یوسف خانمحمدی، سردبیر ارشد خبر در معاونت سیاسی برایمان از دو روز آخر اردیبهشتی نوشته که به خوشی تمام نشد و چون غمیبر دل همه ملت عزیز ایران نشست.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، او راوی تلاش لحظهبه لحظههمکاران معاونت سیاسی برای پوشش خبری و اطلاعرسانی سانحه سقوط بالگرد حامل رئیسجمهور و همراهانش و شهادت آنها شده است که در ادامه میخوانید:
روز اول- یکشنبه 30 اردیبهشت
نیم روز اول: پروازی برای خدمت
روز پرخبری است. غیر از خبرهای هشدارآمیز وضع هوا و بارشها که امروز هم در چنداستان ازجمله شمالغرب، وضع نارنجی است؛ خبر اصلی شبکه خبر، افتتاح سد «قیزقلعهسی» است، مکمل سد خداآفرین، در نقطه مرزی با جمهوری آذربایجان. از شنبه البته خبر و گزارشش در بخشهای مختلف بهصورت پیشخبر منتشر میشد. امروز هم از همان شروع نوبت کاری صبح. قبل از ساعت 8:00 صبح خبر ورود رئیسجمهور به فرودگاه تبریز رسید، برای افتتاح سد. ساعت 8:00 صبح شبکه خبر، خبر اولش همین موضوع افتتاح سد بود. عناوین اولش هم، با یک خط خبر جدید: «ورود رئیسجمهور به تبریز». از ساعت 11 صبح اندکی گذشته، تصویر از مرز خداآفرین دریافت شد و پوشش اخبار به روال مرسوم همیشگی ادامه یافت. خبر اول ساعت 14:00 نیمروزی هم همین افتتاح سد است. وضع هشدارگونه آبوهوایی هم همچنان جزو خبرهای اصلی در عناوین است.
نیمروز دوم: سانحه در مه
15:42دقیقه خبری فوری در برخی کانالهای فجازی منتشر میشود: «بالگرد حامل رئیسجمهور دچار سانحه شد. بالگردی که حامل رئیسجمهور، امامجمعه تبریز و استاندار آذربایجان شرقی بود دقایقی پیش در جلفا دچار سانحه شد و تا لحظه مخابره خبر، هیچ اطلاعی از سرنوشت آن در دست نیست.» خبرهای ضدونقیض یکی پس از دیگری از راه میرسند. در نهایت بروز حادثه قطعی میشود و محل آن را ورزقان عنوان میکنند و از «فرود سخت» بالگرد رئیسجمهور مینویسند. آیت الله آل هاشم، امام جمعه تبریز و مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی و چند نفر دیگر هم در بالگرد بودهاند. «گروههای امدادی در حال اعزام به محل سانحه هستند.»
دکمه شماره شش کنترل تلویزیون زیر فشار است. خبرنگاران خبرگزاری صداوسیما به تکاپو افتادهاند. هرکس به طریقی سعی میکند خبری بگیرد، از هر منبعی که گمان میکند بخش رسانهای دولت مقداری تأمل دارد. شاید خبر خوشحالکننده برسد، اما خبرهای ناراحتکننده، متواتر است. دیگر یقین شده که خبری شده. سریع یک متن مطمئن در همین حد اولیه تنظیم میشود. شبکه خبر نخستین زیرنویسش را 16:25 آماده میکند: «اخبار تأیید نشده از وقوع سانحه برای بالگرد حامل رئیسجمهور در منطقه جلفا. خبرهای اولیه حاکی از سانحه فرود سخت برای بالگرد حامل رئیسجمهور است. گروههای امدادی در تلاش برای رسیدن به محل حادثهاند. اوضاع سخت آبوهوایی و مه سنگین تلاش گروههای امدادی را با سختی روبهرو کرده است.»
زیرنویس از حالت عادی درمیآید و این تک خبر، به رنگ قرمز منتشر میشود. زیرنویس، معمولاً اولین ابزار رسانههای تصویری برای انتقال پیام است و اینجا هم. همه منتظر خبرهای بیشتری هستند. رنگ قرمز دیگر کفایت نمیکند. شبکه خبر، بستههای خبریاش را رأس هر ساعت روی آنتن میبرد، اما این خبری معمولی نیست. خیلیها منتظرند و چشم به تلویزیون دوختهاند تا خبر موثق و تکمیلی را برایشان بگوید. دقایقِ مانده بهسختی میگذرند. 16:48 دقیقه است که آرم خبر، آنتن را میشکند. ظهوریان، گوینده، ایستاده با برگهای در دست خبر را اعلام میکند. در حد همان زیرنویس است، اما نشان میدهد عوامل خبر بهشدت در پشتصحنه برای گرفتن خبری جدید به خط شدهاند. ساعت 17:00 که میشود وزیر کشور را تلفنی پشت خط میآورند. او مسئول اطلاعرسانی دراینباره است. از «فرود سخت» بالگرد رئیسجمهور سخن میگوید و توضیحاتی مختصر میدهد.
اضطراب در نفسها و چهرهها دیده میشود. آرایش رسانهای شبکه خبر حالت بحران گرفته. خبرنگاران و سردبیران که نوبت کاریشان هم نیست یا صبح سرکار بوده و رفتهاند، یکبهیک بازمیگردند؛ بسیاری داوطلبانه، تا شاید کمکی کنند. هرکس فکر و تجربهاش را بیان میکند. از سرپرست معاونت سیاسی تا سردبیر ارشد تازهای که همین صبح امروز به مجموعه آمده. تلفن از دستشان نمیافتد یا کسی زنگ میزند یا خودشان پیگیرند. مانند دیگر خبریهای مجموعه. اولین تصاویر از منطقه حادثه منتشر میشود، آن هم زنده. نیروهای امدادی را نشان میدهد که روانه بهسوی جنگل مهگرفته و بارانیاند. مه غلیظ است و باران نسبتاً شدید. روز به شب نزدیک میشود و هوا رو به سردتر شدن میگذارد. جستوجو ادامه دارد... حوالی ساعت 18:00، شبکه خبر تصویر حرم امام رضا (ع) را نشان میدهد. گوینده روی تصویر میخواند: «دعای توسل زائران در حرم رضوی برای سلامت خادمالرضا، رئیسجمهور ایران اسلامی در حال برگزاری است». فردا روز تولد امام رضاجان است. دستها در سراسر کشور رو به آسمان میرود. دعاهایی که زنده در قاب شبکه خبر مینشیند. از مشهد تا حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و باغ عفیفآباد شیراز. مردم در مساجد و مزار شهدا از خداوند سلامت سیدابراهیم و یارانش را طلب میکنند. آنسوی مرزها نیز دوستان ایران در رسانههای مجازی برای سلامت رئیسجمهور ما دعا میکنند. ایران به سرخط اصلی رسانههای جهان دوست و دشمن بازگشته است. آنها هم تصاویر را از شبکه خبر ما میگیرند و پخش میکنند.
سردبیران ارشد خبر صداوسیما همه احتمالات را بررسی میکنند و پیشبینیهای لازم خبری را در نظر میگیرند. شبکه خبر همه توانش را برای همه حالات به کار گرفته. دیگر شبکهها نیز. خبر20:30 ارتباط تلفنی با خبرنگار حاضر در منطقه برقرار میکند. شبکههای مختلف هم تصاویری زنده از منطقه را روی آنتن دارند. جز رفتوآمد امدادگران، خبر امیدوارکنندهای دیده نمیشود. ساعت 20:45 دقیقه صحبتهای رهبر انقلاب منتشر میشود و سریع به دست گوینده 20:30 میرسانند تا آن را بخواند. حتی بدون تصویر: «حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی امشب در دیدار جمعی از خانوادههای سپاهیان پاسدار که به مناسبت شب میلاد امام رضا (ع) برگزار شد، با ابراز تأثر از حادثه نگرانکننده عصر امروز برای رئیسجمهور محترم و همراهان ایشان گفتند: امیدواریم خداوند متعال، رئیسجمهور محترم و مغتنم و همراهان ایشان را به آغوش ملت برگرداند. همه برای سلامت این جمع خدمتگزار دعا کنند. ملت ایران نگران و دلواپس نباشند، هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نمیآید.»
خبر 20:30، از وزیر کشور هم ارتباط تلفنی پخش میکند. او هم خبر خیلی خاصی ندارد. واکنشهای جهانی و مردمیبخشهای دیگر خبر 20:00 است؛ خبرهایی که کاملترشان در بخش خبری ساعت 21:00 شبکه یک و خبر پخش میشود. گوینده خانم حسینی است. با بغضی ملموس خبرها را شروع میکند. سخنان رهبری معظم در خبر 21:00 در اوان خبرها پخش میشود با تصویر و صدا. دو و نیم دقیقهای آقا در این خصوص صحبت کردهاند. در اوایل خبر 21:00 پخش میشود. گزارش شایانمهر در خبر 21:00 هم وضع را در مه گرفتگی خبری نگه میدارد. کل خبر 21:00 درباره رئیسجمهور و همراهانش است. از دعاهای مردم تا واکنشهای داخلی و خارجی. در صحبتهای رهبری برای ما هم رجا هست و هم خوف. حدود هفت ساعتی گذشته و از رئیسجمهور خبری نیست. از ساعت 22:00 شب گذشته با توجه به آنچه در منطقه میگذرد، برخی شهادت رئیسجمهور را قطعی میدانند. حتی ظاهراً زیرنویسی هم آماده میکنند، اما استفادهاش منتفی میشود. هنوز بالگرد پیدا نشده. ابهام خبری ادامه دارد. شب هم بهطور ویژه آرایش بحرانی در رسانه پی گرفته میشود. خیلیها بیدارند و چشمبهراه.
روز دوم: شهادت در مسیر خدمت
نیمه اول: شب تاریک و بیم موج
ساعت 2:15 بامداد تصویری از دید یک پهپاد دارای توان دید در شب منتشرمی شود. ساعت 4:00 بامداد نیز تصویری دیگر از همین پهپاد نشان داده میشود که گویا یک نقطه حرارتی را شناسایی کرده. ساعت 5:30 خبر پیدا شدن محل بالگرد سانحه دیده میرسد. هوا روشن است و بدون مه. منطقهای کوهستانی را نشان میدهد. تا صبح خبرهایی که از شبکه خبر و رادیو روی آنتن میرود در ابهامی است که گویا تا روشنی روز نرسد تازه نخواهد شد. و ساعت 6:30 بامداد خبری میرسد که نشان میدهد گزینه سوم قطعی است. دستاندرکاران خبر، پیشبینیها برای آن وضع خاص را سریع به خط میکنند. زیرنویس قرمز شبکه خبر هم متناسب با خبر جدید میشود.
نیمه دوم: عروج آسمانی
ساعت 8:00 بامداد، خبر با «انالله و انا الیه راجعون» شروع میشود. «خادمالرضا» و «رئیسجمهور شهید» دو عنوانی است که برای آیتالله سید ابراهیم رئیسی بهکاربرده میشود و «شهید جمهور» هم. آنها که خبرها را مینگارند با بغض و احیاناً اشک، کلمات را جاری میکنند، اما به قولی که از شهید ابومهدی نقل شد، در حوادث باید «مغز سرد و قلب گرم» داشت. باید عواطف را مهار کنند تا بتوانند کار حرفهایشان را در این بحران بزرگ درست انجام بدهند. گزارشهایی که برای آن «جدولپخش خاص» پیشبینی شده بود یکبهیک روی آنتن میروند و نماهنگهایی از سید نیز در میان مردم، با آن لبخندها و صحبتهای صمیمانهاش. وظیفه خبر صداوسیما ازاینپس بر تبیین مشی و روش سید است. گفتمان خدمتگزارانه و مردمیاش. گزارشهای مردمی سریع به روی آنتن میرسند.
مصاحبههای مردمیپر از اندوه است. ارتباطهایی با خبرنگاران صداوسیما در تبریز هم برقرار و گزارشهایی دریافت میشود. ساعت 10:00 صبح، خبرنگار محلی صداوسیما از محل سقوط بالگرد ارتباطی زنده میدهد. قطعات بالگرد را نشان میدهد. همچنان در مه است. خبرهای تسلیت مقامات داخلی و خارجی هم یکبهیک که میرسند روی آنتن زنده پخش میشوند. چه در بسته خبرهای رأس ساعت، چه در ویژهبرنامهای که در کل شبکه است. ساعت به 13:00 نزدیک میشود که پیام تسلیت رهبری میرسد و اعلام پنج روز عزای عمومی. بلافاصله گوینده ویژهبرنامه پیام را میخواند، در خبر 13:00 و 14:00 نیز. مابین خبرها ویژهبرنامهای است با حضور شخصیتها که از خصائل رئیسجمهور شهید و دیگر شهیدان خدمت میگویند.
ارتباطهای تلفنی متعدد هم با افراد مختلف و شخصیتها برقرار میشود. روایت شبکه خبر با عناوین «رئیسجمهور شهید» و «خادمالرضا»، در کنار «شهید جمهور» عنوان فراگیر و اول رسانهها میشود. روایتهایی از حضور انبوه مردم در سراسر کشور برای بزرگداشت و سوگواری برای آیتالله رئیسی بهطور زنده از شبکه خبر و خبر2 به تصویر کشیده میشود؛ روایتهایی که در روزهای بعد، در تاریخ ماندگار میشود. همه شبکههای رادیوتلویزیون از خادم جمهور میگویند و از جمهور مردم که پیکر رئیسجمهور شهید و دیگر شهدای خدمت را از تبریز تا قم و تهران و بیرجند و مشهد روی دستها میبرند. با اشکها و بغضها.
و رسانه ملی، بار دیگر نشان میدهد که رسانه ملت ایران است، چه در شادیها و چه در غمها.