کرد که نگاه آنها هم به سمت رسانه‌های دیگر بازگردد. چون اغلب بچه‌ها مدام سرشان در گوشی‌های‌شان است و غلط‌های بسیاری را تکرار می‌کنند. به همین دلیل مشکلات باید ریشه‌یابی شوند؛ چون ممکن است سریال‌ها و فیلم‌ها چند درصد تاثیرگذاری داشته‌باشند اما چنین مسائل مهمی را باید به صورت اصولی ریشه‌یابی کرد و در جهت رفع آن برآمد.
فیلی درپایان درباره فعالیت‌های اخیرش هم می‌گوید: من فعلا دوران نقاهت را سپری می‌کنم. چون دو جراحی سنگین داشتم. هم تومور مغزی داشتم که جراحی کردم و درآوردم و هم عمل آنژیوی قلب کردم. چکاپ نهایی شوم و اگر دکترم اجازه بدهد، آمادگی بازی در کارهای جدید را دارم. پیشنهادهایی هم دارم که همه چیز منوط به نظر دکترم هست. البته چند بار چکاپ شدم و دکتر نظر مثبتی داشته، با این حال به خاطر استرس و هیجانی که این حرفه دارد، باید حالم بهتر شود و بعد وارد کار شوم.
قصه‌های جذاب برای سریال‌های تاثیرگذار
بازیگر سریال سوادیاران همچنین درباره تاثیرآثار نمایشی درانتقال پیام‌های مهمی چون سوادآموزی بیان می‌کند: هنر و به خصوص فیلم و سریال ابزار خوبی برای انتقال مفاهیم مهمی مثل سوادآموزی است. کاری که تهیه‌کننده و کارگردان این سریال هم انجام داده‌است. با این حال ساخت کارهای تاثیرگذار و مهم نیازمند شاخصه‌هایی است. مثلا فیلمنامه خوب و قوی که توسط نویسنده‌های حرفهای نوشته شده‌باشد؛ نویسنده‌هایی که هم با خواسته و نیاز و سلیقه مخاطبان آشنایی داشته‌باشند و هم از این ابزار برای انتقال مفاهیم آموزشی و مهم استفاده کنند. از طرفی بودجه و زمان مناسبی هم می‌خواهد و باید نگاه سازندگانش به این کار جدی باشد. آقای فیروزان هم به عنوان تهیه‌کننده و کارگردان تلاشش را کرده‌است. اما به گفته قدیمی‌ها هر کسی اندازه کاسه‌اش آش می‌خورد. از طرفی باید در ساخت آثار نمایشی از حرفهای تکراری دوری جست. ضمن این‌که قصه‌های جذاب توسط نویسنده‌های خوب و حرفهای نوشته شوند که مخاطب را با خودشان همراه کنند.
زینب علیپور طهرانی - رسانه