سریال‌های "پوست شیر" و "خون سرد" تازه‌ترین تجربه‌ها در این حوزه محسوب می‌شوند. مأمور آگاهی در هر دو این سریال‌ها، تصویر متفاوتی از کلیشه‌هایی دارند که پیش از این تصویر شده است و حالا این جدیدترین همکاری ناجی هنر برای تصویر مامورانی است که اتفاقاً سمپات مخاطب عام و خاص هم بوده است.
بخش مهمی از مأموریت‌های ناجی هنر هم به مجوزهای ارائه شده برای ساخت فیلم و سریال و مستند در سطح شهر وابسته است که می‌توانست چالش برخی مستندسازانی باشد که می‌خواستند در وقایع اخیر و ناآرامی‌ها مستند بسازند؛ نکته‌ای که البته مدیرعامل ناجی هنر در همین گفتگو بیان می‌کند که هیچ درخواست و معرفی نامه‌ای برای ساخت مستند از طرف سازمان‌ها و ارگان‌های سینمایی به آنها ارائه نشده است.
شجری مدیرعامل ناجی هنر در گفتگویی که با خبرگزاری مهر انجام شد به بخشی از رویکردها و برنامه‌های این مؤسسه پرداخت که در زیر می‌خوانید.
محمدجواد شجری مدیرعامل ناجی هنر در ابتدا درباره آثار جدید این مؤسسه به خبرنگار مهر بیان کرد: سریالی به نام «بندر امن» داریم که در تلویزیون ساخته می‌شود. این سریال با موضوعات اقتصادی تولید می‌شود و به پلیس امنیت اقتصادی می‌پردازد. کارگردان و تهیه کننده علی یاور است. تقریباً این سریال ۱۳ قسمتی آماده است و در شبکه سه پخش می‌شود.
ورود پلیس امنیت اقتصادی به تلویزیون
وی درباره ویژگی‌های این سریال عنوان کرد: قاچاق و زیر لایه‌هایی که به اقتصاد کشور و تولیدکنندگان ضربه می‌زند در این سریال مطرح می‌شود. همچنین این سریال به نوعی معرفی پلیس جدید ماست «پلیس امنیت اقتصادی» که مردم شاید هنوز ندانند ولی حدود یک و نیم سال است که شکل گرفته است و در حوزه گمرک، ارز، قاچاق ارزی و… فسادهای اقتصادی می‌پردازد. تولید این سریال به زودی تمام می‌شود. نقش اول این سریال را سام قریبیان بازی می‌کند و محمد نادری، شبنم قلی خانی و… هم در آن به ایفای نقش می‌پردازند.
مدیرعامل ناجی هنر درباره سریال پلیسی «رعد» ساخته اصغر نعیمی این مؤسسه که مهرماه امسال در هفته نیروی انتظامی از شبکه یک پخش شد و به خاطر ضعف‌ها مورد انتقاد مخاطبان عام و خاص قرار گرفت، بیان کرد: در حدود یک سالی که در ناجی هنر منصوب شدم، پروژه‌هایی روی زمین مانده بود که از قبل برای آنها انرژی گذاشته و زحمتی کشیده شده بود. از آنجایی که باید در هفته فراجا از خدمات و مأموریت‌ها، اثری را نمایش می‌دادیم سراغ سریالی رفتیم که از قبل فیلمنامه آن آماده بود.
در ۱۵ سال اخیر هیچ عملیات نوپو نبوده است که گروگان در آن کشته یا حتی زخمی‌شود
وی ادامه داد: برای ساخت این سریال مشارکت صداوسیما آماده بود و از طرفی وقت زیادی برای تولید نداشتیم. سریال تجهیزات محور بود و مبنای آن عملیات‌های موفقیت آمیز نوپو بود. با توجه به اینکه در ۱۵ سال اخیر در جمهوری اسلامی هیچ عملیاتی نبوده است که گروگان کشته و یا حتی زخمی‌شود و مأموریت ناموفقی باشد خواستیم این موارد را به تصویر بکشانیم.
شجری درباره خروجی این سریال و نقاط ضعف آن عنوان کرد: ایرادی که در این سریال داشتیم یکی اعتباری بود که در سال گذشته تصویب شد و مجبور بودیم با همان بودجه کار را در سال جدید بسازیم که با توجه به شرایط اقتصادی مواردی مشهود بود. دوم اینکه زمانی که کار را شروع کردیم در سه ماه ساختیم و همه کارشناسان و منتقدان هم قائل به این بودند که کار با عجله ساخته شده است و ای کاش بودجه بیشتری به آن تعلق می‌گرفت. خود ما هم به این قائل هستیم و نمره‌ای که به آن می‌دهیم قابل قبول هست ولی به گونه‌ای که خودمان راضی باشیم نیست.
وی با اشاره به دیگر تولیدات ناجی هنر اعلام کرد: ۳۹ قسمت مستند تولید کرده‌ایم که پخش شده است و حدود ۲۰ قسمت مستند در حال تولید داریم که با محور نگاه پلیس ساخته می‌شود. ما مستندهایی را حمایت می‌کنیم که نگاه اجتماعی دارند. در جشنواره سینما حقیقت هم خیلی به دنبال مستندهایی بودیم که حتی جوایزی را به آنها اهدا کنیم اما چنین مستندی را ندیدیم. مستندهای خوبی بودند اما آنچنان که بتوانند جایزه نگاه پلیس را دریافت کنند نبودند.
مدیرعامل ناجی هنر درباره مؤلفه‌های مستندها برای دریافت این جایزه عنوان کرد: مؤلفه‌های اصلی که از نگاه پلیس مهم است این است که مستندها به کمک پلیس بیایند نه به لحاظ مأموریت، به لحاظ موضوع اجتماعی و مباحث اعتیاد و اراذل و اوباش یا زنان بی سرپرست و کودکان خیابانی که شاید مستقیماً پلیس با آنها در ارتباط نباشد ولی وقتی اینها کنترل نشود و به مرحله‌ای برسد که وارد جرم شود پلیس را درگیر می‌کند. هر موضوعی که باعث شود حتی غیرمستقیم از جرم جلوگیری شود به پلیس برمی‌گردد.
کمک کردیم تا «پوست شیر» و «خون سرد» پیش رود
وی در پاسخ به اینکه آیا مجموعه ناجی هنر در تولید سریال‌هایی همچون «پوست شیر» و «خون سرد» در شبکه نمایش خانگی سهمی داشته است؟ هم گفت: خیلی کمک کردیم اینها پیش رود. سریال پوست شیر و خون سرد را داریم، سریال‌های دیگری هم هست.
مدیرعامل ناجی هنر تاکید کرد: این دو کار را در شبکه خانگی داشتیم که کمک کردیم سریال‌های دیگری هم هست که تاییدیه‌های اولیه‌اش را از ما گرفته‌اند و قرار است مجوزهایی را هم از ساترا بگیرند. فکر می‌کنم هر فصل یک سریال پلیسی خوب در شبکه خانگی داریم.
شجری درباره همکاری با صداوسیما و تولید آثار پلیسی تصریح کرد: در صداوسیما سریالی داریم که درباره سرقت صندوق امانات بانک ملی است و الان مراحل مورد نظر را در سیمافیلم طی می‌کند.
درباره سرقت از صندوق امانات بانک ملی هم پیشنهاد سینمایی بود هم شبکه خانگی و تلویزیون
وی درباره اینکه چه بخشی از کار توسط ناجی هنر پیش خواهد رفت یادآور شد: طرح این سریال تا مرحله فیلمنامه با ما خواهد بود و ساخت آن با سیمافیلم است. درباره این ماجرای صندوق امانات هم، پیشنهاد آثار سینمایی داشتیم و هم ساخت سریال در شبکه خانگی و خیلی مشتاق دارد که فعلاً در سیمافیلم پیش خواهد رفت.
مدیرعامل ناجی هنر در بخش دیگر به ساخت سریالی در حوزه سربازی اشاره و عنوان کرد: سریالی درباره سربازی داریم که با مشارکت ستاد کل نیروهای مسلح و صداوسیما پیگیری می‌شود. درباره یک سرباز قهرمان است و با موضوع قهرمان پروری پیش می‌رود. این سریال در فرایند اداری و مالی است تا پیش رود.
وی درباره سریال «سرباز» و واکنش‌های انتقادی به آن بیان کرد: قاعده کارهای سازمانی و شرکتی همین است. معمولاً از سربازی باید چیزی نشان دهیم که سرباز اقبال به سربازی داشته باشد نه هراس. واقعیت هم به همین شکل هست و آن چیزی نیست که در جامعه پخش شده است. با این حال سریالی که ما در نظر گرفتیم نقش یک سرباز در نجات منطقه‌ای در زمان جنگ است. سریال بر اساس یک شخصیت واقعی به نام شهید محمدرضا سبحانی ساخته می‌شود که شهر سوسنگرد را به تنهایی نجات می‌دهد و سه روز مقاومت می‌کند. این موضوعی دست نخورده بود که تاکنون به آن پرداخته نشده بود.
کارهای سفارشی یا ارزان قیمت هم بیننده ندارد و هم هزینه برای آن اشتباه است
شجری در ادامه درباره پیشنهاد این موضوعات به کارگردانان حرفه‌ای و پرهیز از کارهای سفارشی تصریح کرد: قطعاً همینطور خواهد بود وقتی برای کاری هزینه می‌شود ما هم به دنبال این هستیم که بیشترین بیننده را داشته باشیم. کارهای سفارشی یا ارزان قیمت هم بیننده ندارد و هم هزینه برای آن اشتباه است. دنبال این هستیم که چنین فضایی را رقم بزنیم ولی کارهایی که چند سازمان به آنها ورود می‌کنند به چنین چالش‌هایی هم کشیده می‌شود.
وی در بخش دیگر درباره یک مجموعه مستند درباره ناآرامی‌ها عنوان کرد: این مستند ۱۰ قسمتی با موضوع اعتراضات، اغتشاشات و نقش پلیس کار می‌شود و فکر می‌کنم حدود یک ماه دیگر برای تلویزیون آماده می‌شود.
شجری در پاسخ به اینکه اکثر این آثار نگاه یکسویه دارند و چقدر تلاش می‌شود که مخاطب را اقناع کنند؟ گفت: سعی داریم یک روایت از کف میدان تا بحث مدیریت و راهبرد را داشته باشیم تا مخاطب با واقعیت‌هایی آشنا شود که قطعاً آنچه در این مستند می‌گوئیم تاکنون دیده نشده است. هم تفکرات سیستم مدیریتی مورد بررسی قرار می‌گیرد و هم پلیسی که در کف میدان است و در مواجهه مستقیم با اعتراضات و اغتشاشات بوده است حضور دارد. از فایل‌های آرشیوی هم بهره می‌گیریم و بخشی هم به صورت مشاهده گر است. کارگردان آن محمدرضا میراضی است و ۵۰ درصد از تصویربرداری انجام شده است.
درباره وقایع اخیر خود کارگردانان نمی‌آیند نه اینکه ما مخالف باشیم
مدیرعامل ناجی هنر در پاسخ به اینکه در چنین سوژه‌هایی اگر بحث اقناع مخاطب را هم دارند چرا سراغ کارگردانانی با کارنامه ساخت مستندهای چالشی نمی‌روند توضیح داد: یک دلیل این است که اینها خودشان نمی‌آیند نه اینکه ما مخالف باشیم چون قطعاً آنچه که ما نشان می‌دهیم با آنچه که آنها نشان خواهند داد تفاوتی ندارد. در خود امر واقعی تفاوتی وجود ندارد.
درخواستی نداشته‌ایم که فردی طرحی درباره اینکه می‌خواهد در این اغتشاشات مستندی تولید کند بیاورد. عده‌ای می‌گویند شما مجوز نداده‌اید ولی کسی مجوزی نخواسته است؟ وی اضافه کرد: مثلاً عده‌ای می‌گویند به مستندسازان اجازه نمی‌دهند که درباره وقایع اخیر مستند بسازند؛ اصلاً چنین چیزی نیست. ما در این دو سه ماهه که درگیر حوادث هستیم از سوی مرکز گسترش سینمای مستند، انجمن تهیه کنندگان، انجمن کارگردانان و یا دیگر انجمن‌ها و مراکز سینمایی درخواستی نداشته‌ایم که فردی طرحی درباره اینکه می‌خواهد در این اغتشاشات مستندی تولید کند بیاورد. عده‌ای می‌گویند شما مجوز نداده‌اید ولی کسی مجوزی نخواسته است؟
شجری درباره اینکه هر کسی بخواهد این مجوز را به او اعطا می‌کنند؟ عنوان کرد: خیر ما به صورت شخصی مجوز نمی‌دهیم و قانون را هم ما نگذاشته‌ایم. قانونگذاری که در سطح نهادهای بالادستی این قانون را گذاشته است می‌گوید باید معرفی نامه‌ای از سازمانی یا ارگانی داشته باشید. اختیار این معرفی نامه در سطح وزارت ارشاد به چند انجمن هم واگذار شده است و وقتی معرفی نامه را بیاورند مجوز داده می‌شود. مشکلی با اینکه مجوز بدهیم نداریم چون ما معتقدیم آنچه در خیابان وجود دارد آن چیزی است که اتفاقاً عده‌ای نمی‌خواهند بسازند.
وی اضافه کرد: حتی خود ما هم پیشنهاداتی داده‌ایم منتها الان فضا به گونه‌ای شده است که اگر کسی برای پلیس یا نظام کاری انجام دهد الزاماً شاید دچار محدودیت‌هایی از طرف اطرافیان خودشان شوند.
مدیرعامل ناجی هنر درباره اینکه چرا خودشان هیچ فراخوانی نداده‌اند گفت: ناجی هنر سیاستگذار تولید نیست. شاید این سوال باید پرسیده شود که ناجی هنر در چه حد می‌تواند ورود کند؟ با این حال در همین شرایط اخیر مستندهای زیادی از طرف نهادها ساخته شده است. به ویژه نهادهایی که در صحنه بوده‌اند که به فراخور و بعد از اینکه فضا آرام‌تر شود پخش خواهد شد.
وی درباره جزئیات این نهادها و اینکه مجوز مستقل خود را دارند یا خیر؟ توضیح داد: اینها هم نهادهایی هستند که در وقایع اخیر در صحنه هستند و هم نهادهایی که در صحنه دچار مشکلاتی شده‌اند. مجوز ساخت مستند توسط اینها را هم ما می‌دهیم ولی اینها نهادهای سینمایی نبودند. از طرف صداوسیما و برخی ارگان‌های دیگر بودند.
شجری در بخش دیگر این گفتگو درباره اینکه دیگر چه موضوعاتی وجود دارد که علاقه به ساخت آنها بیشتر است بیان کرد: ما موضوعات خاصی داریم که آنها را در معاونت پژوهش ناجی هنر طبقه بندی کرده‌ایم که اگر کسی علاقمند باشد در اختیار آنها قرار می‌دهیم. موضوعاتی درباره قتل‌های خشن، قتل‌های خاص و… که برخی ممکن است براساس اتفاقات واقعی باشد. ژانر پلیسی کار پر طرفداری است و الان کارهایی که در شبکه خانگی وجود دارد پیشنهادهای خود سازندگان بوده است اما اگر از ما کمک بخواهند در طرح موضوعات ما هم این کمک را می‌کنیم.
وی اضافه کرد: ژانر معمایی و کارآگاهی در رتبه اول قرار دارد. بعد از آن حوزه پلیس مبارزه با مواد مخدر است و رتبه سوم پلیس نوپو است که کارگردانان به ترتیب اهمیت آنها را پیشنهاد می‌دهند. موضوعات یا چالشی یا خشن است و مردم هم اصطکاکی با آنها ندارند.
در سوژه‌های جنایی چیزی به نام «حذف» نداریم «اصلاح» داریم
مدیرعامل ناجی هنر درباره تابو بودن موضوعات قتل‌های زنانه که علی رغم ساخت «خون سرد» از طرف برخی کارگردانان مطرح می‌شود گفت: خود موضوعات از سمت ما نکته‌ای ندارد اما فیلمنامه‌ها باید ابتدا در ساترا یا سازمان سینمایی مجوز بگیرند و در مسائل انتظامی‌که بیشتر اجرایی است ملاحظاتمان را مطرح می‌کنیم. در این موارد هم چیزی به نام «حذف» نداریم، فقط «اصلاح» داریم و کمک می‌کنیم ماجرا به شکل واقعی روایت شود. مثلاً برخی چون اشراف کامل به مباحث پلیسی ندارند کارشناسانی معرفی می‌کنیم تا به شکل درست انجام شود. تأیید اصالت فیلم که مثلاً به موضوع زنان بپردازد یا نپردازد دست ما نیست.
وی اضافه کرد: بعضاً هم ممکن است دچار چالشی شویم اما شورایی داریم که چالش‌هایی این چنینی را در آن شورا مطرح می‌کنیم. با این حال خط قرمز ما همان خطوط قرمز نظام است و خط قرمز دیگری نداریم.
شجری در پایان درباره تولید محصولاتی مثل «خانه پدری» و اینکه دیگر چنین تولیداتی رخ نداده است بیان کرد: با توجه به فرهنگ‌سازی عمومی‌به جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی و به تبع آن کاهش وقوع جرایم خشن که اصلی‌ترین وظیفه نهادهای فرهنگ‌ساز است فیلم سینمایی «خانه پدری» با بالاترین حد حمایت و همکاری مؤسسه فرهنگی هنری ناجی هنر تولید شد. ناجی هنر یک شرکت تولیدی است و ادامه دار نبودن چنین تولیداتی، اتفاق تقریباً ناگواری از سمت پلیس بوده است. اگر کارهای مثبتی با نگاه کمک به فرهنگ جامعه باشد، سراغ آن می‌رویم ولی تا این لحظه که طرحی مناسب و درخور وجود نداشته است.