دفتر فیلمنامه رسانه ملی، سال 1403 را با طراحی و اعلام اولویت‌های نگارشی در سه محور «شخصیت‌ها»، «موقعیت‌ها» و «روایت‌ها» با تکیه بر محورهای دوازده‌گانه سند تحول، تلاش کرده است ریل‌گذاری هدفمندی را به‌منظور افزایش تمرکز موضوعی و انسجام فیلمنامه‌های در دست نگارش انجام دهد. با مدیرکل دفتر فیلمنامه رسانه ملی درباره اقدامات سه ماه اخیر و به‌ویژه اعلام اولویت‌های نگارشی سال جاری در دو سطح ملی و استانی گفت‌وگو کرده‌ایم.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، در این میان نکته قابل توجه آنکه تقویت عدالت رسانه‌ای در توجه به ظرفیت‌های بومی در جغرافیای وسیع ایران اسلامی (سیمرغ بوم‌ها) به‌عنوان یکی از راهبردهای کلان سند تحول رسانه ملی در نگارش فیلمنامه‌ها مورد توجه قرار گرفته است و اولویت‌های نگارش به‌تفکیک هر استان نیز از این پس در هفته‌نامه صداوسیما منتشر می‌شود و در دسترس همکاران اهل قلم قرار می‌گیرد.
حسین اسدیزاده در ابتدای این گفت‌وگو، گزارشی آماری از وضعیت بررسی، تأیید، صدور مجوز و نگارش طرح‌های جدید ارائه و اظهار کرد: در سامانه بررسی و تأیید آثار، دوهزارو90 طرح ثبت شده بود که همه آن‌ها را بررسی کردیم. متوسط دریافت روزانه طرح در این سامانه چهار تا شش مورد است.
وی افزود: از مجموع طرح‌های واصله، 384 طرح قابل‌اصلاح بوده است و فرایندهای مربوط را طی می‌کنند.
90 پروژه در دست نگارش
مدیرکل دفتر فیلمنامه رسانه ملی با بیان اینکه 90 پروژه در دستورکار داریم، گفت: پروژه‌ها به مراکز و نهادهای تولیدی و مراکز استان‌ها ازجمله سیمافیلم، سیمرغ، بسیج، معاونت برون‌مرزی و... تحویل می‌شود. نیاز سازمانیِ تعریف‌شده در بهترین حالت کمّی و کیفی و با در نظر گرفتن پوشش تمام استان‌ها، سالانه 200 پروژه است که امیدواریم به این سقف برسیم.
تحویل 27 پروژه پلمب‌شده به مراکز
اسدیزاده درباره متونی که به مراحل پایانی کار رسیده و نگارششان رو به اتمام است، گفت: اکنون 18 پروژه را به مرحله سیناپس و خلاصه‌قسمت‌‌نویسی رسانده‌ایم. وقتی کار به این مرحله می‌رسد، به گروه‌های تولیدی هم اعلام می‌کنیم که نمایندگانشان به گروه نگارش اضافه شوند. هم به لحاظ اینکه نظراتشان در فیلمنامه تأمین شود و هم اقتضائات تولید را لحاظ کنند و هم از آن‌سو، گروه فیلمنامه‌نویسی علایق و بایدها و نبایدهای بالادستیِ حاکم و اولویت‌ها و حساسیت‌ها را منتقل کنند که درنهایت، کاری منسجم و متنی یکدست عرضه شود.
وی ادامه داد: 27 پروژه پلمب‌شده را نیز تحویل دادیم که مراحل مختلف تولید را طی می‌کنند. از این تعداد، سه پروژه در مراحل پایانی تولید قرار دارند و فرایند پس‌تولید را می‌گذرانند.
دست پر استان‌ها در تولید آثار شاخص
مدیرکل دفتر فیلمنامه رسانه ملی درباره فیلمنامه‌های استانی هم توضیح داد و عنوان کرد: پروژه‌هایی هم در اغلب استان‌ها تعریف شده‌اند؛ به‌عنوان مثال در استان کردستان «مستوره اردلان» و «سارو بیره» در دست نگارش است. «شیرعلی مردان خان» در استان چهارمحال و بختیاری، سریال «امیدواران» و تله فیلم «صف اول» در استان یزد و سریال «ملک‌آباد» در استان سیستان و بلوچستان مراحل نگارش را پشت‌سر می‌گذرانند. چندین کار دیگر نیز در استان‌های مختلف در حال انجام است. ازسوی‌دیگر، لوکیشن شماری از سریال‌های ملی ما نیز در استان‌هاست و قصه در مناطق مختلفی از کشور می‌گذرد و شعار «عدالت‌گستری» و «هویت‌محوری» را عینیت می‌بخشد.
حضور ناظران و مشاوران در کنار فیلمنامه‌نویسان
اسدیزاده در پاسخ به پرسش دیگری پیرامون نظارت بر فیلمنامه‌ها و روند جذب ناظران گفت: اداره‌کل آموزش، چندی پیش فراخوانی برای جذب ناظر محتوایی منتشر کرد و آن را به‌طور مستقل با قرارگاه تحول پیش می‌برد که خروجی‌اش تاکنون در اختیار ما قرار نگرفته است؛ اما خودمان در دفتر فیلمنامه سه دوره متوالی جذب و آموزش ناظر و مشاور فیلمنامه برگزار کردیم و هم‌اکنون 32 نفر به گروه ما افزوده شده‌اند. در دوره سوم حدود 100 نفر در فراخوان اولیه شرکت کرده بودند که پالایش شدند و 11 نفر منتخب آموزش‌های لازم را گذراندند و کارشان را شروع کردند.
وی درباره نوع نظارت مشاوران و ناظران بر فیلمنامه‌های درحال نگارش عنوان کرد: این افراد ابتدا چند پروژه را ارزیابی می‌کنند و پس‌از آشنایی با فرایندها و به‌ویژه مأموریت‌های بالادستی و اولویت‌های سازمان، وارد فرایند مشاوره می‌شوند و از فضای مشاوره به‌سمت نظارت و تولید می‌روند و فرایند نظارت از فکر تا تولید شکل می‌گیرد. درواقع، کار از ارزیابی اولیه شروع می‌شود به نظارت و تولید می‌رسد.
مدیرکل دفتر فیلمنامه رسانه ملی درباره محاسن حضور مشاوران درکنار فیلمنامه‌نویسان و اینکه آیا این کار موجب نارضایتی فیلمنامه‌نویسان نشده است، گفت: سابق بر این، فیلمنامه‌نویس‌ها می‌نوشتند و بعد در انتها، کارشان بررسی می‌شد. در این شیوه، ناظر و فیلمنامهنویس به‌صورت برخط و لحظه‌ای با یکدیگر در تماس‌اند که برکات بسیاری دارد. البته هماهنگ شدن و همیشه در دسترس بودن سخت است و تا این موضوع نهادینه شود، کمی زمانبر خواهد بود؛ اما درمجموع، با روشن شدن و تثبیت فرایند نظارت و بررسی مرحله‌به‌مرحله کار، اصلاحات حین نگارش اعمال می‌شود و دیگر ارزیابی متعدد پس‌از اتمام کار را نخواهیم داشت. به همین سبب، فیلمنامه‌نویس‌ها اغلب راضی‌اند.
آغاز فیلمنامه‌نویسی گروهی
اسدیزاده در پاسخ به این پرسش که اکنون نسبت طرح‌های آماده‌ای که از بیرون به دفتر شما ارائه می‌شود با کارهایی که خودتان سفارش می‌دهید، چگونه است، عنوان کرد: هنوز بیش از 70 درصد پروژه‌ها بهشکل آماده و از بیرون به دست ما می‌رسد؛ اما اخیراً فراخوانی برای فیلمنامه‌نویسی گروهی منتشر کرده‌ایم تا بتوانیم گروه‌های مختلف نگارش را با افراد منتخب سامان دهیم. براین‌اساس، این روش در آینده نه‌چندان دور برعکس می‌شود و 70 درصد کارها را فیلمنامه‌نویس‌های خودمان می‌نویسند.
وی به پرسش دیگری مبنی‌بر اینکه قبلاً تهیه‌کننده خودش طرحی را ارائه می‌داد و پس‌از تأیید، ساختش را آغاز می‌کرد، آیا تهیه‌کنندگان مشکلی با ساخت کارهای سفارشی با طرح آماده ازسوی تلویزیون ندارند، عنوان کرد: از زاویه دیگری به موضوع نگاه کنید: تلویزیون یعنی سفارش. بنیاد تلویزیون برپایه مخاطبانش، یعنی مردم، شکل می‌گیرد و نمی‌توان بدون در نظرگرفتن اقتضائات مخاطب و به‌طور مستقل، اجازه ساخت اثری را صادر کرد.
مدیرکل دفتر فیلمنامه رسانه ملی افزود: حال ممکن است در این میان از واژه «سفارشی» تعبیر به برخورد ممیزانه کرد که موردنظر ما نیست. رویکرد ما اعلام اولویت‌ها و روشن بودن محورهای محتوایی است. سفارش‌محوری به‌معنای اعلام اولویت‌ها و روشن بودن آیین‌نامه‌ها، کار درستی است و بازخوردی که گرفته‌ایم، مثبت بوده است. از یک سو، نویسنده‌ها روی اولویت‌ها متمرکز شده‌اند و از سوی دیگر، ورودی به دفتر فیلمنامه هدفمند شده و در مسیر صحیح خودش بررسی می‌شود.
تبیین جزئیات فراخوان اعلام اولویت‌های نگارشی 1403
اسدیزاده در بخش دیگری از سخنانش، جزئیات فراخوان اعلام اولویت‌های نگارشی 1403 را تبیین کرد و گفت: از وقتی مصادیق را اعلام کردیم، سویه نگاه نویسندگان متمرکز شده و فیلمنامه‌نویسان برحسب اولویت‌ها کار می‌کنند. پیش‌ازاین، موضوعات متفرقه و بسیار پراکنده بودند و نیروی بسیاری صرف می‌شد تا کارها برحسب سند بالادستی سازمان یعنی سند تحول و نیازهای روز مخاطب بررسی شوند؛ اما اکنون نویسندگان براساس موقعیت‌ها و امکانات موجود شهرشان می‌نویسند.
وی ادامه داد: در ابتدای کار، با همین منطق که تلویزیون وقتی می‌خواهد با بدنه فیلمنامه‌نویسان مواجهه داشته باشد و سفارش کار بدهد، لازم است اولویت‌هایش را بهشکل روشن اعلام کند، 12 اولویت سند تحول را اعلام و تأکید کردیم که براساس آن‌ها طرح می‌پذیریم؛ اما در سال 1403 و با نظر موافق رئیس سازمان مصادیق را نیز مشخص و اولویت‌های نگارش را در سه محور شخصیت‌ها، موقعیت و روایت‌ها اطلاع‌رسانی کردیم. این مصادیق کاملاً نمایشی‌اند.
مدیرکل دفتر فیلمنامه رسانه ملی با تأکید براینکه این اقدام، نقطه شروع کار است و برایمان مهم بود، لذا سنگ بنای حرکت تلویزیون را بر اساس اولویت‌ها گذاشته‌ایم. البته اعتقاد نداریم همه اولویت‌ها جامع و مانع‌اند. همه اولویت‌ها عمومی‌اند و کد هریک مشخص شده و طرح‌ها براساس کد اولویت‌هایی که باید روی طرح درج شود، بررسی می‌شوند.
اسدیزاده با بیان اینکه در اقدام دیگری اولویت‌ها را براساس زیست‌بوم هر استان معین کرده‌ایم، گفت: پژوهش گسترده‌ای به این منظور انجام شد. سال آینده نیز اولویت‌های جدیدی برحسب نیازهای روز مشخص خواهد شد.
وی ادامه داد: به‌عنوان نمونه، در گذشته ذکر کرده بودیم که یکی از اولویت‌ها «پیشرفت» است؛ اما اکنون ویژگی‌های مهم اقتصادی و صنعتی و مشاهیر هر استان مشخص شده است و این اولویت‌ها باعث شخصیت پیدا کردن متون نمایشی شده است. اکنون دیگر لازم نیست نویسنده درباره موضوع فرزندآوری تخیل کند؛ مستقیم می‌رود سراغ مؤسسه رویان یا دکتر کاظمی آشتیانی.
مدیرکل دفتر فیلمنامه رسانه ملی اضافه کرد: در تعامل با نویسندگان نیز این امکان فراهم شد و در کانال «چشمه» در پیام‌رسان «بله» هم اعلام کردیم که اگر موضوعی ازطرف نویسندگان قابلیت و اهمیت نگارش فیلمنامه دارد، به دفتر فیلمنامه ارسال کنند تا پس‌از بررسی، به اولویت‌های موضوعی اضافه شود.
هدفمندسازی تولیدات محتوایی
اسدیزاده تصریح کرد که به جای سفارشی‌سازی، شخصیت‌سازی و هدفمند شدن تولیدات محتوایی را مد نظر داریم. براساس نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما، حدود 85 درصد مردم ایران می‌گویند ما تصویر خودمان را در تلویزیون نمی‌بینیم. اکنون این اتفاق و نگاه به همه قومیت‌ها و موقعیت‌ها، از رهگذر همین شخصیت‌سازی‌ها رخ می‌دهد.
فیلمنامه‌نویسان مظلوم‌ترین، مؤثرترین و کم‌حاشیه‌ترین همکاران تلویزیون
وی در خاتمه ضمن دعوت از نویسندگان برای همکاری با دفتر فیلمنامه گفت: در دفتر فیلمنامه رسانه ملی محدودیتی برای هیچ فرد و گروهی وجود ندارد و دستان هرکس را که اهل نوشتن، ادبیات، فرهنگ و تاریخ است و می‌تواند به ما کمک کند، به گرمی می‌فشاریم. این یک تعارف اداری نیست و واقعاً به‌دنبال متن خوب هستیم و هیچ ممیزی‌ای به‌لحاظ شخصیت‌ها و آدم‌ها وجود ندارد. با همه نویسندگان کار می‌کنیم.
مدیرکل دفتر فیلمنامه رسانه ملی فیلمنامه‌نویسان را مظلوم‌ترین، مؤثرترین و کم‌حاشیه‌ترین همکاران تلویزیون دانست و عنوان کرد: با آن‌ها می‌شود هر اتفاق خوبی را رقم زد. بار دیگر دعوت می‌کنم به دفتر فیلمنامه بیایند و با ما همکاری کنند.
دفتر فیلمنامه رسانه ملی در راستای تامین محتوای نمایشی در سال 1403 در سه محور شخصیت‌ها، روایت‌ها و موقعیت‌ها در قالب ارائه فراخوانی درخواست ارائه طرح داده است که براساس آن افراد حقیقی و حقوقی که درخواست ساخت فیلم و سریال در رسانه ملی دارند، می توانند طرح فیلمنامه‌هایشان را به شماره 09364512590 درپیام‌رسان بله ارسال کنند.
شخصیت‌ها
حضرت فاطمه معصومه (س)
یاران ایرانی ائمه اطهار (ع)
امام خمینی(ره)
شهید حاج قاسم سلیمانی
شهید عماد مغنیه
شهید روح الله عجمیان
شهید آرمان علی‌وردی
کونیکو یامامورا (سبا بابایی)
شهیده طیبه واعظی
شهیده سیده‌طاهره‌هاشمی
شهید سرلشگر حسین شهرام‌فر
شهید مهدی رضایی )فوتبالیست(
شهید علی خلیلی
شهید محمدعلی رجایی
شهید سرلشگر فرهاد دستنبو
شهید محسن فخری‌زاده
شهید حسن تهرانی مقدم
شهید مصطفی احمدی روشن
شهید سرلشگر علی صیاد شیرازی
آیت‌الله محمدتقی آقانجفی اصفهانی
آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی
آیت‌الله سیدمجتبی موسوی لاری
آیت‌الله سید کمال فقیه ایمانی
بانوی مجتهده، سیده‌نصرت امین
دکتر سعید کاظمی آشتیانی
نادر طالب‌زاده
علی‌اصغر زارعی
دکتر نادیا مفتونی
دکتر پروانه فرزانه
دکتر بی‌بی فاطمه حقیرالسادات
دکتر وفا غفاریان
مهندس کورس حمزه
دکتر احمد خالدی
دکتر سعید سرکار
مهندس محمودرضا سجادی
مهندس سیدمجید منبتی
سرتیپ امیرکهتری (امیرآبادان)
فعالان مقابله با سقط‌جنین
مجیدرضا رهنورد به‌مثابه قاتل
قصه حسن فیروزی به‌مثابه وهن ضدانقلاب
قصه حسین روغنی به‌مثابه کمدی تلخ
حسین بن روح نوبختی
علی بن یقطین
سورنا (سردار پارسی)
شهید کمال کورسل (ژروم ایمانوئل)
ماناهیه (محمد) تاجر
ماریه بنت‌سعد
محمد فرخی یزدی
میرمهنا بندرریگی
امیرمؤید سوادکوهی (با رویکرد نقد رضاشاه)
سیدضیاءالدین طباطبایی (با رویکرد نقد رضاشاه)
موقعیت‌ها
جهاد سازندگی
اردوهای جهادی
تبلیغ طلبه‌ها
حوزه هنری انقلاب اسلامی
شورای نگهبان
اردوهای راهیان نور
روایت فتح
مپنا
تاریخچه صداوسیما
نمازجمعه
اعتکاف
انتخابات
راهپیمایی‌های ۲۲بهمن، روز قدس و...
حجاب
زن انقلابی و فعال
شأن زن در انقلاب اسلامی
گروه‌سرودهای دهه شصت
پالایشگاه خلیج‌فارس
ناو جماران
عملیات وعده صادق
فلسطین
یمن
مدافعین حرم
فتنه 1401
تأثیرات مال حلال بر اخلاق و شکل‌گیری شخصیت
فتح قطب جنوب، فضا، دریاها و دیگر فضاهای موردجنگ در آینده
پدافند غیرعامل درحوزه پزشکی و واکسن‌سازی
صادرات محصولات فناورانه (تجربه دفتر سوژوی چین)
پیشرفت درزمینه فولاد (کُک سوزنی)
پیشرفت درزمینه صنایع نفت و نیرو (توربین)
پیشرفت درزمینه دارو (باند بیماران پروانه‌ای)
دریانوردی ناوگروه ارتش دور کره زمین
اسکورت نفتکش‌ها توسط ناوگروه ارتش
پیشرفت‌های پدافندی، موشکی و فضایی
تجربه مسکن مهر
پل بعثت
عملیات والفجر 8
تأسیس شرکت اسلامیه در دوران قاجار
تدابیر امیرکبیر برای رونق تولید ملی
موقعیت بندر سیراف در قرن 4 هجری
ساخت قنات‌ها و دیگر سازه‌های خلاقانه در ایران قدیم
روایت‌ها
آینده جمهوری اسلامی ایران ازمنظر قدرت منطقه‌ای و جهانی
سفرهای مردمی رهبری و رئیس‌جمهور
سرنوشت نامه‌های داده‌شده به رئیس‌جمهور
نگاه دراماتیک به احکام شرعی
مسئولین خدوم انقلاب اسلامی
خاطرات ناظران شورای نگهبان
گورهای دسته‌جمعی شهدای مسجد گوهرشاد
به زندان انداختن نصیری و هویدا توسط شاه
عملیات انتقام (عکس‌العمل سریع ارتش به تهاجم ارتش بعثی)
ترور ۱۷هزار نفر انقلابی
حمله به حرم شاهچراغ (ع)
عملیات کوی ذوالفقاری
آزادسازی حلب و بوکمال
روایت ابتکارات مهندسی در دوران دفاع‌مقدس
روایت پشت‌پرده اقتصادی مدلینگ، صنعت زیباسازی و پوشاک در مسئله حجاب
روایت بی‌حجابی به‌مثابه بی‌مسئولیتی نسبت به وظایف اجتماعی
روایت بی‌حجابی اجباری در بخش خصوصی بین برخی از اقشار متجددمآب و فاشیست
روایت بی‌حجابی به‌مثابه نحوه‌ای از بردگی سیاسی و اجتماعی
روایت از زن بازاری‌شده به‌مثابه زن مسخ‌شده و محقر
روایت از محله‌محوری (با بسط مفهوم و مصداق) به‌عنوان جایگزین رسانه‌محوری
نگاه تعظیمی‌به روستا و روستاییان
دوره‌های زندیه و آل‌بویه
شیعه چیست و شیعه کیست
کارکرد هیئت‌ها، مساجد و حسینیه‌ها
ایرانیان باستان باتوجه‌به ایران مابعد اسلام
هجو سلبریتی‌گرایی
هجو غرب‌زدگی