حال‌و‌هوای برنامه سازان ورزشی در روزهای کرونایی

مسابقات ورزشی و پیگیری رویدادهای آن به‌طور زنده، یکی از جذابیت‌های اصلی رسانه‌های جمعی است و این روزها که شیوع یک بیماری موجب تعطیلی مسابقات ورزشی شده؛ شاید یکی از حلقه‌های اصلی زنجیره ارتباط رسانه با مخاطبان است. حلقه‌ای که اگر قطع نشده بود؛ می‌توانست کمک بزرگی برای بند کردن پای مخاطبان در خانه و پیشگیری از بیماری باشد.

به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، مسابقات حساسی چون لیگ‌های فوتبال اروپا، مسابقات المپیک که اگر کرونا نبود، بخش زیادی از اخبار ورزشی را پر می‌کرد و مسابقات رشته‌های ورزشی دیگر که هرکدام طرفدارانی در دنیا دارند، همه امروز تعطیل شده‌اند و بیش از ده‌ها شبکه اختصاصی ورزشی رادیویی و تلویزیونی دنیا و همین‌طور شبکه‌های خبری که بخش قابل‌توجهی از اخبارشان به ورزش اختصاص داشت با مشکل روبرو شده و آن‌ها را به ارائه قالب‌های دیگری از برنامه‌سازی در این باره واداشته است. اکنون بیش‌تر این شبکه‌ها یا به پوشش اخبار ورزشکاران و حس و حال آنان در خانه میپردازد و یا با ارائه گزارش‌هایی از فعالیت‌های ورزشی مردم در خانه، آنتنشان را پرکرده‌اند. در رسانه ملی نیز دو شبکه اختصاصی صداوسیما و بخش‌های خبری با این وضعیت روبرو هستند و می‌کوشند مخاطبانشان را تا عادی شدن اوضاع با ارائه برنامه‌هایی که می‌توانند نظر مخاطب خسته از فراغت اجباری را جلب کند؛ پای گیرنده‌ها نگه دارند. بهویژه اینکه اوضاع کنونی و پهنه گسترده فضای مجازی و جذابیت‌هایش، گوی سبقت را از رسانه‌های سنتی ربوده و حفظ مخاطب را برای گردانندگان و برنامه‌سازان پیچیده‌تر کرده است. ازاین‌رو دست‌اندرکاران برنامه‌های ورزشی و فعالان خبر این حوزه در سازمان هم با موقعیتی ویژه روبرو هستند.  در این باره با برخی از برنامه‌سازان ورزشی سازمان به گفت‌وگو نشسته‌ایم:

جهادی کار کردیم

 احسان شیعه، مدیر شبکه ورزش سیما، درباره اینکه تدبیر این شبکه با تعلیق رشته‌های ورزشی و حذف پوشش زنده مسابقات، چیست می‌گوید: «با تعطیلی رویدادهای ورزشی در دنیا، همه شبکه‌های تلویزیونی ورزشی هم بخش عمده‌ای از محتوای خودشان را که پخش مسابقات و یا تحلیل و بررسی آن‌ها بوده، از دست داده‌اند. در شبکه ورزش هم به‌محض برخورد با این موضوع به فکر طراحی راهبردهایی افتادیم تا نخست؛ مخاطبان را همچنان در کنار شبکه ورزش نگه‌ داریم و دوم؛ با توجه به این‌که وقوع شرایط جدید قرنطینه می‌توانست به کم‌تحرکی و بی‌حوصلگی مردم بیانجامد، باید حتماً به مردم در این شرایط کمک می‌کردیم. با همین هدف، چند برنامه بلافاصله طراحی و اجرا شد. برنامه‌هایی که در شرایط عادی نیاز به چند ماه پیش‌تولید و برنامه‌ریزی قبلی داشتند؛ اما با توجه به شرایط اضطراری کشور، دوستان ما در شبکه ورزش به‌صورت جهادی طراحی و راه‌اندازی کردند. برنامه«ورزش تعطیل نیست» که ازجمله نخستین برنامه‌هایی بود که در شبکه‌های سیما مختص شرایط جدید قرنطینه حاکم بر کشور روی آنتن رفت. در این برنامه که خیلی زود هم با اقبال مخاطبان روبرو شد، سعی کردیم در کنار ایجاد فضای شاد و مفرح، با روش‌های مختلف، مردم را به ورزش و تحرک در منزل ترغیب کنیم و هر روز با آموزش ورزش‌هایی که مناسب اجرا در منزل هستند و همین‌طور آموزش بازی‌ها و سرگرمی‌های خانگی که می‌توانند کمک کنند تا اعضای خانواده‌ها در فضایی شاد و پرانرژی اوقاتشان را بگذرانند، به این مهم پرداختیم».

مدیر شبکه ورزش سیما اضافه می‌کند: «در کنار این برنامه که از ابتدای نوروز در حال پخش است و انشاءالله تا پایان ماه مبارک رمضان هم ادامه خواهد داشت، برای علاقه‌مندان حرفه‌ای ورزش هم برنامه‌ای تولید شد که به‌ مرور فوتبال‌های خاطره‌انگیز جهان می‌پردازد. ما به علت اینکه فوتبال، که یکی از جذاب‌ترین ورزش‌های جهان است، فعلاً تعطیل شده است، برای مخاطبان و علاقه‌مندان به فوتبال، هر شب یکی از فوتبال‌های جذاب قدیمی را پخش می‌کنیم و خاطرات مربوط به آن‌ها را مرور می‌کنیم و در کنار این‌ها البته تعدادی برنامه‌ آموزشی در حال تولید و پخش هستند که به آموزش ورزش‌های مناسب در منزل برای گروه‌های مختلف سنی می‌پردازد. برنامه باشگاه خانگی، آموزش ورزش و ....

همچنین پخش فیلم‌های سینمایی و مستندهای ورزشی هم یکی دیگر از برنامه‌های شبکه ورزش در این ایام است که با نوروز آغاز شده و در ماه مبارک رمضان هم هر روز یک فیلم سینمایی ورزشی پخش خواهد شد».

شیعه، درباره اینکه در صورت ادامه لغو مسابقات ورزشی شبکه ورزش، چه رویکردی را در پیش می‌گیرد؟ می‌گوید: «همه ما امیدواریم که این شرایط هر چه زودتر به پایان برسد و رویدادهای مختلف جهان و ازجمله رویدادهای ورزشی هم دوباره برگزار شوند؛ اما به ‌هرحال تا آن زمان از دیگر ظرفیت‌های موجود در ورزش استفاده می‌کنیم. نگاه ویژه به ورزش همگانی و موردنیاز گروه‌های مختلف مردم، آموزش رشته‌های مختلف ورزشی، پیگیری اخبار ورزشکاران ایران و جهان و مروری بر خاطرههای جذاب ورزش‌های مختلف با پخش مسابقات ورزشی قدیمی و... از جمله رویکردهای شبکه ورزش در این ایام است».

مدیر شبکه ورزش سیما از برنامه«ورزش تعطیل نیست»؛ به‌عنوان برنامه‌ای درباره ورزش‌های خانگی یاد می‌کند که هر روز به پخش تصاویر ارسالی مردم از حرکات ورزشی که در منزل انجام می‌دهند؛ می‌پردازد و بنا به گفته او استقبال بسیار زیادی از این بخش شده است به‌طوری‌که در مدت کوتاهی، بیش از ده هزار ویدیو از بینندگان دریافت شده است که بسیاری از آن‌ها نوآوری‌های بسیار جالبی در اجرای حرکات ورزشی در منزل دارند».

رشد مخاطبان شبکه، وظیفه ما را سنگین‌تر کرده است

 سید غلامرضا میرحسینی، مدیر شبکه رادیویی ورزش، بابیان اینکه پخش زنده مسابقات ورزشی، پیش‌ از این نیز بخش قابل‌توجهی از روال پخش این شبکه را به خود اختصاص نمی‌داد و فقط گزارش مسابقات مهمی را که شنوندگان مطالبه داشتند، به‌طور زنده پخش می‌شد؛ می‌گوید: «رویکرد رادیو ورزش بیش‌تر به سمت برنامه‌های تحلیلی، گزارش از ورزش‌های مردمی، ترویج ورزش و... تمایل داشته و دارد و اوضاع کنونی هم موجب تقویت این برنامه‌ها و سنگین‌تر شدن وظایف برنامه‌های مختلف رادیو ورزش شده است».

او از دو برنامه«زنگ ورزش» و «نیمکت» که به‌طور اختصاصی با محوریت اوضاع کنونی تولید و پخش می‌شوند، یاد می‌کند و توضیح می‌دهد: «برنامه«زنگ ورزش» که هر روز از6 تا 7 صبح روی آنتن می‌رود، با هدف توسعه و ترویج ورزش همگانی تولید شده است و می‌کوشد با ترغیب مردم به ورزش و فعالیت‌های ورزشی در خانه و ایجاد حال و هوایی بانشاط به مخاطبان روحیه بدهد».

میرحسینی، با بیان اینکه برنامه«نیمکت» نیز هر روز از ساعت11 تا 12 پخش می‌شود؛ گفت: «با توجه به نیاز مخاطبان به نشاط در این روزهای قرنطینه و روحیه بخشی به مردم این برنامه تدارک دیده شده است. در این برنامه همچنین نگاهی هم به ورزش استان‌ها شده و موضوعاتی نظیر زیرساخت‌های ورزشی و حال و هوای ورزشکاران مشهور هر استان در خانه و فعالیت‌هایشان بررسی می‌شود.

علاوه بر این، شبکه رادیویی ورزش، تغییراتی هم در برنامه‌های روتین خود نظیر برنامه گلخونه و مسابقه 9 در 2 داده که با استقبال خوبی روبرو شده است». میر حسینی اضافه می‌کند: «برای اینکه نیاز مخاطبان به گزارش‌های ورزشی را تا حدودی برآورده کنیم، بازی‌های مهم دوره‌های قبل و مسابقات ورزشی مختلفی را که در خاطره‌ها ثبت شده‌اند؛ در برنامه «بازی‌های ماندگار» که از ساعت ۲۲:۳۰ تا ۲۴ روی آنتن می‌رود، مرور می‌کنیم». مدیر رادیو ورزش از تلاش همکارانش در سال گذشته به‌عنوان مهم‌ترین عامل در رشد مخاطبان شبکه ابراز خرسندی می‌کند و می‌گوید: «رشد دو رقمی مخاطبان برنامه باوجود همه موانع، ازجمله رشد چشمگیر شبکه‌های فضای مجازی و جذابیتشان نزد مخاطبان امروز و جذابیت‌های بصری مسابقات ورزشی، نشان از تلاش مضاعف همه همکاران از صدر تا ذیل دارد». او اضافه می‌کند: «رشد کمی مخاطبان شبکه در گرو رشد کیفی برنامه‌ها و تدابیری که درباره جدول پخش برنامه‌ها اندیشیده شده بود؛ است و این اتفاق ضمن نوید روزهایی بهتر برای مخاطبان این رادیو، وظیفه سنگینی را برای حفظ و ارتقای این موقعیت بر دوش دست‌اندرکاران رادیو ورزش می‌گذارد».

خاطره‌بازی با ورزش

 حسین ذکایی، از برنامه‌سازان و تهیه‌کنندگان ورزشی سازمان است. او در این روزها مشغول تولید برنامه‌ای با عنوان«مثبت گزارش ورزشی» است و روزهای کرونایی برای او فراغتی ایجاد نکرده است. او درباره این برنامه می‌گوید: «ما برای اینکه تماشای مسابقات ورزشی یکی از سرگرمی‌های اصلی مخاطبان بود و پخش رقابت‌های لیگ‌های مختلف خارجی ازجمله برنامه‌های پرطرفدار سیما است؛ پیشنهاد دادیم تصاویر مسابقات قدیمی‌که برای مردم خاطره‌انگیز است، پخش کنیم و از زوایای مختلف این مسابقات را بررسی کنیم و به قهرمانان این مسابقات بپردازیم. در این برنامه بخش‌هایی از مستندهایی که درباره مسابقات و بازیکنانشان ساخته شده، پخش می‌شود». ذکایی از استقبال خوب مخاطبان از این برنامه خبر می‌دهد و ابراز امیدواری می‌کند: «هرچه زودتر با از بین رفتن این بیماری برگزاری مسابقات ورزشی از سر گرفته شود».

 من فعلاً در خانه هستم

 هادی عامل، از گزارشگران با سابقه تلویزیون، این روزها بیش‌تر در خانه است؛ اما تلاش می‌کند بر دایره اطلاعاتش از ورزش و اخبار ورزشی بیفزاید و با مطالعه سایت‌های جهانی ورزش و پیگیری اخبار ورزشی از غافله عقب نماند. برنامه دایره طلایی، که اختصاص به کشتی داشت، پخش نمی‌شود و آقای عامل تقریباً فراغت زیادی دارد. او معتقد است: «روال برنامه‌ها همیشه به سمتی بود که بیشتر به ورزش‌های قهرمانی می‌پرداخت و این تعطیلی مجال خوبی است که بیش‌تر به ورزش‌های همگانی پرداخته شود و با توجه به اهمیت ورزش برای مردم و پیشگیری از بیماری، تمرکز برنامه‌ها بر این موضوع باشد. چون امروز مردم در فقر ورزش و حرکات بدنی هستند و این زمینه انواع بیماری‌ها را فراهم می‌کند. پس باید این فواید برای مردم بیان شود تا آنان را به این امر تشویق کند». او برخلاف بسیاری از همکاران رسانه‌ای خود، از فضای مجازی فقط برای آشنایی با اوضاع روز و کسب اطلاعات استفاده می‌کند و به علت حواشی زیاد این فضا، تمایلی به حضور فعال در این زمینه ندارد.

 جویای احوال قهرمانان ورزشی در خانه‌هایشان شدیم

 داوود حسین‌نژاد، از سردبیران اخبار ورزشی است. او درباره اوضاع دنیای اخبار ورزشی و خلأ موجود می‌گوید: «ما تلاش کردیم با فعال کردن اخبار شهرستان‌ها، فعالیت‌های ورزشی استان‌ها و اخبار انجمن‌ها و تشکل‌های ورزشی، آن‌ها را پوشش دهیم و اخباری از قهرمانان ورزشی ساکن در شهرستان‌های مختلف کشور در خانه و اینکه چگونه آمادگی بدنی‌شان را حفظ می‌کنند؛ ارائه دهیم». این سردبیر ورزشی اضافه می‌کند: «بخشی از اخبار نیز درباره دنیای ورزش و اوضاع ورزشکارن معروف خارجی است». البته حسین‌نژاد و همکارانش ارتباطی هم با ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا دارند. پیگیری رویدادهایی که در فدراسیون‌ها رخ می‌دهند نیز ازجمله کارهای دیگر آنان است. ضمن اینکه غالب اخبار با تعطیلی مسابقات، از نتیجهگرایی و اعلام نتایج به سمت تحلیل مسابقات رفته است و با توجه به اینکه بخش‌های ستادی ورزشی فعال هستند؛ اخبار این فعالیت‌ها و تحلیل تصمیم‌هایی که در این بخش‌ها گرفته می‌شود هم بخشی از اخبار را تشکیل می‌دهند.

 مستندسازی بهتر از اخبار تکراری است

 سید داوود دادمرزی، از گویندگان اخبار ورزشی است. نظر او کمی‌با دوستانش درباره فعالیت‌های خبری در این اوضاع فرق می‌کند. او معتقد است: «حالا که مسابقات تعطیل است و به دنبال آن اخبار ورزشی کم شده، باید بخش‌های خبری را محدود و از پخش اخبار تکراری پرهیز کرد؛ زیرا خبر اقتضائاتی دارد که اگر در نظر گرفته نشود، جذابیتی برای مخاطب نخواهد داشت».  او علاقه‌مند است در بخش تولید برنامه‌های مستند ورزشی و قالب‌های دیگر فعالیت کند. او هم در رادیو و هم در شبکه ورزش و سه فعال بوده و اکنون به همراه جواد خیابانی در حال تهیه مستندی درباره فوتبال است. پخش فوتبال‌های خاطره‌انگیز و ارائه مستندهایی که در این باره در دنیا ساخته شده نیز ازنظر او برای نسل جوان علاقه‌مند به فوتبال و حتی به کودکانی که فقط نامی از بزرگان فوتبال می‌شنوند، جذاب و آموزنده است. دادمرزی از ورزش‌دوستان دو آتشه است و با اینکه در روزهای کرونایی عید در منزل بوده، برای برنامه دایره طلایی شبکه سه و دیگر برنامه‌ها آیتم می‌نوشته است. دادمرزی به مستندسازی ورزشی علاقه‌مند است. او می‌گوید: «دسترسی به آرشیو مسابقات ورزشی و برنامه‌ها چندان کار آسانی نیست و اغلب فیلم‌های مورد نیاز نایاباند». از نظر او که این روزها با جواد خیابانی برای تهیه مستندهایی درباره فوتبال همکاری می‌کند، آرشیو خیابانی به‌مراتب دست‌یافتنی‌تر و غنی‌تر از آن چیزی است که امروز علاقه‌مندان به مستندسازی ورزشی از آرشیو سازمان مطالبه می‌کنند.

 پرمشغله‌تر از قبل در روزهای کرونایی

 محمدرضا احمدی، از مجریان، گزارشگران و برنامه‌سازان ورزشی، این روزها در میان همکارانش پرمشغله‌تر است. او هم با برنامه «مثبت گزارش ورزشی» ذکایی همکاری دارد و هم در برنامه«رکورد» به تهیه‌کنندگی کاویانی، که جمعه‌ها از ساعت 10:30 تا 12 پخش می‌شود، به‌عنوان سردبیر و مجری فعالیت دارد. احمدی میگوید: «برنامه «رکورد» برنامه مختص رشته‌های ورزشی المپیکی است که این روزها حال و هوای ملتهبی دارد و تعطیلی و به تعویق افتادن ورزشها بازار داغی از خبر ایجاد کرده است که در برنامه «رکورد» بررسی و تحلیل می‌شوند». اینکه آیا به تعویق افتادن مسابقات المپیک به نفع و ضرر هیچکدام  از ورزشکاران کشور هست یا نه؟ و آیا آنان که به هر دلیلی از این مسابقات جامانده بودند، می‌توانند امیدی به حضور در این مسابقات در تاریخ جدید بیابند؟ یا اینکه آیا منتخبان حضور در این رقابت‌ها با به تعویق افتادن آن دچار مشکل می‌شوند؟ هم موضوعی است که دست آنان را برای ارائه‌ برنامه‌ای جذاب و پرمحتوا در این برنامه بازتر می‌کند. احمدی از استقبال مردم از برنامه رکورد ابراز رضایت می‌کند و می‌گوید: «با صفحه رسمی‌برنامه در فضای مجازی و ارتباط برخط با مردم، در طول زمان پخش برنامه و آمار کامنت‌های مردم که به بیش از 2 یا 3 هزار در هر برنامه می‌رسد، متوجه اقبال مردم به این برنامه می‌شویم که بسیار دلگرم‌کننده است».