با اینکه نوجوانان، مهم‌ترین و حساس‌ترین رده سنی هستند اما متأسفانه در ایران کمترین کار فرهنگی برای این گروه انجام شده است. در دهه 70 سریال‌های چون «دنیای شیرین» و «دنیای شیرین دریا» هم درباره نوجوانان بودند و هم برای مخاطب نوجوان و می‌توانستند ذهن این طیف را صیقل دهند یا حداقل یک سرگرمی سالم و فرهنگی برای نوجوانان باشند. اما بعد از این سریال‌ها یک خلاء برای نوجوانان در حوزه سریال سازی به‌وجود آمد. فقط در سینما، چند فیلم مثل «منطقه پرواز ممنوع»، «پینوکیو، عامو سردار و ریسلی»، «23 نفر» و... برای مخاطب نوجوان ساخته شد.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، ساخت مجموعه تلویزیونی «فراری» را می‌توان یک گام برای پر کردن خلاء ساخت سریال برای نوجوانان دانست. این سریال در ژانر درام و با مضامین ورزشی، اجتماعی و خانوادگی است. امیر داسارگر، کارگردان فیلم «منطقه پرواز ممنوع» که پرفروش‌ترین فیلم نوجوانانه سینمای ایران لقب یافته، این بار هم سریال «فراری» را با محوریت نوجوانان ساخته است. داستان این سریال در دهه 70 روایت می‌شود و جنبه نوستالژیک دارد، چون اشاره‌هایی به بعضی از اتفاقات آن دوران و نوع زندگی مردم در آن دهه هم دارد. پرهیز از مرکزگرایی و رفتن به مناطق روستایی و انتخاب مناطق سرسبز شمال کشور به عنوان موقعیت رخ دادن اتفاقات این سریال و همچنین توجه به کشتی به عنوان یکی از ورزش‌های بومی ایرانی، از ویژگی‌های خاص این سریال است.
«فراری» به مخاطب نوجوان خودش انگیزه و رویای قهرمان شدن می‌بخشد. البته رویاپردازی در این سریال، فانتزیک و خیالی نیست، بلکه در دنیای واقعی و روزمره شکل می‌گیرد. هادی در یک خانواده از قشر پایین دست جامعه و در منطقه‌ای روستایی و دور از امکانات زندگی می‌کند، اما او به ورزش کشتی علاقه‌مند است و این تمایل را پیگیری می‌کند و در راه رسیدن به هدفش تلاش و جهاد می‌کند و شکوفا می‌شود. این یک ماجرای دروغین و تخیلی نیست، بلکه خیلی از بچه‌ها چنین هدفی داشته‌اند و به آن رسیده‌اند. سریال «فراری» یک نمونه از این واقعیات را ترسیم کرده است. این سریال همچنین زیبایی‌های خانواده را بازنمایی کرده است. اشاره به شخصیت‌های محبوب و قهرمانی مثل شهید ابراهیم هادی نیز از دیگر نکات قابل توجه سریال فراری است.
کارگردانی حدوداً استاندارد و بازیگردانی خوب کار، فیلمنامه خام آن را جبران کرده است. در سریال «فراری» بازی نابازیگران نوجوان، چشمگیر و قوی است. به‌ویژه بازیگر نقش‌هادی که شخصیت اول سریال است، در سطح بالایی قرار دارد که نشان از توان کارگردان در هدایت نابازیگران و تفهیم نقش به آن‌هاست.
متأسفانه داستان این سریال شروع چندان مناسبی ندارد و حواشی در آن زیاد است. مثلا پرداختن به مسائل محیط زیست و شکار غیرقانونی که موضوعی غیر مرتبط با داستان اصلی سریال است، باعث بریدن نفس و رمق روایت در سه قسمت اول شده است. ای کاش این موضوع در قسمت‌های میانی هدف پرداخت قرار می‌گرفت و داستان در سه قسمت اول روی قهرمان پردازی و ماجراهای شخصیت اول متمرکز می‌شد. اتفاقاً ریتم و روایت این سریال هرچه جلوتر می‌رود، گرم‌تر و روان‌تر می‌شود. انگار داستان، تازه از قسمت چهار به بعد شروع می‌شود. هر چند که در ادامه هم، آب‌بندی در روایت سریال زیاد است. با توجه به پایین بودن ملات داستانی در روایت «فراری» بهتر بود این سریال در چهار، پنج قسمت ساخته می‌شد.
«فراری» هم اولین سریال «امیر داسارگر» و هم اولین گام صداوسیما در دوره جدید برای احیاء درام نوجوانانه است. به طور طبیعی هر کار اولی در عرصه تولید، دچار اشکالاتی است. اما مهم این است که تولیدکنندگان با تعمق در این اشکالات، قدم‌های بعدی را با قدرت بیشتری بردارند. بی‌تعارف باید گفت که اغلب سریال‌های تلویزیونی در سال‌های اخیر، دچار ضعف مفرط در فیلمنامه هستند. البته این ضعف یک مشکل عمومی در سینما و سریال سازی ما طی یک دهه گذشته است، اما این ایراد در سریال‌های سیما، هر روز پررنگ می‌شود. برای حل این بحران، هم باید فیلمنامه‌نویس‌های ماهرتری به‌کار گرفته شوند و هم اینکه در شوراهای حمایتی و نظارتی در سیما –به‌ویژه در سیمافیلم- باید نظارت کیفی بیشتری بر فیلمنامه آثار اعمال شود.
آرش فهیم
منبع: روزنامه کیهان