چند وقت پیش خبر قطع پخش شبکه الکوثر توسط شرکت ماهوارهای یوتلست و همچنین قطع پخش شبکه سحر از روی ماهواره پاکست به دلیل بدهیهای انباشته سازمان صداوسیما به این شرکتهای ماهوارهای خبرساز شد. با این اتفاق امکان دسترسی مخاطبان در کشورهای عربی منطقه در غرب آسیا و شمال آفریقا به شبکه الکوثر و صدها میلیون مخاطب به شبکه سحر اردو در منطقه شبهقاره قطع شده است و طی این مدت نهتنها اخباری مبنی بر تلاش مسؤولان دولتی برای حل مشکل و تامین نیاز ارزی این شبکهها منتشر نشده بلکه خبرهای ناگواری مبنی بر احتمال قطع سایر شبکههای برونمرزی صداوسیما به خاطر انباشت بدهیهای ارزی به شرکتهای ماهوارهای به گوش میرسد که با عدم تخصیص نیافتن بودجه ارزی از سوی دولت به رسانه ملی این اتفاق محتمل خواهد بود.
اما انگار اصل ماجرا حکایت از لج و لجبازی دارد! از سویی مسؤولان دولتی و اجرایی تصمیمگیرنده مدعیاند بخشی از بودجه صداوسیما را در این باره تخصیص دادهاند و مشکلات مالی صداوسیما به خاطر عدم همکاری مسؤولان رسانه ملی با دستگاه نظارتی دولتی به وجود آمده است اما از سوی دیگر، مسؤولان صداوسیما با رد این ادعا اسناد و مدارکی ارائه میدهند که حکایت از عدم تخصیص بودجه ارزی آنها بویژه در 2 سال گذشته دارد. به دلیل عدم تخصیص بودجه ارزی از سوی دولت به رسانه ملی که همواره در سالیان گذشته رخ داده، بدهیهای خارجی صداوسیما در دفاتر خارجی و شبکههای برونمرزی به حدود 90 میلیون دلار رسیده است. اما نکتهای که فارغ از این هیاهو باید در اولویت توجه قرار گیرد، به خطر افتادن منافع جمهوری اسلامی ایران در پی توقف پخش شبکههای استراتژیک برونمرزی برای مخاطبان خارجی است؛ شبکههایی که در دوران حساس با تولید و پخش برنامههای مختلف، بازویی مهم برای حضور در جنگ نرم دشمنان محسوب میشوند.
اما این پایان ماجرا نیست و روز گذشته (شنبه) بیانیه جمعی از اصحاب، فعالان و چهرههای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و رسانهای، اساتید دانشگاهها، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و صاحبنظران حوزه روابط بینالملل درباره لزوم رفع سریع موانع پرداخت بدهی ارزی انباشت شده صداوسیما به پخشکنندگان بینالمللی این رسانهها منتشر شد. ضرورت تخصیص و تزریق بودجه ارزی رسانه ملی از سوی نهادهای ذیربط اجرایی در کوتاهترین زمان و برقراری هر چه زودتر ارتباط فرکانسی شبکههای الکوثر و سحر اردو که در روزهای گذشته به همین سبب از سوی ماهوارههای یوتلست و پاکست قطع شدند، همچنین برقراری مجدد موج افام رادیو دری در افغانستان از جمله مطالباتی است که تاییدکنندگان این بیانیه خواستار آن شدند.
در این بیانیه بر نقش استراتژیک رسانههای برونمرزی صداوسیما تاکید شده و بیتوجهی به آن بیتدبیری و بیتوجهی به آرمانهای انقلاب اسلامی و جبهه مقاومت و گناهی غیرقابل بخشش خوانده شده است.
در بخشی از این بیانیه که توسط ۱۱۰ شخصیت و چهره سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و... به امضا رسیده، آمده است: «در این نبرد نابرابر رسانهای، شبکههای رادیویی و تلویزیونی معاونت برونمرزی رسانه ملی به عنوان تریبون انقلاب اسلامی در خط مقدم جنگ نرم با امپراتوری رسانهای آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی قرار دارند که بهرغم بودجه اندک با روحیه انقلابی نیروهای خدوم و پرتلاش خود موفق شدهاند در 4 دهه گذشته پیام انقلاب اسلامی را به سراسر جهان مخابره کنند. بدون شک هرگونه تعلل و کوتاهی در این امر مهم، در وهله نخست «بیدفاع شدن کشور در برابر جنگ نرم جهانی و منطقهای دشمن» را در پی خواهد داشت و در مراحل بعد به «خالی شدن پشت جبهه انقلاب اسلامی و مقاومت» و «واگذاری میدان به دشمنان و رقبا» منجر خواهد شد. از این رو ما یک بار دیگر نسبت به بیتدبیری و نگاه حاشیهای به رسانههای برونمرزی ابراز نگرانی کرده، هشدار میدهیم که استمرار چنین نگاهی به منزله بیتوجهی به آرمانها و اهداف انقلاب اسلامی، اندیشههای ناب امام خمینی(ره)، رهبر معظم انقلاب اسلامی و هزاران شهید جبهه مقاومت و در صدر آنها سپهبد حاج قاسم سلیمانی محسوب میشود. کوتاهی و تعللی که به هیچ عنوان قابل توجیه نبوده، از سوی وفاداران و دلسوزان انقلاب اسلامی در ایران و جهان پذیرفتنی نیست و به منزله گناهی غیرقابل بخشش است».
به همین بهانه با محمدحسن نوروزی، مدیر کل شبهقاره و شرق آسیای معاونت برونمرزی صداوسیما گفتوگو کردیم. نوروزی در ابتدا درباره قطع پخش ماهوارهای شبکههای الکوثر و سحر گفت: متاسفانه در همین ابتدا باید بگویم بتازگی در ادامه قطع شدن پخش ماهوارهای شبکههای برونمرزی، شاهد توقف پخش رادیو دری از موج افام در کشور افغانستان به علت بدهی ارزی بودیم.
وی ادامه داد: این مسأله از 2 جهت قابل بررسی است؛ یکی آنکه با قطع پخش ماهوارهای شبکهها، با از دست رفتن میلیونها مخاطب ثابت مواجه هستیم که حتی در صورتی که با پرداخت بدهیها این شبکهها مجددا راهاندازی شود باید چندین برابر هزینه معمول، هزینه کنیم تا این مخاطبان مجددا انتخاب نخستشان شبکههای برونمرزی صداوسیمای جمهوری اسلامیباشد.
نوروزی خاطرنشان کرد: نکته دوم که به اعتقاد بنده از اهمیت بیشتری برخوردار است، خدشه وارد کردن به اعتبار رسانهای جمهوری اسلامی ایران در دنیاست و همانطور که بارها از سوی کارشناسان مختلف اذعان شده است، شبکههای برونمرزی به عنوان بازوی جمهوری اسلامی ایران در ترویج آرمانهای انقلاب اسلامی عمل میکنند و وقتی برای این بازوی مقتدر مشکلی پیش بیاید، آن مشکل همانند یک ویروس میتواند به چارچوب تمام رسانههای کشور رسوخ کرده و مشکلاتی را برایشان به وجود آورد.
مدیرکل شبهقاره و شرق آسیای معاونت برونمرزی صداوسیما گفت: با این اوصاف دستگاههای مسؤول مصرانه باید بدون فوت وقت و به منظور جلوگیری از ادامه ضایعه جبرانناپذیر از دست رفتن مخاطبان وفادار شبکههای برونمرزی نسبت به حل مشکلات ارزی صداوسیما اقدام کنند، زیرا مخاطبان میلیونی شبکههای برونمرزی در کشورهای مختلف دنیا به منزله سرمایههای معنوی ایران اسلامی در کشورهایشان به شمار میروند و سالهاست مشتاقانه و به عشق انقلاب اسلامیبرنامههای شبکههای برونمرزی را دنبال کردهاند و با قطع پخش جهانی شبکهها، جفای بزرگی در حق شیفتگان جمهوری اسلامی در سایر کشورها خواهد شد.
نوروزی در پایان به اهمیت زمان در حل مشکل قطعی پخش جهانی شبکههای برونمرزی اشاره کرد و گفت: بدون شک درباره حل مشکل قطع شدن پخش جهانی شبکههای برونمرزی، یک دقیقه هم حکم طلا را دارد، زیرا معلوم نیست در هر یک دقیقه که از قطعی شبکهها میگذرد، چه تعداد از مخاطبان خارجی این شبکهها، شبکههای جایگزین بینالمللی خود را انتخاب کردهاند و مسلما جلب اعتماد مجدد این مخاطبان بینالمللی کاری بس دشوار و سخت خواهد بود.
عباس اسماعیلگل