یکی از اتفاقات مهم در دوره تحولی صداوسیما که در جهت آرمان عدالت و هویت ارزیابی می‌شود، تولید برنامه‌هایی در قالب‌های مختلف با موضوع فساد اقتصادی است. پس از سریال «هفت سر اژدها» در قالب نمایشی و داستانی، این بار «سرطان اجتماع» در قالب مجموعه مستندی فاخر و ساختاری استاندارد، در ویترین سیما قرار گرفت.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، تجربه نشان می‌دهد که واکاوی و پرداخت منطقی مفاسد اقتصادی در رسانه‌ها به‌دور از جنجال و سیاست‌بازی و با هدف اصلاح و ارتقای نظام مالی کشور، موجب امیدآفرینی در سطح جامعه می‌شود. یکی از نشانه‌های رسانه پیشرو و مترقی این است که جسارت رفتن به میدان پرخطر فساد و به‌ویژه در افتادن با راهزنان اقتصادی را دارد؛ این اتفاقی است که با مجموعه مستند «سرطان اجتماع» توسط صداوسیما رخ داده است. مستندی با برخورداری از پشتوانه تحقیقی و پژوهشی پربار و عمیق، که به‌جای افشاگری و رویکرد ژورنالیستی و تبلیغی با نگاهی علمی و دانش‌محور به غده‌های بیماری‌زا به عمق اجتماع رفته است. از گمرک گرفته تا قاچاق سوخت و خصوصی‌سازی و...درواقع هفت سر اژدهای فساد در این مستند ترسیم شده است.
محسن اسلام‌زاده، کارگردان و تهیه‌کننده «سرطان اجتماع» همراه با تیم حرفه‌ای همکارش در این مجموعه، به مثابه پزشک عمل کرده‌اند و به شناخت عوامل زمینه‌ساز انحطاط و مرگ یک جامعه پرداخته‌اند؛ هم درد را شناخته و شناسانده‌اند و هم نسبت به آن هشدار داده‌اند و هم در حد بضاعت راه‌های درمان را معرفی کرده‌اند. کاری که قطعا نیازمند جسارت و شجاعت است. چرا که پرداختن به فساد، آنها هم رفتن سراغ ریشه‌ها و زمینه‌های بروز این بیماری اجتماعی، منافع مفسدان و همپیمانان آنها را به خطر می‌اندازد. درباره مجموعه «سرطان اجتماع» نیز این اتفاق رخ داده و یکی از متهمان اقتصادی که پرونده فساد هم دارد، از عوامل این مستند شکایت کرده است. این نشان می‌دهد «سرطان اجتماع» جای درستی را هدف گرفته و نقطه‌زنی کرده است. البته برای مستندسازی چون محسن اسلام‌زاده که تجربه‌ای بیش از یک دهه در حوزه مستند بحران دارد، چنین دست‌اندازهایی عادی است. به هر حال، پرداختن به سوژه‌هایی که همچون آب ریختن در خوابگه مورچگان است، تفاوت چندانی با ورود به میدان مین ندارد.
کار رسانه‌ای و تصویری علیه مفسدان اقتصادی و زمینه‌های فساد، شبیه به یک جنگ است و محقق، ژورنالیست یا مستندسازی که به مبارزه با فساد برود در خط مقدم یک عملیات قرار دارد. درواقع، فساد اقتصادی هم یک نوع جنگ و تجاوزبه امنیت عمومی و تخریب بنیان‌های حیات یک جامعه و خانمان برانداز است. بنابراین می‌توان«سرطان اجتماع» را هم به نوعی هم‌رده مستند بحران دانست.به طورمشخص، قسمت چهارم این مستند با موضوع قاچاق سوخت، در ژانر مستند بحران طراحی شده است و دوربین این مستند به مناطق مرزی و کمتر دیده شده‌ای می‌رود و اتفاقات تکان دهنده‌ای درباره چگونگی و جنبه‌های مختلف خرید وفروش غیرقانونی سوخت بازنمایی می‌شود.در این قسمت یک سفر پرماجرا را می‌بینیم و مخاطب با مسائلی حیرت‌انگیز درباره قاچاق سوخت آشنا می‌شود.
روش روایت در «سرطان اجتماع» این‌گونه است که در هر قسمت یک موضوع در حوزه فساد اقتصادی، محور قرار گرفته و یک یا چند نمونه حول آن محور، تعمق و ریزنگاری شده و ابعاد مختلف آن بررسی می‌شود. به طورمثال، در قسمت دوم این مجموعه، بحث خصوصی‌سازی واکاوی شده است.
آرش فهیم | روزنامه‌نگار
منبع: روزنامه جام جم