صحبت از تحول که می‌شود، هدفی مشخص ازپیش‌تعیین‌شده و بستر و مسیری مبتنی‌بر اسناد بالادستی نظام، مقتضیات روز و راهبردهای مناسب برای درنوردیدن موانع و مشکلات به ذهن متبادر می‌شود. با بهره بردن از ظرفیت‌های هنری-رسانه‌ای نه‌تنها می‌توان شاهد رویدادهای تازه شد، بلکه ریل‌گذاری برنامه‌ها به‌درستی شکل می‌گیرد. جز این انتظاری نیست که هر اقدام و هر نشانه‌ای از تحول که منجر به کارآمدی بیشتر رسانه ملی و تریبون جمهوری اسلامی شود، به مذاق معاندان خوش نیاید و در مسیر تحول، سنگ‌اندازی کنند؛ اما آنچه اهمیت دارد این است که مسیر تحول با کمترین آسیب و بالاترین بازدهی دنبال شود.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، درباره طی این طریق و کم‌وکیف تحقق تحول در این رادیو، با مسعود کاویانی، مدیر رادیو معارف گفتیم و شنیدیم.
مسعو کاویانی در ابتدای این گفت‌وگو در پاسخ به این سؤال که باتوجه‌به سند تحول رسانه ملی که در 12 محور تعریف شده، در رادیو معارف چه اقداماتی انجام داده‌اید، می‌گوید: رادیو معارف بهعنوان یکی از شبکه‌های پیشرو در حوزه ترویج معارف اسلامی، با بهره‌گیری از سند تحول سازمان صداوسیما، گام‌های مؤثری برای ارتقای کیفی و کمّی برنامه‌هایش برداشته و بر آن است تا با مهندسی و به‌روزرسانی برنامه‌های خود، نقش مؤثری در تحقق اهداف این سند ایفا کند. به‌منظور اجرای محورهای 12گانه محتوایی سند، اقداماتی نیز در این شبکه انجام شده است.
بازمهندسی ترویج عدالت
وی ادامه می‌دهد: رادیو معارف با راه‌اندازی و بازمهندسی برنامه‌هایی چون «نقد و نظر»، «برای ایران» و «فقه پویا» درراستای ترویج عدالت گام برداشته است. این برنامه‌ها با رویکردهایی مختلف، از نقد و گفت‌وگو گرفته تا ارائه راهکارهای عملی، مشکلات موجود را بررسی و راهکارهایی مبتنی‌بر دانش و دین ارائه می‌کند. در محور روایت پیشرفت همه‌جانبه جامعه ایرانی، این رادیو تصویری روشن از آینده کشور ترسیم می‌کند. برنامه‌هایی چون «افق روشن»، «پنجره»، «روایت کتاب» و «گزارش‌های خبری» با رویکردهای مختلف، دستاوردهای علمی، فرهنگی، نظامی و اجتماعی کشور را معرفی می‌کنند.
وی با بیان اینکه این برنامه‌ها با استفاده از قالب‌های متنوعی، همچون مستند گزارشی، بخش‌های نمایشی و گزارش‌های خبری به‌دنبال ایجاد الگوهای موفق و امیدآفرینی برای مخاطبان‌اند و با پوشش خبری مستمر دستاوردهای نظام اسلامی، به تقویت روحیه خودباوری و امید به آینده در جامعه کمک می‌کنند، می‌گوید: روایتگری از حماسه‌های دفاع‌مقدس و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت نیز با هدف تقویت روحیه مقاومت در جامعه برنامه‌سازی می‌شود. برنامه‌هایی چون «روایت عشق»، «خاطرات ماندگار»، «حکایت آزادگی» و «خط مقدم» با روایت زندگی شهدا و رزمندگان، الگوهای ارزشمندی برای نسل جوان ترسیم می‌کنند. بخش «کبوتران مهاجر» نیز با بیان سیره عملی شهدا، به‌ویژه برای مخاطبان جوان، جذابیت دارد.
تقویت بنیان خانواده
وی تأکید می‌کند: برنامه‌های «مهربان باشیم»، «زندگی زیباست»، «پرسمان تربیتی» و «پرسمان خانواده» با محور ترویج سبک زندگی اسلامی و تقویت بنیان خانواده تولید می‌شوند. این برنامه‌ها با بهره‌گیری از آموزه‌های دینی، به‌دنبال ترویج سبک زندگی مؤمنانه، تقویت بنیان خانواده و افزایش فرزندآوری، روی موج رسانه فضیلت و فطرت می‌روند. برنامه‌های «پرسمان انقلاب»، «برای بیداری» و «غبار فتنه» نیز با تمرکز بر نقد غرب و مقابله با غرب‌زدگی برنامه‌سازی می‌شوند. این تولیدات با تبیین روش‌های شناخت فتنه‌های فرهنگی و سیاسی، نقد سبک زندگی غربی و مقایسه تطبیقی آن با اسلام و انقلاب اسلامی، در پی آگاهی‌بخشی به مخاطبان و تقویت هویت اسلامی - ایرانی‌اند.
وی می‌افزاید: رادیو معارف، به‌منظور تحقق اهداف سند تحول، برنامه‌هایی چون «امتداد»، «برای بیداری» و «امت محمد» را با محوریت تقویت هویت امت اسلامی‌به روی آنتن برده است. این برنامه‌ها با بررسی نقش انقلاب اسلامی در گسترش گفتمان اسلامی در جهان، مقایسه گفتمان اسلام با دیگر گفتمان‌ها و تأکید بر وحدت مسلمانان، تقویت همبستگی و انسجام امت اسلامی را دنبال می‌کنند. بخش خبری «جهان اسلام» نیز با پوشش اخبار مسلمانان، به امیدآفرینی و تقویت روحیه مقاومت در میان مسلمانان اختصاص دارد.
ارائه الگویی موفق از جوانان مؤمن و انقلابی
کاویانی با اشاره به اینکه رادیو معارف با برنامه‌هایی چون «عصرجوانی»، «پنجره» و «روایت کتاب» به جوان مؤمن و انقلابی توجه دارد، می‌گوید: این برنامه‌ها با ارائه الگوهای موفق جوانان مؤمن و انقلابی، روایت داستان‌های جذاب و نمایش سبک زندگی بانشاط و انقلابی، به‌دنبال الگوسازی برای نسل جوان است. برنامه‌های «روایت عشق» و «پنجره» نیز با هدف ترویج الگوی زن انقلابی تولید شده‌اند. این برنامه‌ها با روایتگری زندگی شهدا از زبان مادران و همسرانشان و بررسی نقش زنان مسلمان در عرصه‌های مختلف، الگوسازی برای زنان ایران اسلامی را پی می‌گیرند. وی ادامه می‌دهد: برنامه‌های «خط پایان»، «پرسمان انقلاب اسلامی» و «دفترخانه» با هدف مقابله با جریان ارتجاع و تطهیر پهلوی تولید شده‌اند. این برنامه‌ها با مقایسه دوران پهلوی با جمهوری اسلامی، پاسخ به شبهات و افشای خیانت‌های خاندان پهلوی براساس اسناد، روشنگری افکار عمومی و خنثی‌سازی تلاش‌های جریان‌های معاند را در دستورکار دارند. ویژه‌برنامه‌های مناسبتی نیز به این موضوعات می‌پردازند تا ابعاد مختلف این مسئله را برای مخاطبان روشن کنند.
کاویانی می‌افزاید: رادیو معارف با هدف ارائه روایتی صحیح و هوشمندانه از تاریخ اسلام و ایران، برنامه‌هایی چون «پرسمان تاریخی»، «زلال تاریخ» و «سیره پیشوایان» را تولید می‌کند. این برنامه‌ها با پاسخ‌گویی به سؤالات تاریخی، ارائه روایتی شیعی از تاریخ صدر اسلام و بررسی سیره ائمه(ع)، درصدد ارائه تصویری دقیق و جامع از تاریخ اسلام‌اند. ویژه‌برنامه‌های مناسبتی نیز با تحلیل تاریخ و سیره بزرگان دین، به عمق‌بخشی به این روایت تاریخی کمک می‌کنند. «شجره طوبی» عنوان برنامه‌ای است که با هدف تحقق محور بازخوانی صحیح نهادهای مردمی، برنامه‌سازی شده است؛ پاسداشت فعالیت‌های حوزه علمیه قم در صد سال گذشته و تأثیرات آن در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و اثرگذاری این بازتأسیس در حوزه‌های دانشی مختلف علوم حوزوی نظیر فقه، اصول، تفسیر، کلام، حدیث، فلسفه و...، ازجمله موضوعات اصلی این برنامه است.
ترویج فرزندآوری در رادیو
مدیر رادیو معارف درباره اینکه کدام موضوع از این 12 محور در اولویت سیاست‌های رادیو معارف قرار گرفته است، تصریح می‌کند: رادیو معارف با درک اهمیت دو محور کلیدی در سند تحول، یعنی تقویت سبک زندگی خانواده و روایت جوان مؤمن و انقلابی گام‌های مؤثری در این زمینه برداشته است. در حوزه تقویت بنیان خانواده و ترویج سبک زندگی اسلامی‌برنامه زنده چاشتگاهی «زندگی زیباست» بهعنوان پرچمدار این محور، با رویکردی هدفمند و ارزشی، بر تقویت بنیان خانواده و ترویج فرزندآوری تأکید دارد. این برنامه با بهره‌گیری از آموزه‌های قرآن و روایات، راهکارهایی عملی برای ایجاد خانواده‌ای شاداب و امیدوار ارائه می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: برنامه‌های «پرسمان خانواده» و «پرسمان تربیتی» نیز بر پاسخ‌گویی به سؤالات خانواده‌های ایرانی، ارائه راهبردهای تحکیم خانواده و پاسخ به پرسش‌های تربیتی والدین تمرکز دارند. برنامه زنده صبحگاهی «مهربان باشیم» نیز با ترویج سبک زندگی مؤمنانه در چارچوب اخلاق اجتماعی و مبتنی‌بر آیات و روایات، هر روز پخش می‌شود. در حوزه روایت جوان مؤمن و انقلابی برنامه «عصر جوانی» با رویکردی جذاب و تعاملی، به‌دنبال ایجاد ارتباط مؤثر با نسل جوان و ترویج سبک زندگی مؤمنانه و انقلابی در میان آن‌هاست. این برنامه با ترکیبی از گفت‌وگوهای کارشناسی، گزارش‌های مردمی، مسابقه، آیتم‌های طنز و ارتباط مستقیم با مخاطبان، بر بیان دغدغه‌های جوانان و ارائه الگوهای موفق متمرکز است.
وی ادامه داد: هدف اصلی این برنامه، تقویت روحیه امیدواری و پیشرفت‌خواهی در میان جوانان و تشویق آن‌ها به نقش‌آفرینی در ساختن آینده‌ای روشن برای کشور است. کاویانی در پاسخ به این سؤال که برای شش‌ماهه دوم سال چه سیاست‌هایی برای افزایش مخاطبان و تولیدات تازه در دستورکار است، می‌گوید: رادیو معارف در شش‌ماهه دوم سال، با هدف افزایش مخاطبان و تولید محتوای باکیفیت، برنامه‌هایی متنوع را در دستورکار تولید و پخش قرار داده است. این شبکه با تأکید بر رسالت دینی‌اش، تولید محتوای هدفمند و آرمان‌گرا را پی می‌گیرد و با رویکردی پویا و تعاملی، به‌دنبال ارتقای کیفیت برنامه‌ها، تنوع‌بخشی به محتوا، استفاده از ظرفیت‌های جدید و تعامل مؤثر با مخاطبان است. برای تحقق این هدف، رادیو معارف اقدامات متنوعی را در دستورکار دارد.
وی ادامه داد: در حوزه تقویت ساختار داخلی، با تشکیل شورای معارف در سطح معاونت و شوراهای تخصصی در سطح شبکه، سیاست‌های کلان معارفی تعیین و بر روند تولید برنامه‌ها نظارت می‌شود. در حوزه تنوع در ساختار و محتوا، رادیو معارف با بازنگری در ساختار برنامه‌ها، محتوایی متنوع با نگاهی دینی در حوزه تاریخ، حجاب، مهدویت، مسائل اجتماعی و... ارائه می‌دهد. این شبکه با تمرکز بر سلیقه مخاطب و پرهیز از موسیقی‌سازی، به‌دنبال افزایش جذابیت برنامه‌هاست. بازنگری در زمان پخش برنامه‌ها و تبلیغ آن‌ها در سایر رسانه‌ها نیز از دیگر راهکارهای جذب مخاطب است.
ورود جدی به عرصه فضای مجازی
وی می‌گوید: در حوزه استفاده از ظرفیت‌های جدید، این رادیو با ورود جدی به عرصه فضای مجازی، ازطریق باشگاه مخاطبان و تولید محتوای تصویری و صوتی اختصاصی، تعامل بیشتر با شنوندگان نسل جدید را در سرلوحه اقدامات تحولی‌اش قرار داده است. اجرای پویش‌ها، مسابقات مجازی و تولید بسته‌های محتوایی متنوع، تلاشی مضاعف است تا پیام خود را به‌‌شکل گسترده‌تری منتشر و با استفاده از نرم‌افزارهای داخلی، همگام با فناوری‌های روز حرکت کند. این اقدامات به رادیو معارف کمک خواهد کرد تا در نیمه دوم سال، مخاطبان بیشتری را جذب کند و فعالیت‌هایش را گسترش دهد.
وی افزود: در حوزه همکاری با سازمان‌ها، رادیو معارف با تقویت گروه‌های طراح محتوا و تعامل با مراکز تخصصی بر تولید محتوایی غنی و متنوع تمرکز می‌کند. همکاری گسترده با سازمان‌های دینی و انقلابی و برگزاری شوراهای سردبیری با حضور کارشناسان، به ارتقای کیفیت برنامه‌ها و انعکاس دقیق ارزش‌های انقلاب اسلامی‌کمک می‌کند و نیازهای مخاطبان را برآورده می‌سازد.
راه‌اندازی نهضت تولیدات کوتاه
وی در پایان اضافه می‌کند: این شبکه با راه‌اندازی نهضت‌های فصل دوم‌سازی، تولید محتوای کوتاه و اقتباس، به‌دنبال تولید محتوای متنوع و جذاب برای مخاطبان مختلف است. تولید فصل‌های جدید از برنامه‌های پرمخاطب، تولید محتوای کوتاه و جذاب برای جوانان، ازجمله برنامه‌های کوتاه «آیا می‌دانستید» و «نشانی» و اقتباس از آثار دینی و انقلاب اسلامی، همگی با هدف جذب مخاطبان جدید و افزایش تعامل با آن‌ها انجام شده است.