مستند «تاریخ شفاهی جنگ بوسنی» دفاع مردمی و دفاع سازمان یافته ارتش بوسنی و هرزگوین در مقابل تجاوز و نسل کشی و کمک های جمهوری اسلامی ایران را به تصویر می کشد.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، در جنگ بوسنی و هرزگوین کمک های جمهوری اسلامی ایران، مهم ترین عامل جلوگیری از کشتار دسته جمعی مسلمانان این کشور بود و این کمک ها به سختی و با پیچیدگیهای خاصی وارد بوسنی و هرزگوین شد.
جنگ در بوسنی و هرزگوین، یکی از بزرگترین حماسه های مسلمانان اروپا در مقابل نسل کشی و انفعال و بی تفاوتی سازمان ملل و کشورهای غربی است، جایی که کشورهای غربی نظیر فرانسه، آمریکا و انگلستان با تحریم تسلیحاتی، مانع از رسیدن سلاح به دست مدافعان بوسنی و هرزگوین شدند. جنگ با بجا گذاشتن بیش از ۱۲۰هزار کشته، زخمی شدن بیش از ۳۰۰ هزار نفر، تجاوز سازمان یافته به زنان، آوارگی یک میلیون و سیصد هزار نفر در کشورهای دیگر و در داخل بوسنی و هرزگوین، تخریب بیش از هفتاد درصد خانهها و زیر ساختها و از بین رفتن اقتصاد، نهایتا با عقد قراداد دیتون به تاریخ ۱۹ نوامبر ۱۹۹۵ پایان یافت.
مجموعه 13 قسمتی «تاریخ شفاهی جنگ بوسنی و هرزگوین»، با مصاحبه با بازیگران اصلی مقاومت و جنگ، فرماندهان و کهنه سربازان و مسئولان وقت، سعی در نمایش دفاع مردمی و دفاع سازمان یافته ارتش بوسنی و هرزگوین در مقابل تجاوز و نسل کشی دارد. در این مجموعه با استناد بر مصاحبه با صدها نفر از عوامل دفاع، به صورت مستند این نقش بررسی می شود.
هدف از تولید این مجموعه، حفظ خاطرات و مستندات مربوط به کمک های جمهوری اسلامی ایران در جنگ بوسنی و هرزگوین و انتقال این مستندات به آیندگان و مسلمانان در کشورهای دیگر است.
مستند «تاریخ شفاهی جنگ بوسنی» شامل نمایش تصاویر دیده نشده و یا کمتر دیده شده از کمک های جمهوری اسلامی ایران و مصاحبه با چهره های زمان جنگ بوسنی خواهد بود.
سعید عابد پور، نویسنده و مترجم و پژوهشگر منطقه بالکان، کار تحقیقاتی این مجموعه مستند را به پایان برده است و بهروز ناصری، تهیه کنندگی و کارگردانی این مجموعه را بر عهده دارد.
تجاوز نظامی و جنگ در بوسنی و هرزگوین به مدت نزدیک به چهار سال ، یکی از بزرگترین وقایع نسل کشی مسلمانان در اروپا بعد از جنگ جهانی دوم است. جنگ در ۶ آوریل ۱۹۹۲، با حمله ارتش صربستان به شهرهای نوار شرقی و شمال شرقی و شهرهای مهم بوسنی و هرزگوین صورت گرفت. این تجاوز و کشتار بعد از تشکیل دولت بوسنیایی و جدایی از پیکره یوگسلاوی بود. مردم بوسنی و هرزگوین و خصوصا مسلمانان از روزهای اول جنگ با سازماندهی گروههای مقاومت و تشکیل ارتش، مقاومت هایی در مقابل تجاوز و کشتار ایجاد کردند. این مقاومت های حماسی مردمی و سازماندهی شده منجر به تقویت مواضع و مانع از سقوط شهرهای مهم بوسنی و هرزگوین شد.