شبکه فراتر به عنوان شبکه‌ای پیشران در جهت استفاده از بهترین فناوری، محتوای با کیفیت را با چهار برابر کیفیت HD به مخاطبان عرضه می‌کند.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، سال ۱۳۹۹ بود که همزمان با پخش اچ‌دی ۱۲ شبکه سراسری و یک شبکه بین‌المللی صداوسیما از نخستین شبکه پیشران به نام شبکه فراتر رونمایی شد. هدف از راه‌اندازی این شبکه استفاده از آخرین فناوری برای ارائه محتوای با کیفیت از بستر رسانه ملی بود.
شبکه فراتر محتوای با کیفیت UHD را برای مخاطبان پخش می‌کند که این کیفیت چهار برابر کیفیت HD است. این شبکه حدود یک میلیارد رنگ را پشتیبانی می‌کند و با صدای شش کاناله به گوش مخاطبان می‌رسد.
پخش آزمایشی شبکه فراتر از یک ساعت در روز آغاز شد تا به پخش شبانه‌روزی و ۴ ساعت محتوای جدید در روز‌های عادی رسید. در روز‌های پایانی هفته هم ۶ ساعت محتوا پخش می‌کرد.
در سال ۱۴۰۱ شبکه فراتر به شبکه نسیم در معاونت سیما پیوست تا با رویکرد سرگرمی، امکان پخش برنامه‌های شاد، مفرح و متنوع از قاب این شبکه فراهم گردد.
فاطمه فلاحی، مدیر تحقیقات و توسعه شبکه فراتر درباره این شبکه و محتوای آن گفت: شبکه فراتر محتوای با کیفیت UHD را برای مخاطبان ایران برودکست و پخش می‌کند. در حال حاضر، این شبکه در تمامی مراکز استان‌ها قابل دسترس است و پوشش آن در حال توسعه است. کیفیت UHD چهار برابر کیفیت HD است و این شبکه حدود یک میلیارد رنگ دارد.
فلاحی ادامه داد: شبکه فراتر شبکه مستقل تلویزیونی است که به اسم IRIB HD در لیست شبکه‌های مردم قرار می‌گیرد. این شبکه از قابلیت سرویس تعاملی IPTV برخوردار است که اگر تلویزیون شما تلویزیونی باشد که به اینترنت متصل شود، شما می‌توانید لیست بزرگی از سرویس‌های اینترنتی را هم بر روی این شبکه داشته باشید. چراکه قصد این شبکه آن است که بهترین فناوری‌ها را بکار بگیرد تا محتوا را به مخاطب ارائه دهد.
تلویزیون شما باید UHD و HDR را پشتیبانی کند
مدیر تحقیقات و توسعه شبکه فراتر با بیان اینکه محتوای الان شبکه فراتر فیلم، سریال، سرگرمی، مستند و پخش زنده مسابقات ورزشی است، افزود: اگر تلویزیون شما UHD و HDR پشتیبانی کند، بعد از سرچ خودکاری که انجام می‌دهید، اگر در ناحیه پوشش شبکه باشید، به راحتی شبکه قابل دریافت است. برای دسترسی به فرکانس‌های سایر شهر‌ها هم باید به سایت شبکه به نام https://www.iribuhd.ir مراجعه کرد.
صدای شبکه فراتر صدای شش کاناله است
به گفته وی، الان اکثر تلویزیون‌های ایرانی از ۵۰ اینچ به بالا UHD و HDR را پشتیبانی می‌کند و هوشمند هستند. حتی صدای شبکه فراتر صدای شش کاناله است و صدای استرویی و مونو نیست. اگر شما سیستم صوتی داشته باشید و به آن وصل کنید، می‌توانید صدای ساروند ۱+۵ را داشته باشید.
فعلاً تهران و تمامی مراکز استان‌ها تحت پوشش این شبکه هستند
فلاحی در پاسخ به این سوال که چه مناطقی تحت پوشش شبکه فراتر هستند، بیان کرد: فعلاً تهران و تمامی مراکز استان‌ها تحت پوشش هستند. اما این پوشش به همت معاونت توسعه و فناوری سازمان صداوسیما در حال توسعه است. آن‌ها از طریق آنتن معمولی می‌توانند به این شبکه دسترسی پیدا کنند. با این حال، این سیگنال مانند سایر شبکه‌ها بر روی ماهواره بدر ۵ هم وجود دارد. افراد می‌توانند اطلاعات بیشتر دریافت شبکه را از طریق وب سایت شبکه دریافت کنند.
مخاطبان خاص خودمان را داریم
مدیر تحقیقات و توسعه شبکه فراتر با بیان اینکه در این شبکه مخاطبین خاص خودمان داریم، گفت: به عنوان مثال، تولید «ایران زیبا» کاری از معاونت فنی شبکه فراتر است که از مناظر زیبای ایران به صورت UHD و HDR فیلمبرداری می‌کند. ما مخاطبینی را داریم که بخاطر این محتوا شبکه را دنبال می‌کنند. یا پخش زنده‌های شبکه فراتر خیلی مورد استقبال قرار می‌گیرد. از آنجایی که سازمان صداوسیما محتوای مسابقات ورزشی را با کیفیت UHD و HDR خریداری کرده بود، با همان کیفیت محتوا را برای مردم پخش کردیم.
پخش شبکه فراتر براساس استاندارد‌های بین‌المللی
به گفته وی، در منطقه خاورمیانه شبکه دیگری را نداریم که پخش زمینی‌اش به صورت UHD و HDR باشد. فقط شبکه TRT ترکیه است که آن ماهواره هم به صورت HDR نیست و از فضای گسترده رنگ استفاده نمی‌کند. این درحالی است که شبکه فراتر براساس استاندارد‌های بین‌المللی پخش می‌شود.
محتوای برنامه‌ها در ۲۴ ساعت تکرار می‌شود
فلاحی درباره محتوای ۲۴ ساعته شبکه فراتر توضیح داد: معمولاً آنونس ابتدایی داریم که بعد از آن انیمیشن «ببعی» یا «چیکا» پخش می‌شود. پخش محتوای مستند و کلیپ‌های متعدد از «ایران زیبا» از دیگر محتوا‌های ارائه شده در این شبکه است. مجدد مستند را در بعدازظهر داریم و مانند شبکه تماشا برنامه‌ها در ۲۴ ساعت تکرار می‌شوند.
شبکه فراتر شبکه سرگرمی است
مدیر تحقیقات و توسعه شبکه فراتر در پاسخ به این سوال که این محتوا‌ها در جا‌های دیگر تولید و در این شبکه پخش می‌شود، گفت: محتوای یکسری‌شان مانند «ایران زیبا» را شبکه تولید می‌کند. دیگر محتوا‌ها را شبکه تامین کرده و این محتوا‌ها UHD و HDR است. از طرفی به فراخور مسابقات، پخش زنده مسابقات ورزشی را داریم و آخر هفته فیلم سینمایی روی آنتن شبکه می‌رود. به همین دلیل، شبکه فراتر شبکه سرگرمی است.
تمام محتوای ما تولیدی هستند
وی با بیان اینکه منظور سازمان صداوسیما از محتوای تولیدی محتوایی است که شما نقشی در تدوین آن داشتید، تصریح کرد: با این ادبیات تمام محتوای ما تولیدی هستند. چون گاهی اوقات بحث‌های ممیزی، کیفیت و ... در محتوا را اینجا انجام می‌دهیم و محتوای ما محتوای تولیدی می‌شود.
شبکه فراتر شبکه‌ای پیشران در ارائه آخرین فناوری
فلاحی در پاسخ به این سوال که از آنجایی هرساله صداوسیما تلاش می‌کند کیفیت شبکه‌ها بالا ببرد، فعالیت شبکه فراتر با این استانداردسازی در موازی هم قرار نمی‌گیرد؟ یا اینکه سازمان می‌تواند تمرکز خود را بر روی ارتقا کیفیت محتوای تمام شبکه بگذارد؟ بیان کرد: ما یک شبکه پیشران هستیم. وقتی شما شبکه‌های پیشران را در مجموعه دارید که هنوز بستر آن در تمام شبکه‌ها فراهم نیست، آن وقت به شبکه‌های پیشران آن سرویس را ارائه می‌دهی تا بقیه بتوانند به این شرایط دسترسی پیدا کنند.
امکان ۴K کردن تمام شبکه‌ها در آینده نزدیک امکان‌پذیر نیست
مدیر تحقیقات و توسعه شبکه فراتر خاطرنشان کرد: در حال حاضر، امکان ۴K کردن تمام شبکه‌ها بر بستر زمینی در آینده نزدیک امکان‌پذیر نیست. در واقع، شبکه پیشران در خط مقدم قرار می‌گیرد و قابلیت‌ها را برای یک مجموعه متمرکز می‌کند. وجود این شبکه پیشران سبب شده تمام تلویزیون‌های ما در ایران UHD را پشتیبانی کنند و این امر بین مردم متداول شود. تداول آن سبب کاهش قیمت آن می‌شود.
به گفته وی، شاید در روزگاری که فشرده‌سازی‌ها از نظر فنی امکان‌پذیر باشد و شبکه‌ها به سمت ۴K شدن حرکت کند، این شبکه با قابلیت بالاتر در حال پخش باشد.
در ۴K حجم بسیار زیادی از اطلاعات را تبادل می‌شود
فلاحی در پاسخ به این سوال که چه زیرساخت‌هایی را شبکه برای ۴K شدن نیاز دارد، افزود: اگر پخش استودیویی باشد، دوربین‌ها، سیگنال‌ها و ... باید قابلیت فنی این موضوع را داشته باشد. چون در ۴K حجم بسیار زیادی از اطلاعات را تبادل می‌کنیم، باید قابلیت‌ها توان تبادل این حجم را داشته باشند. این موضوع نیازمند سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت‌های سازمانی است. از طرفی، باید در پخش و زیرساخت‌های سیگنال‌رسانی داخل، سرمایه‌گذاری صورت بگیرد.
تولید و تامین محتوای متنوع از اهداف شبکه فراتر
مدیر تحقیقات و توسعه شبکه فراتر درباره چشم‌انداز این شبکه گفت: محتوا‌های متنوع‌تری را مدنظر قرار دادیم و با برنامه‌سازان مختلف بحث سفارش‌گذاری‌ها، تولید محتوای ۴K و تامین محتوای جدیدتر را داریم. به دنبال این هستیم مسابقات ورزشی در ایران را به صورت ۴K فیلمبرداری کنیم و در این شبکه پخش کنیم و بتوانیم از فناوری‌های مختلف برای برنامه‌سازی استفاده کنیم.
ژاپن پیش قدم در ای‌تی‌کِی برای محتوای با کیفیت
وی در پاسخ به این سوال که بالاتر از شبکه فراتر شبکه دیگری هم هست؟ توضیح داد: کیفیت ای‌تی‌کِی هم دو برابر کیفیت ۴K است که فعلاً به صورت گسترده پیاده‌سازی نشده است. با این حال، ژاپن در استانداردسازی ای‌تی‌کِی موفق است که هنوز در بحث‌های مقدماتی‌اش قرار دارد.
گفتگو از نفیسه خلیلی