موسیقی و شعر سهم اندکی در میان برنامه‌های رسانه‌ملی ندارد. آوانوا، سرزمین شعر، چهارگاه، مشاعره، قندپهلو، ساعت ۲۵، نسیم آوا و...فقط برخی از عناوین برنامه‌هایی است که در این سال‌ها با محوریت شعر و موسیقی راهی آنتن تلویزیون شدند.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، در این میان رادیو نیز با وجود شبکه آوا احتمالا برنامه‌های بیشتری برای برشمردن دارد. یکی از متفاوت‌ترین برنامه‌های حوزه شعر و موسیقی در قاب جادو که تاکنون توانسته مخاطبان زیادی را جذب خود کند « تار و ترنج » از شبکه آموزش سیماست. در واقع این برنامه در قالب یک مجله تخصصی در حوزه شعر و موسیقی دست مخاطب را می‌گیرد و تلاش دارد سطح سلیقه شنیداری و خوانشی مخاطبان پارسی زبانی را که با شعر زندگی می‌کنند، تغییر دهد. نام برنامه تارو ترنج هم در واقع برگرفته از فرش اصیل ایرانی است که تار و پودش ترکیبی از فرم و محتواست یا به تعبیری دیگر، شعر و موسیقی است.
همان‌طور که اشاره شد تار و ترنج نگاهی متفاوت به شعر و موسیقی از زاویه زیبایی‌شناسی دارد. این برنامه تلویزیونی سعی می‌کند با نگاهی تخصصی اما با لطافت و ظرافت به مقوله شعر و موسیقی اصیل ایرانی بپردازد و مخاطبان خود را درعاشقانه‌ای از این ترکیب خیال‌انگیز سهیم کند. بدیهی است یکی از هدف‌های برنامه تاثیرگذاری بر نحوه شناخت مخاطبان از شعر و موسیقی و نوع نگرش آنها به حوزه فرهنگ اصیل ایرانی است. این برنامه با مشارکت دفتر موسیقی و سرود سازمان صداو سیما هر شب ساعت ۲۱ پخش می‌شود. برای واکاوی هر چه بیشتر نگاه متفاوت این برنامه با داوود نجفی برزگر، تهیه‌کننده آن گفت‌وگو کردیم که در ادامه آمده است.
داعیه‌دار موسیقی فاخر هستیم
تار و ترنج ایهام معنایی ایجاد می‌کند. هم این‌که گوشه‌ای به موسیقی و شعر می‌زند و هم یک مفهوم کاربردی بین فرم و محتواست. تهیه‌کننده برنامه در رابطه با اهداف تولید این اثر به جام‌جم می‌گوید: ما سعی کردیم که این برنامه به‌صورت یک مجله تخصصی شعر و موسیقی به مخاطبان ارائه شود. در واقع مجله‌ای است که می‌خواهد دست مخاطب را بگیرد و با خود همراه کند و سطح شنیداری و خوانشی مخاطبان پارسی زبانی را که با شعر زندگی می‌کنند تغییر دهد. چراکه شعر هنر ملی ما ایرانی‌هاست. به همین دلیل بنا داریم در این برنامه مخاطبان، شعر را درست بخوانند و بشناسند و در این مسیر هم اگر موسیقی انتخاب می‌کنند بهترین‌ها باشد. ما در واقع داعیه‌دار موسیقی‌های کلام محور و فاخر هستیم.
بزرگان موسیقی ایران افتخار ما هستند
آثار فاخر بزرگان موسیقی ایران در واقع گنجینه‌ای است که همه ما ایرانی‌ها بایستی به آن توجه داشته باشیم. نجفی برزگر با اشاره به این مهم می‌افزاید: علاوه بر این، موسیقی حوزه عاشورایی که این روزها به آن پرداخته می‌شود بسیار با ارزش و پر اهمیت است. در این مسیر اگر بتوانیم سطح سلیقه مخاطبان را با کارهای فاخر موسیقی جابه‌جا کنیم تا با آثار خوب آشنا شوند، قطعا مخاطب نکته‌سنج و شعرشناس پارسی زبان به سمت واژگان اصیل‌تری که در حوزه شعر و ادبیات فارسی قرار گرفته‌اند، می‌رود .
تاکید رهبری بر ترجمه شعر فارسی
امسال در نیمه ماه رمضان که شاعران در خدمت رهبر معظم انقلاب حضور داشتند، معظم‌له روی یک نکته تاکید زیادی داشتند و آن هم نهضت ترجمه شعر از فارسی به زبان‌های دیگر بود. تهیه‌کننده تار و ترنج با اشاره به این موضوع بیان می‌کند: ایشان تاکید کردند که شعرها به زبان‌های دیگر هم ترجمه شود. ما هم در پیروی از فرمایشات رهبر معظم انقلاب در برنامه تار و ترنج بخش شعر بین‌الملل و ترجمه شعر فارسی را به عنوان قسمتی ویژه داریم؛ چراکه باید بتوانیم بسته فرهنگی خودمان را به عنوان دارایی و گنجینه فرهنگی اصیل ایرانی به دنیا معرفی کنیم. یکی از اهداف ما در این برنامه همین موضوع است.
مجله تخصصی با عرضه فرهنگ اصیل
تار و ترنج به همه حوزه‌های شعر، ادبیات و موسیقی و همچنین ادبیات بین‌الملل، اشعار و موسیقی‌های محلی و نیز جایگاه موسیقی فیلم هم به‌طور تخصصی می‌پردازد. تهیه‌کننده این برنامه را مرکز عرضه محصولات دفتر شعر و موسیقی و سرود رسانه‌ملی می‌داند و می‌گوید: قرار شده که این برنامه اولین سکوی عرضه محصولات مرکز شعر و موسیقی و سرود سازمان صداوسیما باشد. طبق توافقی که با رئیس این مرکز آقای علیرضا قزوه صورت گرفته، قرار شده که محصولات تولیدی مرکز شعر و موسیقی و سرود رسانه‌ملی در برنامه تار و ترنج رونمایی شود. کار دیگری را که انجام دادیم این است که نوترانه‌ها، نوشعرها و نوسرودهایی که در سطح کشور تولید شده با توجه به سامانه پیامکی که در اختیار دوستان و عزیزان قرار گرفته و همچنین پیام‌رسان بله برای ما ارسال شود. پس از پایان هر فصل، تعداد آثار ارسال شده مورد داوری قرار می‌گیرد و آن تعدادی که کیفیت لازم را داشته باشد در کتابی به نام تار و ترنج به چاپ می‌رسد. آثار موسیقایی هم پس از داوری در قالب یک آلبوم با همکاری مرکز شعر و موسیقی و سرود سازمان صداوسیما منتشر می‌شود. در نهایت هم دوستانی که آثار‌شان در کتاب چاپ شده و هم عزیزانی که موسیقی‌هایشان به آلبوم تبدیل شده مهمان برنامه تار و ترنج خواهند شد.
تلاش برای ارتقای کیفیت آموزشی
به گفته نجفی‌برزگر، آنها در این برنامه تلاش دارند تا بار آموزشی را افزایش دهند و به یک وحدت رویه و ساختار مدونی برسند. او بیان می‌کند: البته در ابتدای راه قرار داریم و تمام سعی خود را خواهیم کرد که برنامه به برنامه و روز به روز بهتر این بار آموزشی برنامه را ارتقا بدهیم و کیفیت را بالاتر ببریم. قطعا این کار سختی خواهد بود چرا که کاری که مبتنی بر علم، سواد و دانش بالا باشد بسیار دشوار است اما به لطف خدا و با حضور و همراهی کارشناسان و اتاق فکر سعی کردیم از این سختی کاسته و بر کیفیت افزوده شود. امیدواریم بتوانیم روز به روز در این مسیر گام‌های محکم‌تری برداریم.
ترویج ادبیات و موسیقی
این تهیه‌کننده ادامه می‌دهد: تلاش ما در برنامه تار و ترنج این است که بتوانیم برای یک ساعت مخاطبان خود را با شعر، موسیقی و جهان این دو در فضایی خوب و ایده‌آل آشنا کنیم. به‌عنوان فرزندان ایران‌زمین تلاش کنیم که این هنرهای اصیل را به مخاطبان خودمان ارائه بدهیم و طبعا با همیاری کارشناسان و استادان سعی بر این است که این اهداف به نحو احسن نتیجه بدهد .
سقفی بلند به وسعت ایران
وی بیان می‌کند: در برنامه تار و ترنج به‌دنبال مخاطب محدود هم نیستیم، چراکه تارو ترنج را سقفی بلند به وسعت ایران بزرگ می‌دانیم. تلاش می‌کنیم همه ذائقه‌ها در این برنامه حضور داشته باشند. با شناخت، آسیب‌شناسی و بررسی ذائقه‌های مختلف تلاش کردیم حرکت رو به جلویی داشته باشیم. همه سعی ما این است که جایگاه بزرگان شعر و موسیقی را در این برنامه حفظ کنیم و به مخاطبان از هر طیف و طبقه و سلیقه، لهجه و رنگ احترام بگذاریم و بگوییم که تار و ترنج، خانه همه این عزیزان است. نجفی برزگر می‌گوید: در برنامه تار و ترنج سعی کردیم آیتم‌ها و بخش‌های متنوعی را بگنجانیم. در تلاش هستیم کتاب‌های مختلفی به‌طور ویژه به مخاطبان‌مان معرفی کنیم. همچنین انعکاس اخبار جشنواره‌ها و اتفاقات مهم فرهنگی و هنری کشور در حوزه شعر و موسیقی، آلبوم‌ها، کنسرت‌ها، گردهمایی‌های شاعران، شب‌های شعر و انجمن‌های شعر در برنامه تار و ترنج از اهم فعالیت‌های ماست. سعی ما در این برنامه معطوف به دعوت ازهمه باهر سلیقه، لهجه، قومیت و...است.هیچ خط‌کشی در این برنامه وجود ندارد و به‌دنبال آیتم‌های جدید هم هستیم. از دیگر برنامه‌های ما حضور در شهرستان‌ها و استان‌های مختلف به مناسبت‌های مختلف است که ان‌شاءا... در آینده رخ خواهد داد.
تار و ترنج ادامه دارد
این برنامه فصل جدید خواهد داشت. نجفی برزگر توضیح می‌دهد: در اندیشه طراحی و ساخت فصل جدید تار و ترنج هستیم. در تلاشیم این برنامه را تا جایی که می‌توانیم، مخاطب همراه ماهست و مدیران ومسئولان شبکه آموزش رسانه‌ملی حمایت کنند ادامه دهیم.به گفته این تهیه‌کننده، تا امروز بازخوردهای خوبی ازمخاطبان دریافت کردند.وی بیان می‌کند:خدا را شکر تا حالا بازخوردهای بسیار خوبی از سوی مخاطبان برنامه داشتیم. به نظرم تار و ترنج توانسته از زاویه شعر، موسیقی و ادبیات فارسی با مخاطبان ارتباط بسیار خوبی برقرار کند. ازطرفی استقبال بسیارخوب کارشناسان جهت حضور در این برنامه نشان از موفقیت دارد.
برنامه تار و ترنج به سهم خودش توانسته درحیطه شعروموسیقی بامخاطبان ارتباط دوسویه‌ای را برقرار کند.با توجه به این‌که مخاطبان ما از افراد بادانش و فرهیخته هستند به‌خوبی توانستیم به آنها نزدیک شویم و به نیازهایشان در حیطه شعر، موسیقی، فرهنگ، علم، دانش و هنر پاسخ دهیم. داوود نجفی‌برزگر، تهیه‌کننده برنامه تار و ترنج در پایان این گفت‌وگو از علیرضا قزوه، رئیس دفتر شعر و موسیقی و سرود سازمان صداوسیما؛ محمدمهدی قاسمی، مدیر شبکه آموزش سیما، سایر مدیران این شبکه و همه عوامل تولید برنامه تار و ترنج برای ساخت این برنامه فرهنگی، ادبی و هنری تشکر و قدردانی کرد.
مجری‌ای که خود اهل شعر و ادب است
سیدحسین متولیان، مجری تار و ترنج از شاعران، ترانه‌سرایان و نویسندگان کشور است که نزدیک به ۳۰ سال در این عرصه فعالیت دارد. تهیه‌کننده برنامه درباره انتخاب وی برای اجرای تار و ترنج می‌گوید: آقای متولیان به‌واسطه توانمندی حرفه‌ای خود توانسته با مخاطبان ارتباط بسیار خوبی داشته باشد و در جهت اعتلای برنامه تلاش کند. به تعبیری موسپید‌کرده عرصه ادبیات و موسیقی ایران است و همین امر باعث شده پل ارتباطی بسیار وزینی میان مخاطب و کارشناسان، اصحاب هنر، ادبیات و موسیقی باشد.
رسول شمالی ورزنده - گروه رسانه
منبع: روزنامه جام جم