به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، چهارم آبان، سالروز اعتراض و افشاگری تاریخی امام خمینی (ره) علیه پذیرش کاپیتولاسیون یا مصونیت قضایی نظامیان و اتباع آمریکایی در ایران در دولت حسنعلی منصور است. به همین مناسبت رادیو فرهنگ پنجشنبه ۳ آبان ماه در برنامههای «سرزمین من» و «مستند فرهنگ» به این موضوع میپردازد.
«سرزمین من» پنجشنبه ساعت ۱۳ از گروه تاریخ و اندیشه به تهیه کنندگی فاطمه محمدیان فر در بخش های مختلف کارشناسی ضمن نگاهی به این قانون و چگونگی لغو آن به بیان مفهوم کاپیتولاسیون و نقش آن در تحقیر ملت ها میپردازد و ابعاد فردی و اجتماعی آن را در کشور و مجامع جهانی را بازگو می کند. دکتر جواد منصوری یکی از کارشناسان این برنامه است که به تاریخچه این موضوع اشاره میکند.
برنامه «مستند فرهنگ» نیز از گروه تولید تامین است که ساعت ۱۴:۳۰ روایتی مستند از بررسی تصویب لایحه کاپیتولاسیون در دوره پهلوی و اعتراض امام خمینی (ره) به این لایحه است.
کاپیتولاسیون در حقیقت همان حق قضاوت کنسولی است که قضاوت نهایی راجع به اقدامات یک تبعه خارجی در کشور دیگر را به عهده قوانین آن کشور نمیداند بلکه مدعی است به عهده قوانین دولت متبوع این فرد است. این گونه حقوق و امتیازات که به اتباع خارجی در یک کشور داده میشود، در واقع یک امتیاز استعماری است. امام خمینی پس از اطلاع از تصویب این لایحه، در ۴ آبان ۱۳۴۳ش، در مخالفت با آن، پیامی صادر کرد و در اجتماع مردم در منزلش، علیه آن سخنرانی کرد. او، لایحه کاپیتولاسیون را بر اساس آیه نفی سبیل مخالف اسلام و قرآن دانست و آن را سند استعمار و بردگی ملت ایران معرفی کرد. حکومت پهلوی افشاگریهای امام خمینی را اقدامی علیه امنیت، استقلال و تمامیت ارضی کشور ایران اعلام کرد و در شب ۱۳ آبان ۱۳۴۳ش، ایشان را بازداشت و به ترکیه تبعید کرد.