شهرفرنگ رادیو صبا، برنامه‌ای نمایشی است که تلاش کرده نگاهی طنازانه به مسائل روزداشته باشد. دراین برنامه نمایشی، ۱۸ بازیگر وتعدادی تیپ به چشم می‌خورد که هرکدام، بخشی از بار طنز نمایشی را در دست دارند. این برنامه با نگاهی طنز به نقد مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ورزشی از شنبه تا چهارشنبه ساعت ۹صبح، روی موج رادیو صبا می‌رود. جام‌جم درگزارش پیش‌رو، با کارگردان و دو بازیگر این مجموعه گفت‌وگو کرده است.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، ساجد قدوسیان که در کارنامه خود، کارگردانی و تهیه‌کنندگی کارهای پرمخاطبی همچون صبح جمعه با شما را دارد، کارگردان برنامه نمایشی شهرفرنگ است که تلاش کرده زبان طنز انتقادی را به شیوه‌ای نو در این برنامه ارائه کند.
او در خصوص سیاست کلی این برنامه به جام‌جم می‌گوید: برنامه شهرفرنگ، طنزی انتقادی است که به حوزه‌های اجتماعی، ورزشی، سیاسی، فرهنگی و هر بخشی که مخاطب در این روزگار با آن درگیر است، می‌پردازد. ضبط برنامه ما به صورت هفتگی است اما پخش آن در طول هفته صورت می‌گیرد. به همین علت تلاش کردیم به همه موضوعاتی که مردم در طول هفته با آن درگیرند از زاویه طنز انتقادی بپردازیم. البته مخاطب طنز انتقادی این برنامه در برخی موارد مسئولان و در مواردی هم رفتار شهروندی مردم است، چون در برخی مسائل خود مردم باید ملاحظه کنند و نوع نگاه‌شان تغییر کند. ذات برنامه شهر فرنگ، نمایشی است. حتی طرح موضوع مجری برنامه هم به این صورت است که حتما یکی از تیپ‌های برنامه در کنار مجری قرار می‌گیرد. قرار گرفتن تیپ‌ها در کنار مجری، بهانه مطرح شدن مسائل را به مجری می‌دهد. این تیپ‌ها نماینده قشر‌های مختلفی از جامعه هستند. کمتر پیش می‌آید که به‌صورت مستقیم از طرف مجری مسأله‌ای را مطرح کنیم، چون نمی‌خواهیم خدای ناکرده نگاه از بالا به پایین صورت گیرد یا مخاطب تصور کند که قصد نصیحت او را داریم. موضوعات را هم فقط به شکل طرح موضوع بیان می‌کنیم تا تلنگری به مخاطب ــ چه مردم و چه مسئولان ــ باشد.
وی ادامه می‌دهد: ذات برنامه‌های این‌چنینی، چه بخواهیم چه نخواهیم، وام گرفته از برنامه صبح جمعه با شماست. از آنجا که در دوره‌های مختلف این اتفاق افتاده که می‌خواستند طنز جدیدی در رادیو پایه‌ریزی کنند و مدتی موفق بوده و بعد کنار رفته به تجربه دریافته‌ایم که ذائقه مخاطب ایرانی جنس طنز انتقادی صبح جمعه با شما را می‌پسندد. برنامه شهر فرنگ هم وام گرفته از همان برنامه است اما دست کم برای من یک تفاوت عمده دارد؛ مخاطب ما در برنامه صبح جمعه با شما، مخاطب نسل قدیم‌تر و نوستالژیک است، هرچند تلاش کردیم مخاطبان دیگر را هم اضافه کنیم. با این حال، جنس مخاطب ما در برنامه شهر فرنگ متفاوت و مخاطب به‌روزتری را شامل می‌شود. در طنز برنامه شهرفرنگ هم بیشتر به مسائل روز می‌پردازیم که مرتبط با حوزه فناوری است. مثلا با موضوعات مرتبط با فضای مجازی زیاد شوخی می‌کنیم. چون می‌دانیم مخاطب ما، مخاطب فضای مجازی است و این فضا را می‌شناسد. حتی در چینش بازیگران برنامه، حساسیت داشتیم که بیشتر از جوانان توانمند استفاده کنیم. به طوری که اغلب نویسندگان، هنرمندان و بازیگران برنامه شهرفرنگ، جوان هستند. درست برخلاف برنامه صبح جمعه با شما که بیشتر پیشکسوتان برنامه حضور دارند. بیشتر تفاوت این دو برنامه هم در هدف‌گذاری ما برای مخاطب است. این را هم باید ذکر کنم که صبح جمعه با شما علاوه بر شهر فرنگ روی خیلی از برنامه‌های دیگر هم تأثیرگذار بوده است.
قدوسیان در خصوص ریسک تولید برنامه‌هایی مثل شهر فرنگ که تنوع زیادی در بخش‌ها دارد بیان می‌کند: اگر ریسک نکنیم، اتفاق های جدیدی نمی‌افتد. خیلی وقت‌ها نمایشی را طراحی می‌کنم که در ذهن، روی متن و ضبط، جذاب است اما به هر دلیل مخاطب آن را نمی‌پسندد. همه اینها آزمون و خطاست و اگر مخاطب دوست نداشته باشد یا در اجرا موفق نباشد، آن را حذف می‌کنم. این تنوع در مواردی دستم را باز می‌گذارد اما در عین حال، گاهی اذیت‌کننده می‌شود و به همه موارد نمی‌توانیم بپردازیم. آسیب دیگری هم که وجوددارد، کوتاه بودن طول عمربرخی حوادث و خبرهاست. به همین دلیل می‌کوشیم نوع پرداختی را که به سوژه‌ها داریم، تغییر دهیم یا بیشتر خبر‌هایی را استخراج کنیم که تاریخ مصرف بیشتری دارند.
وی در خصوص بازخورد‌های برنامه تصریح می‌کند: بیشتر بازخورد‌های برنامه شهر فرنگ مربوط به خنک شدن دل مخاطب بوده. معنی پیام‌هایی با عنوان «دم شما گرم، چه خوب گفتید» یعنی دقیقا دست روی دغدغه مخاطب گذاشتیم و به جای درستی پرداخته‌ایم. در عین حال در بخش تعاملی برنامه، بازخورد‌هایی را از سامانه هدهد رادیو صبا دریافت می‌کنیم که به کدام بخش‌ها بیشتر توجه شده یا مخاطبان چه پیشنهادهایی دارند. البته گاهی مخاطبان موضوعاتی را مطرح می‌کنند که فراگیری کمتری دارد اما تلاش ما این است که به آنها هم بپردازیم.
طنز متفاوت یک برنامه
امیر پارسی، یکی از بازیگران برنامه شهر فرنگ است که پیش از این کار‌هایی مثل عبدلی و اوستا را از او دیده بودیم. او درخصوص نقش خود در شهر فرنگ به جام‌جم می‌گوید: من نقش آقای بقایی را بازی می‌کنم که با نقش‌های دیگرم متفاوت و یک نقش جدی است. من در رادیو تیپ اوستا ــ در برنامه عبدلی و اوستا ــ را نمی‌گیرم. در این برنامه نقش یک فرد صرفه‌جو را دارم که در حوزه انرژی برخی مسائل مرتبط با صرفه‌جویی را یادآور می‌شود. در واقع او در اداره و در منزل سفارش به صرفه‌جویی می‌کند. درعین حال برنامه‌های دو تا پنج دقیقه‌ای هم با همین کاراکتر و به تناسب فصل زمستان ضبط کردیم که قرار است از همه شبکه‌ها پخش شود.
پارسی درخصوص تجربه کار با کارگردان می‌گوید: ساجد قدوسیان کاربلد است و برنامه‌هایش ازجمله برنامه‌های برگزیده رادیو می‌شود. وی درباره نقطه تمایز شهرفرنگ با دیگر برنامه‌ها بیان می‌کند: به نظرم طنز این برنامه متفاوت از دیگر برنامه‌هاست. نوع نوشتار در برنامه‌های دیگر قدیمی‌بوده اما در این برنامه تازه و با نویسندگان جوان تهیه می‌شود. به‌نظرم طنز این برنامه جدید است که به دل مردم می‌نشیند و به زبان نسل جدید نزدیک‌تر است.
مزیت خلاقیت
سارا عرب پوریان، بازیگری است که در برنامه شهر فرنگ، در چند تیپ بازی می‌کند. او درخصوص نقش‌های متعدد خود در این برنامه به جام‌جم می‌گوید: من از ابتدای کار در میان عوامل حضور داشتم. ازجمله نقش‌هایی که بازی می‌کنم، خانم شیرکوهی با اصالت یزدی است که در یک شیرینی فروشی کار می‌کند. به‌تناسب مشتری‌هایی که نزد او می‌روند، اخلاقش تغییر می‌کند. برخی مشتریان را دوست دارد و برخی را دوست ندارد. لهجه غلیظ یزدی دارد و گفت‌وگوی او با مشتریان به شکل طنز بیان می‌شود. شخصیت دیگر، پریاست که ساده و دوست داشتنی است. هم نقش او در خانواده بیان می‌شود و هم ارتباطش با افراد مختلف در کلاس رانندگی. شخصیت دیگر میناست که سادگی زیادی دارد و با برادرش، سینا نقش‌آفرینی می‌کند. سمانه هم که خیاط‌خانه دارد، شخصیت دیگری است که سن و سال بیشتری دارد و با مشتری‌ها خوب رفتار نمی‌کند. پرهام هم شخصیت دیگری است که بازی می‌کنم. با پدرش (با بازی آقای پارسی) حرف می‌زند و شیطنت دارد. در کل پنج کاراکتر را در برنامه بازی می‌کنم.
وی درباره چالش‌های تعدد نقش در کارهای رادیویی بیان می‌کند: برای خودم کار جذابی است اما باید بگویم که کارگردانی حرفه‌ای آقای قدوسیان در این کار مؤثر بوده است. به نظرم او هر کسی را در حد توانمندی‌اش به کار می‌گیرد و هر کسی هر هنری داشته باشد، برایش نقش طراحی می‌کند. قطعا تعدد نقش‌هایی که بازی می‌کنم، چالش برانگیز است اما برای خودم جذاب است و دوستش دارم. همه پرداخت‌های نقش را کارگردان به نویسنده می‌گوید.
این بازیگر ادامه می‌دهد: من‌پیش ازاین درچندکار دیگربا آقای‌قدوسیان همکاربودم. به نظرم واقعا یکی از بهترین کارگردان‌ها و تهیه‌کنندگان رادیوهستند. نزدیک۱۴سال است بازیگری می‌کنم امادراین دوسال که با ایشان کار می‌کنم، اتفاق‌های خوبی را شاهد بودم. به نظرم آقای قدوسیان کارش را دوست دارد و اجازه می‌دهد بازیگر استعدادش را نمایش دهد.
عرب پوریان درباره تفاوت کار‌هایی مثل کتاب صوتی با مدیای بزرگ‌تر مثل تلویزیون عنوان می‌کند: من کتاب صوتی و دوبله کار کرده‌ام. به‌نظرم اتفاق عجیبی که در رادیو می‌افتد، خلاقیت و خیال خود بازیگر است. درحالی که دردوبله باید بر اساس تصویر جلو برویم اما در رادیو، شخصیتی را خلق می‌کنی که هیچ وقت وجود خارجی نداشته است. رادیو برای من خیلی جذاب است، چون شخصیت را کامل خلق می‌کنیم. در عین حال هر مخاطب با توجه به دنیای خود، نوع متفاوتی از او را تصور می‌کند.
سپیده اشرفی - گروه رسانه