گروه حسینیه معلی آخرین روز ضبط این برنامه را در روز 25 خرداد از سر می‌گذرانند و فرصتی فراهم شده تا همراه رئیس رسانه ملی بازدیدی داشته باشم از تلاش‌های چندین‌روزه آنها که البته منحصر به ایام ضبط نیست و چندین ماه پیش‌تولید را هم در پس‌زمینه دارد. لوکیشن برنامه کارخانه‌ای در غرب تهران است که سوله‌ای را در اختیار گروه سازنده حسینیه معلی قرار داده است.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، پیاده که می‌شوم چندین خانواده را می‌بینم که چادری در پیاده‌رو و کنار اتومبیل‌هایشان برپا کرده‌اند تا تیغ آفتاب بر صورتشان چنگ نیندازد.
باز این چه شورش است...
پیش‌تر، شاید بیشتر از 10 سال قبل، چنین تصاویری را در حوالی بیمارستان امام خمینی(ره) دیده بودم یا گاه اطراف ورزشگاه آزادی در زمان برگزاری دربی‌ها یا بازی‌های حساس تیم ملی. اما اینکه جماعتی از اطراف و اکناف کشور برای یک برنامه تلویزیونی به تهران بیایند و اینگونه مشتاق حضور در آن باشند، به چشم هر بیننده‌ای جالب می‌آید. به درب ورودی بزرگ کارخانه می‌رسم، جمعیت زیادی منتظر ایستاده‌اند و می‌خواهند بروند داخل. خودم را معرفی می‌کنم و داخل می‌شوم، از آنجا هم دوباره سوار خودروی دیگری می‌شوم تا به محل تصویربرداری برسم. بیرون سوله هم جمعیت زیادی ایستاده‌اند. عده زیادی تماشاگر هستند که هنوز نوبتشان نشده به داخل استودیو بروند. برای همین، ازطریق نمایشگرهای تعبیه‌شده در گوشه‌وکنار، آنچه را که در داخل سوله می‌گذرد، تماشا می‌کنند. عده دیگری هم گروه‌های برپاکننده آیین‌های عزاداری از جای‌جای کشورند که آمده‌اند تا مراسم بومی و آداب‌ورسوم خودشان را ازطریق دوربین معلی دربرابر دیدگان عزاداران اباعبدالله الحسین (ع) قرار دهند.
منتظر ایستاده‌ایم تا داخل برویم که یکی از درها باز می‌شود و علامت بزرگی در پیش به‌همراه جمعیتی شاید صدنفره در پس، بیرون می‌آیند. ظرفیت سالن برای حضور تماشاگرها حدود یک‌هزار نفر است و خیلی‌ها ایستاده‌اند تا نوبتشان برسد و بتوانند به‌عنوان گروه بعدی به صندلی‌های حسینیه تکیه بزنند.
لالایی ای کودک غزه!
گروه بعدی که قرار است داخل شوند، دخترانی در سنین کودکی و نوجوانی با چادر و سربندهایی سبز از شمال کشورند که می‌خواهند برای کودکان بی‌پناه غزه سرودی دسته‌جمعی اجرا کنند؛ سرودی که دو بار هم تکرار می‌شود، اما هربار با دلی سرشار از عشق و خلوص نیت، گرم‌تر از قبل خوانده می‌شود. زمزمه می‌کنند «لالایی ای کودک غزه...». اشک از چشمان دختران گروه سرازیر شده و جمعیت تماشاگر را هم با خودش همراه کرده است.
نجم‌الدین شریعتی که اجرای این فصل از حسینیه معلی را هم برعهده دارد، پس‌از اجرای سرود کنار حاج آقای قاسمیان که او را از برنامه محفل به یاد داریم، می‌نشیند تا شنونده روضه‌ای کوتاه باشد. میزبان‌ها آن‌سوی میز نشسته‌اند. ترکیب مداحان تغییر کرده: مهدی رسولی به فصل ششم برگشته و در کنار محمدرضا طاهری، رضا نریمانی و حجت‌الاسلام کرمی حسینیه امام حسین (ع) را می‌چرخانند و از شنبه، 13 شبی مهمان خانه‌های مردم‌اند؛ آن‌طور که گویی هر خانه‌ای خودش یک حسینیه است.
حسینیه‌ای برای همه اقوام
با عوامل سازنده حسینیه معلی هم‌صحبت می‌شوم. می‌گویند پس‌از ساخت فصل پنجم که در ایام شعبانیه روی آنتن رفت، یک سفر دسته جمعی به کربلا رفته‌اند و بعداز آنکه بازگشته‌اند، تحقیق و پشتیبانی و جست‌وجوهای سخت روستابه‌روستایشان را برای پیدا کردن آیین‌های مختلف عزاداری امام حسین(ع) شروع کرده‌اند تا بتوانند فهرستی از آیین‌های به‌جامانده از گذشتگان برای عزاداری در این ایام را جمع‌آوری کنند و درنهایت، به تعداد آیینی مشخص برسند که قرار است در حسینیه معلی به نمایش گذاشته شوند؛ حسینیه‌ای که هر شب حداقل دو تا سه آیین عزاداری مردم عزیز کشورمان را معرفی می‌کند و می‌خواهد اینگونه آنها را احیا کند و چراغ عزاداری برای امام حسین(ع) را به‌رسم هر منطقه‌ای، روشن نگه دارد. نیتی که از ابتدا با گروه سازنده همراه بوده و تابه‌امروز نیز بر آن پای فشرده شده و با قوت بیشتری برای اجرایش برنامه‌ریزی کرده‌اند.
سعید ستودگان، تهیه‌کننده برنامه «حسینیه معلی» در حاشیه برنامه، با بیان اینکه حسینیه معلی از شب اول محرم روانه آنتن خواهد شد و تا شب سیزدهم ادامه دارد، می‌گوید: هدف نخست ما در شکل‌گیری این برنامه احیای میراث عزاداری سیدالشهدا(ع) بود که تاکنون به آن پایبند بوده‌ایم. طی شش ماه گروه‌های پژوهشی ما به مناطق مختلف کشور، به‌خصوص روستاها و شهرهای کم‌جمعیت سفر کردند تا آیین‌های عزاداری را شناسایی کنند.
او می‌افزاید: آیین‌های باشکوه و متنوع بسیاری را شناسایی کردیم. امیدواریم توانسته باشیم حداقل چشمه کوچکی از این آیین‌ها را در این فصل به نمایش بگذاریم. در هر شب، حداقل دو تا سه آیین از شهرهای مختلف به نمایش درمی‌آید.
استقبال باورنکردنی
به‌گفته ستودگان، قریب به 100هزار نفر طی پنج روز برای حضور به‌عنوان مستمع یا تماشاگر ثبت‌نام کردند، اما از آنجا که لوکیشن ما 1000 نفر ظرفیت داشت، بسیار شرمنده‌ایم که نتوانستیم در خدمت همه آنها باشیم و ازطریق قرعه‌کشی فقط توانستیم میزبان تعدادی از آنها باشیم.
حسینیه معلی البته به‌استناد نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات رسانه ملی در زمره پرمخاطب‌ترین برنامه‌های معارفی تاریخ رسانه ملی قرار گرفته است و خیل جمعیتی که بیرون در ایستاده‌اند و حتی چادر زده‌اند تا بتوانند در آن شرکت کنند، گواهی بر توفیق و مهر تأییدی است که اباعبدالله(ع) بر آن زده است و بیراه نیست اگر به‌اذعان سازندگانش بگوییم که معلی هرچه دارد، از لطف و عنایت سرور و سالار شهیدان دارد.
محبوب، پرمخاطب، تأثیرگذار
رئیس رسانه ملی هم که برای گفتن خداقوت به عوامل به پشت‌صحنه آمده است، با بیان اینکه خوشبختانه حسینیه معلی به یکی از برنامه‌های بسیار محبوب، پرمخاطب و تأثیرگذار در مناسبت‌های مختلف تبدیل شده است، اظهار می‌کند: هر فصل این برنامه نسبت به فصل قبل خود، با استقبال بیشتر مردم عزیزمان روبه‌رو می‌شود؛ چه در ایام عزاداری سیدالشهدا(ع) در محرم و چه اعیاد نیمه شعبان.
او اضافه می‌کند: در فصل‌هایی که پشت‌سر گذاشته‌ایم، شاهد استقبال خوب مردم بودیم و یکی از مصادیق دیده شدن برنامه را می‌توان در ثبت‌نام و اعلام آمادگی نزدیک به 100هزار نفر به‌عنوان شرکت‌کننده و تماشاگر در پاسخ به فراخوانی چندروزه در برنامه دانست»
رئیس رسانه ملی برونداد این برنامه را حاصل زحمات و تلاش یک‌ساله گروه تولید می‌داند که با تحقیق و پژوهش گسترده آیین‌ها در گوشه‌گوشه کشور، برای بازشناسایی و احیای این آیین‌ها اهتمام جدی دارند. او همچنین، می‌گوید: حسینیه معلی تلاش می‌کند آن بخش از فرهنگ عزاداری حسینی را که تاکنون کمتر موردتوجه بوده، در قاب تصویر بنشاند.
برنامه‌ای که در امتداد هویت‌بخشی جهانی‌امتی به سوگواری عاشوراست
جبلی از زحمات و اخلاص مجموعه گروه تولید این برنامه که برکات بسیاری در پی داشته است، قدردانی و عنوان می‌کند: شاهد آن هستیم که برنامه‌هایی مشابه حسینیه معلی در کشورهای مختلف درحال تکثیر است و به نظر می‌رسد به یکی از پدیده‌های جهانی و امتی تبدیل خواهد شد. امید است توفیقات رسانه ملی برای ساخت چنین برنامه‌هایی در سال‌های آتی افزایش یابد.
در مسیر بازگشت، با چندنفر از تماشاگران صحبت می‌کنم. از همه‌جای ایران امده‌اند؛ از کرمان تا شیراز، اصفهان، مازندران و مشهد. سؤال که می‌کنم برای چه رنج راه را در این گرمای تابستان بر خودتان هموار کرده‌اید تا ساعتی در این برنامه حضور داشته باشید، از عشق و علاقه‌شان به امام حسین(ع) و شوروحال خوب این برنامه دوست‌داشتنی سخن می‌گویند و حتی پیشنهاد می‌دهند که هر خانواده‌ای می‌تواند یک بار به این حسینیه بیاید؛ حسینیه‌ای که هرآنچه از دل عواملش بیرون آمده، بر دل مخاطبانش نشسته و یاد اباعبدالله را با احیای تراث اهل‌بیت(ع) از گوش‌و کنار کشور زنده نگه داشته است.
نجم‌الدین شریعتی، مجری «حسینیه معلی»
آمدم تا یک حاضری برای امام حسین(ع) در رسانه ملی بزنم
نجم الدین شریعتی، مجری برنامه «حسینیه معلی» درباره حضورش در این فصل از برنامه می‌گوید: آمده‌ام تا یک حاضری برای امام حسین (ع) در رسانه ملی بزنم و از این بابت خیلی خوشحالم که سهمی‌کوچک در «حسینیه معلی» دارم.
وی در گفت‌وگویی با خبرنگار هفته‌نامه صداوسیما با بیان اینکه خوشحالم از اینکه می‌توانم سهمی‌کوچک در عزاداری برای حضرت سیدالشهدا اباعبدالله الحسین (ع) در این برنامه داشته باشم گفت: حسینیه معلی یک برنامه تلویزیونی است، اما واقعا یک حسینیه به وسعت ایران و شاید برای اولین بار است که به‌طور جدی به مقوله عزاداری سیدالشهدا در ایام محرم در این رسانه به این شکل و وسعت پرداخته می‌شود و این رسالتی بر دوش این برنامه است.
وی افزود: امیدوارم که حضورم در «حسینیه معلی» جزو باقیات و صالحاتم قرار بگیرد.
شریعتی از ماجرای حضورش در این برنامه هم اینگونه می‌گوید: اولین باری که به من پیشنهاد اجرای برنامه «حسینیه معلی» داده شد حقیقتاً تردید داشتم. ولی با صحبت‌ها و برنامه‌های متعددی که از مجموعه‌ها و فصل‌های قبلی دیدم به این نتیجه رسیدم که این حضور را تجربه کنم و الحمدالله تجربه خوبی در محرم سال گذشته پشت سر گذاشتم، چراکه هم مخاطب پذیرفت و هم رسانه خیلی استقبال کرد.
این مجری تلویزیون ادامه داد: «حسینیه معلی» جزو پرمخاطب‌ترین برنامه‌های رسانه ملی است و این میسر نمی‌شد مگر به لطف سیدالشهدا و اخلاص دوستانی که سال‌هاست زحمت می‌کشند و شاید خیلی‌هایشان هم دیده نمی‌شوند و اسمی از آنها برده نمی‌شود، اما همچنان فعال هستند تا پرچم سیدالشهدا(ع) در رسانه ملی در ایام محرم و پرچم اهل بیت علیهم‌السلام در ایام ماه شعبان به اهتزار دربیاید.
وی با اشاره به اینکه خیلی‌ها فرصت و یا توفیق رفتن به فضای حسینیه‌ها و هیئت‌ها را پیدا نمی‌کنند و به معنای واقعی مراسم عزاداری را از طریق رسانه دنبال می‌کنند گفت: حضور اقشار مختلف مردم در حسینیه و برپایی و احیای آیین‌های مختلف که میراث معنوی و فرهنگی ما هستند که سینه به سینه، نسل به نسل و تا امروز به ما رسیده برای ما بسیار عزیز و ارزشمند است. شاید بسیاری از ما فرصت نکنیم در آیین و رسوم شهرهای مختلف از شمال، غرب و شرق و جنوب کشور حضور یابیم، اما حسینیه معلی این فرصت را فراهم می‌کند تا با این میراث آشنا شوند.
شریعتی ادامه داد: نکته‌ای مهم که بایستی در رابطه با برنامه «حسینیه معلی» بگویم این است که فضای حسینیه در این برنامه شکل گرفته و کاملاً آن حس و حال حسینیه قابل درک هست و این اتفاقی بسیار مبارک است. یکی از رمزورازهای موفقیت برنامه «حسینیه معلی» همین است. همچنین حضور ذاکران عزیز، اقشار مختلف مردم و مستمعین، بسیار به زنده بودن فضای حسینیه به ما کمک و آن را باشکوه‌تر می‌کنند و رضایت مردم جزو برگ برنده‌های ماست. امیدوارم که امام حسین (ع) به بهترین شکل از همه ما قبول کند