پدیدآوردن و خلق قهرمان برای کودکان و نوجوانان دقت نظر زیادی میطلبد و یکی از دقیقترین و سختترینها در تولید محتوا برای بچههاست. اینکه این قهرمان میتواند یک موجود فراطبیعی قدرتمند باشد یا انسانی که خصلتهای قهرمانانه دارد، به تعریف ما از قهرمان متناسب با فرهنگ و نیازهای اخلاقی و اجتماعیمان برمیگردد؛ چراکه خلق شخصیتهای بومیکه بچهها بتوانند با آنها ارتباط برقرار کنند و منششان را در زندگی واقعی در پیش بگیرند، کاری است که به پژوهش و کار جدی نیاز دارد. پویانمایی را باید یکی از مهمترین قالبها و بسترها برای خلق شخصیتهایی دانست که نیاز کودکان را به الگوگیری از یک قهرمان برآورده میکند.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، «ماجراهای نوید» یکی از موفقترین نمونههای پویانمایی است که توانسته مخاطبان بسیاری را با خود همراه کند. نوید پسربچهای است که دغدغه کمک به دیگران دارد و در همین مسیر با مشکلاتی مواجه میشود. او در هر قسمت یکی از قهرمانها را با ویژگیهای مختلف الگو قرار میدهد تا بتواند رفتاری قهرمانانه داشته باشد. محمدرضا فرزادمهر، تهیهکننده مجموعه ماجراهای نوید بر این باور است که بچهها با شخصیت نوید و خواهرش نورا ارتباط خوبی برقرار کردهاند. گفتوگوی ما را با این تهیهکننده میخوانید.
محمدرضا فرزادمهر در خصوص فکر اصلی تولید این پویانمایی گفت: نگاه اصلی ما به این اثر بحث قهرمان بود. بچهها همیشه دوست دارند زندگیشان را به یک قهرمان گره بزنند و از او پیروی کنند. سینما و تلویزیون چنین مسئولیتی را برعهده دارند و ما میدیدیم حضور قهرمان در سینمای کودک کمرنگ شده است و قهرمانی جلو رویشان نیست و پیداست که آنها بهسمت شخصیتهای غربی میروند که با سبک زندگی ما تناسبی ندارد.
وی افزود: ما مخاطب نونهال و کودک را برای این کار انتخاب کردیم. مهمتر از همه، قالب پویانمایی سهبعدی را به این خاطر انتخاب کردیم که بهدلیل کیفیت سینمایی اثرگذار است و گیرایی بالایی دارد و بهسبب زمان کوتاه، تعدد پخش بالایی دارد. مثلا هر قسمت بیش از 10 بار در روز در جدول پخش گنجانده میشد. درواقع، بهعلت تعدد پخش بالا، میتوانیم قهرمان را در ذهن بچهها نهادینه کنیم.
تهیهکننده پویانمایی «ماجراهای نوید» ادامه داد: نکته دیگر کیفیت اثر است که بهشکل سه بعدی تولید میشود تا به کارهای باکیفیت خارجی نزدیک شویم و بچهها آن را بپسندند. همچنین دست روی موضوعاتی گذاشتیم که مضمون قهرمانی دارند. آیندهاندیشی، فردای روشن، حال خوب، داشتههای ملی و قهرمانان ملی را در این فضا ترسیم کردیم تا بچهها با آن همذاتپنداری کنند.
فرزادمهر درباره فضا و مضمون این قسمتها اظهار کرد: نوید کودکی است که دوست دارد کارهای خارقالعاده و قهرمانی انجام دهد؛ ضمن اینکه به مردم کمک میکند و دوست دارد مسائل و مشکلات زندگیاش را با همین قهرمان بازیها حل کند. شخصیت نوید برگرفته از بچههای دههنودی و هشتادی است و رده سنی هشت تا 13 سال را بهعنوان مخاطبان هدفش در نظرگرفتهایم. بچههای این دوره مانند نوید، شخصیتی رؤیاپرداز، عملگرا، کنجکاو و مسئلهیاب دارند و هیجان در این دوره غالب است. پس، برایشان ماجراجویی در اولویت است. سعی کردیم شخصیت نوید را بر همین اساس ترسیم کنیم.
تهیهکننده «ماجراهای نوید» افزود: آنچه در شخصیت نوید به آن پرداختیم و از ویژگیهای این نسل است، چارچوبشکنی، تخیل و الهام گرفتن است. این رؤیاپردازی نوید، یک پا در نویدبخش بودن شخصیت اصلی دارد و مجموعه این موارد، پیرنگ و بنیه کلی کار را شکل میدهد.
فرزادمهر تصریح کرد: ماجراهای نوید تنها پویانمایی تولیدشده در شبکه کودک است و در سختترین کیفیت ممکن یعنی کیفیت سینمایی ورود کرده است. به همین دلیل، تولید آن زمانبر است و ساخت هر قسمت حدود چهار ماه طول میکشد.
این تهیهکننده با اشاره موضوعاتی که در این مجموعه روی آن متمرکز شده است، تصریح کرد: ما یک هسته فکری در گروه تولید داریم که موضوعات را به ما میرساند و مسائل روز یا مهم را تشخیص میدهد. مثلاً پیشاز آن به این رسیدیم که نیاز داریم به بچهها ظرفیت بینظیر قهرمانی و پهلوانی را معرفی کنیم که منجر به خلق داستان حسن یزدانی شد. این مسئله دو هدف را برای ما تأمین میکند؛ نخست اینکه بچهها در مسیر زندگی و رشدشان میتوانند از منابع درست و مطمئن اخلاقی و شخصیتی الگو بگیرند و رشدی مناسب داشته باشند؛ یعنی بهجای آنکه از فلان شخصیت هالیوودی الگو بگیرند، از شخصیتی که از میان خودمان، آدابورسوم و سبک زندگی خودمان است، الگو میگیرند.
وی با بیان اینکه مسئولیت اجتماعی و برخی ارزشهای اخلاقی فردی و اجتماعی را محور قصههای خود قرار دادهایم، افزود: در هر قسمت از این پویانمایی، نوید بهعنوان نوجوانی امروزی و پرنشاط با الگوبرداری از یک قهرمان ملی، کنشی قهرمانانه شبیه آن فرد در زندگی روزمره خود نشان میدهد که در نخستین قسمت، این کنش قهرمانانه از سیامند رحمان (وزنهبردار فقید) الگو گرفت و در قسمت دوم و سوم هم بهترتیب حسن یزدانی (کشتیگیر) و علیرضا بیرانوند (دروازهبان) الگوی این شخصیت قرار گرفتند.
فرزادمهر درباره فصول دیگر این پویانمایی گفت: در فصل چهارم قصههای ماجراهای نوید مبتنیبر قهرمانانی مثل زهرا نعمتی (بانوی قهرمان تیر و کمان)، پوریای ولی، ابراهیمهادی (شهید جاویدالاثر دفاعمقدس) و مرحوم سعید کاظمی آشتیانی (چهره ماندگار تحقیقات سلولهای بنیادی) ایران شکل گرفت. ضمن اینکه موضوع حفظ محیطزیست، پاسداشت مقام معلم و مادر و داستانهای شاهنامه بهعنوان منبع غنی ادبی و هویت ایرانی موضوعاتی بودند که موردتوجه قرار گرفتند.
تهیهکننده پویانمایی ماجراهای نوید، درخصوص انتخاب شاهنامه برای قهرمانپروری گفت: در امتداد پویانمایی ما سراغ قهرمانان و مضامین قهرمانی در حوزههای مختلف رفتیم ازجمله ادبیات. یکی از مسائل مهم و یکی از ظرفیتهای غنی هویت ملی ما بهویژه بحث ادبیات، شاهنامه و شخصیت فردوسی است. در پویش قبلی موضوع محیطزیست هم بود که نوید از یک شهید محیطبان الهام میگرفت و درباره درخت بود که پدیدهای مقدس در محیطزیست است.
وی ادامه داد: ما در ادامه ساخت این پویانمایی، سراغ بقیه گروههای قهرمانی مانند فردوسی رفتیم. از ۲۵ اردیبهشت که روز بزرگداشت فردوسی نامگذاری شده تا سوم خرداد بهمدت 10 روز جشن پویش «بچه مرشد» را در جوار آرامگاه فردوسی و همزمان با عید غدیر پنج روز جشنی را در فرهنگسرای رازی تهران برگزار کردیم. در این مراسم شخصیتهای «ماجراهای نوید» ازجمله احسان، ننه نقلی و سایر شخصیتها حضور داشتند.
فرزادمهر درباره پویشهایی که بهواسطه ماجراهای نوید برگزار میشود، اظهار کرد: پویشهای «نهال من» درباره روز درختکاری، «کیفم رو بستم» در مسیر حمایت از محصولات ایرانی و پویش «هوات رو دارم» را تابهحال برگزار کردهایم. بچهها از طریق پیامرسان «شاد» فیلمهای خودشان را به کانال navid_serial ا ارسال میکنند. ما میبینیم و بهترینها را پخش میکنیم. هر فیلمیکه امکان پخش داشته باشد در کانال به رأی گذاشته میشود و در مراسم اختتامیه، آثاری که بیشترین رأی را داشته باشند، انتخاب و از آنها قدردانی میشود.
این تهیهکننده تصریح کرد: تصمیم بر این شد که در امتداد میدانی رسانهای، به هر قسمتی از «ماجرهای نوید» که تولید میشد، یک فضای عروسکی هم اضافه شود. در «ماجراهای نوید» در هر قسمت بهاندازه یک دقیقه درباره هر مضمونی در پویانمایی صحبت کردیم. سپس، برای اینکه مخاطب نونهال و نوجوان ما بیشتر با آن مفهوم و مضمون ارتباط برقرار کند، ماجرا را با فضای عروسکی پیگیری کردیم. به همین منظور، بعداز پخش هر قسمت از پویانمایی بهمدت دو هفته یا یک ماه برنامه عروسکی «ماجراهای نوید» را پخش کردیم که در هر فصلی اسمی دارد و در این فصل اسمش «بچه مرشد» است.
وی درباره پویش «بچه مرشد» گفت: در پویش «بچه مرشد» به شاهنامه پرداختیم تا بچهها با شاهنامه آشنا شوند و در سایه آشنایی با این ظرفیت غنی در برابر ادبیات فارسی مسئولیت پیدا کنند. بناست بچهها یک قصه از شاهنامه بخوانند و برای ما فیلم بگیرند، ارسال کنند و ما آن را در برنامه پخش کنیم.
فرزادمهر افزود: در پویش «بچه مرشد» ما شخصیتهای احسان، مرشد و نوید را داریم. داستان اصلی این است که احسان و نوید بعداز اینکه پویانمایی «بچه مرشد» پخش شد، میخواهند مرشد بشوند و دوست دارند آن لباس را بپوشند. مرشد توسط ننه نقلی که بزرگتر داستان «ماجرای نوید» است، به جمع اضافه میشود و میخواهد به آنها مرشد شدن را یاد بدهد. میخواهد بگوید که یکروزه و یکشبه نمیشود مرشد شد. باید مسیری را طی کرد و گامبهگام جلو رفت.
وی گفت: در مجموع ۱۸ قسمت برنامه داریم که در این برنامهها مرشد به بچهها یاد میدهد که چطور میتوانند شاهنامه بخوانند.
تهیهکننده پویانمایی «ماجراهای نوید»، درباره انتخاب داستانهای شاهنامه گفت: داستان کاوه آهنگر را محور پویانمایی قرار دادیم و مرشد خیلی در این باره صحبت میکند. داستان دیو سفید را داریم و سعی میکند از هر داستان یک نتیجه اخلاقی بگیرد و برای بچهها روشن کند که مثلاً شجاعت، ظلمسیزی و مبارزه با ترس و صداقت خوب است. در هرکدام از داستانهای شاهنامه، مرشد در آخر به این میرسد که از فلان قهرمان یاد بگیرید که مثلاً صادق یا شجاع باشید. سعی داریم در این برنامه بچهها را بیشتر با مضامین اخلاقی آشنا کنیم