ماه رمضان، حال و هوای دیگری به شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی داده‌است. شبکه‌های برون‌مرزی نیز بسته به رسالت رسانه‌ای و حوزه فعالیتشان، برنامه‌های گوناگون رمضانی‌شان را پخش کرده‌اند. در این بین، مسابقات قرآن تلویزیونی با استقبال جالب توجه مخاطبان جهانی روبه‌رو شده‌است.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، مسابقات قرآنی شبکه‌های برون‌مرزی با استقبال چشمگیر مخاطبان مسلمان سراسر جهان همراه شده‌است. با توجه به این استقبال با عوامل سه مسابقه قرآنی موفق گفت‌وگو کرده‌ایم.
مفازا؛ شبکه الکوثر
رقابتی سالم میان مسلمانان
چهاردهمین دوره مسابقات بین‌المللی تلویزیونی«مفازا» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی مسعود عسکری و با اجرای یوسف تبریزیان هر شب ساعت 24 به وقت تهران میهمان مخاطبان شبکه الکوثر است. مسابقه قرآنی«مفازا» علاوه بر رقابت قرآنی، بهترین دوره آموزشی در سطح بین‌المللی برای قاریان محسوب می‌شود. نفرهای برتر این مسابقه در روز عید سعید فطر معرفی می‌شوند. تاکنون بالغ بر 100 شرکت‌کننده و داوطلب از 24 کشور در این رقابت قرآنی ثبت نام کرده‌اند.
نگاه ویژه به مناسبت‌ها
تهیه‌کننده و کارگردان«مفازا» با بیان اینکه ثبت نام مقدماتی داوطلبان چهاردهمین دوره مسابقات بین‌المللی این برنامه از اواسط فروردین آغاز شده، گفت: براساس تجربه سال‌های گذشته، در روزهای پایانی فراخوان شاهد افزایش تعداد داوطلبان و شرکت‌کننده‌ها برای این دوره از مسابقات بودیم. مسعود عسکری ادامه داد: این داوطلبان، قرائت‌های خود را در چهار بخش تجوید، صوت، وقف و ابتدا و لحن برای گروه معارف شبکه الکوثر ارسال کرده‌اند که پس از برگزاری جلسات مختلف داوری، نفرهای برتر هر بخش انتخاب و در مجموع 96 نفر از میان داوطلبان برای رقابت‌های پایانی در شب‌های پر برکت ماه رمضان معرفی می‌شوند و به رقابت خواهند پرداخت. وی تاکید کرد: داورانی از مصر، عراق، سوریه، لبنان، افغانستان، پاکستان و ایران مسابقه را داوری خواهندکرد که به دلیل رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی، همچون سال گذشته بعضی از داوران به صورت ارتباط اسکایپی و برخی نیز به صورت حضوری در استودیو برنامه در تهران به قضاوت آثارخواهندپرداخت.
تهیه‌کننده«مفازا» با اشاره به اینکه این مسابقات در پنج هفته برگزار می‌شود، اظهار داشت: شرکت‌کنندگان و داوطلبان رقابت‌های امسال از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی http://mafaza.alkawthartv.com، بسترهای مختلف و شبکه‌های اجتماعی مرتبط با شبکه الکوثر ثبت نام کرده‌اند. داوطلبان و شرکت‌کنندگان از این طریق با برنامه ارتباط می‌یابند و همچنین نظرات بینندگان در خصوص قرائت‌ها ثبت می‌شود. عسکری افزود: امسال پس از پایان رقابت‌ها هر شب از داوران و استادان مختلف می‌خواهیم آیاتی از کلام الله مجید را قرائت کنند تا بهره بیش‌تری از این شب‌های نورانی ببریم. پایگاه اطلاع‌رسانی مسابقه«مفازا» به گونه‌ای طراحی شده که قابلیت استفاده به عنوان پایگاهی مرجع را برای مسابقات قرآنی آتی داشته و نیز دارای آرشیوی بسیار غنی برای مراجعان قرآنی باشد. وی درباره آرایه جدید«مفازا» نیز توضیح داد: آرایه برنامه امسال نیز تغییر کرده‌است. در طراحی آرایه جدید ویژگی‌‌ها و نشانه‌های ماه رمضان کشورهای مسلمان را گنجانده‌ایم و این امکان را نیز داریم که آرایه برنامه را متناسب با وقایع مناسبتی این ماه تغییر دهیم.
از تواشیح‌خوانی داوران لذت می‌برم
مجری«مفازا» نیز درباره این برنامه گفت: هر شب، چهار داور در برنامه حضور دارند. در ابتدای برنامه هرشب، سوالی مطرح و در وبگاه برنامه نیز بارگذاری می‌شود و در پایان مسابقات به برنده هر شب، جایزه‌ای تعلق خواهدگرفت. سپس شرکت‌کنندگان و قاریان شروع به تلاوت می‌کنند و داوران نیز پس از پایان تلاوت‌ها به تحلیل آن می‌پردازند. بعد از پایان تحلیل داوران، یک قاری به عنوان برنده انتخاب می‌شود.
یوسف تبریزیان افزود: این مسابقات، چند مرحله‌ای است و مرحله مقدماتی آن 24 شب طول می‌کشد؛ یعنی از شب اول ماه رمضان تا شب بیست‌وچهارم. در پایان مرحله مقدماتی، 24 قاری منتخب خواهیم داشت که یک نفر هم از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی برنامه و با رأی بینندگان و مخاطبان انتخاب و به جمع منتخبان اضافه می‌شود.
وی ادامه داد: از شب بیست و پنجم رمضان، رقابت 25 نفر منتخب شروع می‌شود و تا شب بیست و نهم ادامه می‌یابد. در پایان این پنج شب، پنج نفر به مرحله نیمه نهایی راه می‌یابند.
تبریزیان تاکید کرد: برگزاری این مسابقات و تمام لحظات آن برایم خوشایند است، ولی زیباترین لحظات، زمانی است که پس از پایان رقابت هر شب، به شکل زنده شاهد ابتهال‌خوانی یا تواشیح‌خوانی داوران این رقابت‌ها هستم.
تلاوت نور؛ کانال کردی شبکه سحر
استقبال کردزبانان در ماه نورباران
مسابقه بین‌المللی قرآنی«تلاوت نور» (ساواتی نور) به تهیه‌کنندگی رضا قوامی، هم‌زمان با فرا رسیدن ماه رمضان در کانال کردی شبکه سحر آغاز شد. در این 20 روز، شاهد بودیم که این مسابقه با چه استقبال جالب توجهی روبه‌رو شده‌است.
به تنوع اهمیت می‌دهیم
رضا قوامی، تهیه‌کننده مسابقه بین‌المللی قرآنی«تلاوت نور» ضمن اشاره به کم نظیر بودن این مسابقه در حوزه مسابقات قرآنی در میان کردزبانان که سابقه برگزاری آن به بیش از یک دهه می‌رسد، گفت: شرکت‌کنندگان از میان کردزبانان کشورهای مختلف از جمله ایران، عراق، سوریه، ترکیه، ارمنستان، روسیه، کشورهای اروپایی و ... هستند و داورهایی که در برنامه به کار قضاوت مشغولند از استادان مجرب تلاوت قرآن از جمله عبدالقادر احمد از اربیل کردستان عراق، احمد خالدی، دکتر جهاندار امینی، سلام قادری و امین اسدی از سنندج هستند. قوامی افزود: این مسابقه که به صورت حرفه‌ای، تلاوت‌های سطح بالای قرآنی را به نمایش می‌گذارد در سه مرحله مقدماتی، نیمه‌نهایی و نهایی در بخش‌های وقف و ابتدا، صوت و لحن و تجوید برگزار می‌شود که مرحله مقدماتی آن 20 روز و مرحله نیمه نهایی آن نیز 9 روز و مجموعاً 30 روز به طول می‌انجامد. تهیه‌کننده مسابقه«تلاوت نور» در خصوص بازتاب این مسابقه بین‌المللی قرآنی گفت: این مسابقه، بینندگان بسیاری را جذب کرده و هر ساله مورد استقبال بسیار زیاد قاریان کردزبان شیعه و سنی قرار می‌گیرد. پخش تلاوت‌های مجلسی و قرائت‌های قاریان ایرانی و خارجی از جمله استادان بزرگ عبدالباسط ، منشاوی، غلوش، کریم منصوری و همچنین پخش ویدئوهای ارسالی بییندگان از تلاوت‌های قرآنی اعضای خانواده و انتخاب ویدئوهای برتر، از بخش‌های متنوع و جذاب این برنامه است که قوامی در آخر به آن اشاره کرد.
مسابقه بین‌المللی قرآنی«تلاوت نور» با اجرای آزاد ابراهیمی، در شب‌های ماه رمضان از کانال کردی شبکه سحر پخش می‌شود.
اقرأ ؛کانال اردوی شبکه سحر
قرآن خوانی در شبه قاره
مسابقه بین‌المللی قرآنی«اقرأ» به تهیه‌کنندگی مصطفی روستایی برای اولین بار به صورت زنده و با حضور 70 شرکت‌کننده از مخاطبان اردو زبان شبکه سحر از ابتدای ماه رمضان آغاز شده‌است. این برنامه تاکنون توانسته مخاطبان زیادی را از شبه قاره هند جذب خود کند.
قرائت روی میز داوران
مصطفی روستایی، تهیه‌کننده مسابقه«اقرأ» ضمن اشاره به استقبال مخاطبان اردو زبان شبکه سحر از فراخوان شرکت در این مسابقه گفت: شرکت‌کنندگان این مسابقه از میان اردو زبانان کشور هند و پاکستان (اعم از شیعه و سنی) و نیز دیگر اردو زبانان مقیم ایران، امارات، انگلیس، عربستان و... هستند که از طریق اسکایپ یا تلفن، تلاوت‌هایشان را در برنامه قرائت می‌کنند. روستایی افزود: این مسابقه قرآنی در حوزه صوت و لحن و در بخش‌های لحن، وقف و ابتدا، صوت و تجوید و به مدت زمان 24 روز در مرحله مقدماتی و نیمه‌نهایی برگزار می‌شود که 15 شرکت‌کننده به مرحله نهایی خواهندرسید تا در پنج روز باقیمانده با یکدیگر به رقابت بپردازند و سه نفر از این میان به عنوان نفرهای برگزیده انتخاب خواهندشد. روستایی در خصوص نحوه برگزاری مسابقه گفت: تاکنون ۱۲۰ شرکت‌کننده برای شرکت در مرحله ورودیه اعلام حضور کرده‌اند که البته این تعداد در حال افزایش است. ورودیه به این ترتیب است که هر شرکت‌کننده باید آیات ۹۶ تا ۱۰۰ سوره آل عمران را برای گروه کارشناسی بخواند و بفرستد تا اگر امکان حضور در مسابقه زنده تلویزیونی را کسب کرد، آیاتی از قرآن کریم را به صورت زنده و به قید قرعه در مسابقه تلاوت کند و آنگاه چهار داور آن تلاوت را در زمینه‌های تجوید، صوت، نغمات، وقف و ابتدا ارزیابی خواهندکرد. وی همچنین حضور نوجوانان اردو زبان را در این مسابقه، نکته‌ای درخور توجه برشمرد که با وجود قابلیت‌های خوبی که دارند امتیاز لازم را برای حضور در برنامه زنده به دست آورده و طراوت ویژه‌ای به این برنامه بخشیده‌اند. تهیه‌کننده مسابقه«اقرأ» در خصوص معرفی داوران از صداقت‌علی از پاکستان مقیم واشنگتن (داور لحن)، عزادار عباس از دهلی نو (داور وقف و ابتدا)، وجاهت رضا از اسلام‌آباد (داور صوت) و ابرار حسین از پاکستان و از استادان جامعه المصطفای قم به عنوان داور تجوید، نام برد.
استقبال جالب توجهی دیدیم
سیدباقر رضا کاظمی، مجری مسابقه«اقرأ» نیز در گفت‌وگو با روابط عمومی‌برون‌مرزی در خصوص ابعاد مختلف این مسابقه تصریح کرد: این مسابقه در نوع خود اولین مسابقه تلاوت صوت و لحن است که خلأ آن در برنامه‌های کانال اردوی شبکه سحر احساس می‌شد. ضمن اینکه مخاطبان اردو زبان از ما به عنوان شبکه‌ای که منتسب به جمهوری اسلامی ایران است، همواره چنین توقعی داشته‌اند. یکی از ویژگی‌های این مسابقه این است که تمام بخش‌هایش، برای مخاطبان تازه و جذاب است و این امر به ارتقای کیفیت برنامه خیلی کمک کرده‌است. تولید این مسابقه از بعد فرهنگ‌سازی بسیار ضروری و مهم است و گامی‌کوچک، ولی مهم به سمت فرهنگ‌سازی قرآنی به شمار می‌رود، چراکه مسئله تلاوت به‌خصوص در بخش صوت و لحن، مغفول مانده و به آن توجه جدی نشده‌است و به‌جز معدودی از مخاطبان در هند و پاکستان که بیش‌ترشان اهل تسنن هستند، به این حوزه ورود نکرده‌اند و این مسابقه ضمن جذب مخاطب، اهمیت این موضوع را نیز نمایان می‌سازد.
از آنجاکه مسابقه«اقرأ»، مسابقه تخصصی تلاوت قرآنی است به نظر می‌رسید شرکت‌کنندگانش معدود باشد، ولی استقبال درخور توجه مخاطبان اردو زبان، فراتر از توقع ما بود. کسانی در این مسابقه شرکت کردند که به صورت جدی وارد حوزه قرائت نشده بودند و با شوق و اشتیاق فراوان علاقه‌مندی خود را نشان دادند.
این مسابقه هم اکنون در مرحله مقدماتی است و تا شب بیست‌وچهارم رمضان ادامه دارد و بعد از آن به مرحله نیمه‌نهایی می‌رسیم که 15 نفر از منتخبان برای رسیدن به مرحله نهایی که پنج نفر از میان آن‌ها انتخاب می‌شود، با یکدیگر به رقابت می‌پردازند و سرانجام در روز آخر، سه نفر به عنوان برگزیده این مسابقه معرفی خواهندشد.
معرفی قاریان بین‌المللی جوان ایرانی که دارای رتبه‌های برتر جهان اسلام هستند از دیگر نقاط قوت این مسابقه قرآنی است و این به نظر بنده یکی از مهم‌ترین قسمت مسابقه قرآنی«اقرأ» است. تاکنون استاد کریم منصوری، حبیب صداقت، ابوالفضل جوجائیان، مهدی عادلی، سیدمصطفی حسینی، حامد علیزاده، وحید خزایی، هادی موحد امین، جعفر فردی و ... از جمله استادان و قاریانی بوده‌اند که تلاوتشان مورد توجه مخاطبانِ برنامه قرار گرفته‌است.
مشکل برقراری ارتباط با شرکت‌کنندگان از هند و پاکستان که به علت ضعف خطوط تلفنی به وجود می‌آید، باعث کند شدن روند برنامه و پایین بودن کیفیت صدا شده‌است که این‌گونه نواقص فنی در برنامه‌های بعدی مرتفع خواهدشد.
امیدوارم این قبیل مسابقات و برنامه‌های قرآنی ادامه پیدا کند و این روند علاوه بر ماه رمضان در طول سال نیز ادامه داشته‌باشد. چون این‌گونه برنامه‌ها مایه آبروی شبکه جهانی سحر و در نتیجه آبروی جمهوری اسلامی است و همچنین می‌توان از طریق این برنامه‌ها توفیقات و دستاوردهای قرآنی ایران اسلامی را به جهانیان و به‌ویژه مخاطبان اردو زبان معرفی کرد.
سیدباقر رضا کاظمی، کارشناس ارشد علوم قرآن و تفسیر از کشور هندوستان از سال ۱۳۹۴ به صورت مستمر با کانال اردوی شبکه سحر در زمینه اجرای برنامه‌های مذهبی و معارفی و اجتماعی همکاری کرده‌است.
مسابقه بین‌المللی«اقرأ» با اجرای سیدباقر رضا کاظمی در شب‌های ماه رمضان از کانال اردوی شبکه سحر پخش می‌شود.