حماسه عاشورا آن‌قدر وسیع و شگرف است که با زبان هر هنری می‌توان آن را روایت کرد. همین است که در میان نت‌های موسیقی می‌توان شور و پیام عاشورا را با گوش جان شنید یا بر صحنه نمایش آن را به نقل نمادها تصویر کرد. خاطرات‌مان از نمایش آیینی تعزیه با کودکی گره خورده است و امروز این نمایش حماسی ایرانی و منحصربفرد و تماشایی پا به تلویزیون گذاشته است و اجرای آن فقط محدود به میدانهای روستا، تکایا و حسینیه‌های شهر نیست.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، به مدد این امکان، پیرغلامان و تعزیه‌خوانانی که سال‌ها در این هنرآیینی مو سپید کرده‌اند به ایران شناسانده می‌شوند. همچنین جوانانی که برای پیوستن به این دسته شور حسینی دارند راه ورود به این عرصه را بهتر پیدا می‌کنند. ازبرنامه‌های تلویزیون که در این خصوص به پیوند موسیقی و تعزیه عاشورایی پرداخته،«مجلس واقعه»است.مجلسی به روایت آریا عظیمی‌نژاد،آهنگساز و تهیه‌کنندگی سیدمصطفی احمدی که این شب‌ها از شبکه نسیم پخش شد. مجلس واقعه، گفت‌وگویی نمایشی است ودرهر قسمت یک مجلس تعزیه تلویزیونی یک موسیقی عاشورایی ویژه اجرا می‌شود؛ این برنامه ۱۵ قسمتی با مشارکت اداره کل اوقاف و امور خیریه استان تهران تولید شد.
گزیده تعزیه‌ها به روایت تصویر
مجلس واقعه که با شنیدن نامش هم دل‌مان به کربلا و روز واقعه سفر می‌کند، ساختار خود را بر مبنای تعزیه‌خوانی بنا کرده است. در این برنامه هر شب شاهد بخش‌هایی از اجرای تعزیه‌ای از شهدای دشت کربلا توسط گزیده‌ای از بهترین تعزیه‌خوانان کشور هستیم که به اجرا درمی‌آید. حسین حاتمی، مجری طرح، مدیر نورپردازی و مدیر تصویربرداری برنامه مجلس واقعه به جام‌جم گفت: از حضور بهترین تعزیه‌خوانان بهره بردیم. شمرخوان معروف یا سه حرخوان معروف در ایران داریم که هرکدام بخش‌هایی از تعزیه را می‌خوانند؛ یعنی مخاطب یک تعزیه را از اول تا آخر را نمی‌بیند و فقط فرازهای مهمی از تعزیه رویش موسیقی‌های خاصی گذاشته شده است. در ۱۵ قسمت برنامه ۱۱تا ۱۲ تعزیه داریم، چون بعضی از تعزیه‌ها دو قسمتی شدند، مثل تعزیه حضرت عباس (ع)، تعزیه امام‌حسین (ع)، تعزیه حضرت علی اکبر (ع) و حر.
ارزش دیدن حماسه
سید‌محسن‌هاشمی از تعزیه‌خوانان مشهور حاضر در این برنامه و پیشکسوت کشورمان که به عنوان حرخوان شهره است، در گفت‌وگو با جام‌جم درباره تاثیر پخش هنر ایرانی شبیه‌خوانی از قاب تلویزیون بیان کرد: پخش این تعزیه‌ها بزرگ‌ترین و بهترین خدمت است، چون مخاطب میلیونی خواهد داشت. شاید کسانی که تعزیه را ندیدند، ببینند و علاقه‌مند شوند. بسیاری از جوانان علاقه‌مند می‌شوند و پیگیر این هستند که کجا می‌توانند آموزش ببینند و وارد این جرگه شوند. اینها بهترین خدماتی است که به هنر تعزیه و شبیه‌خوانی می‌شود کرد. هنر وزین تعزیه وقتی در اقصی‌نقاط دنیا اجرا می‌شود هنرمندان سایر کشورها انگشت حیرت به دهان می‌گیرند و تعزیه را با این درجه از کیفیت و با این همه پشتوانه علمی، فنی و هنری قدر می‌دانند. حیف است چنین کالای گرانبهایی داشته باشیم و قدرش را ندانیم. هنرجویان رشته‌های تئاتر، نمایش و سینما باید کنار مجالس تعزیه بیایند و ببینند و از این کارها الگو بگیرند. وی ادامه داد: منبر و روضه‌خوانی بسیار پسندیده، شایسته و ارزشمند است؛ اما اگر جوانان، نوجوانان و مردم آن‌چه را که می‌شنوند ببینند، خیلی موثر خواهد بود. در تعزیه صحنه‌های کربلا را برای مردم مجسم می‌کنیم و تاثیرش از شنیدن خیلی بیشتر است. اثرگذاری تعزیه خیلی بیشتر از روضه و مرثیه است؛ زیرا روضه شنیداری است اما تعزیه هم شنیداری است و هم دیداری. این که می‌گوییم مجلس واقعه، برایم چنین تداعی می‌شود که به مجلسی برویم تا ببینیم چه واقعه‌ای در کربلا اتفاق افتاده است. اسم با‌مسمایی است و وقایع کربلا را در یک مجلس می‌توانیم ببینیم.
مجلسی در تکیه تاریخی نیاوران
تکیه نیاوران که قدمتش به زمان ناصرالدین شاه بازمی‌گردد و از آن درفیلم‌ها و سریال‌هایی مثل شب دهم استفاده شده است، لوکیشن این برنامه است. سعی شده این فضا با نورپردازی در خدمت محتوای عاشورایی و حماسی تعزیه قرار گیرد و مخاطبان بتوانند نقش‌ها را به خوبی در قاب تصویر از هم بازشناسند. سیدامیرحسین میرطالب، طراح صحنه مجلس واقعه به جام‌جم گفت: تمام تلاش‌مان این بود که فضای آنجا در خدمت محتوا باشد و دنبال کار اضافه نبودیم. خود تعزیه یک جور تئاتر است و فقط خواستیم فضا را به نوعی در خدمت محتوا بیاوریم که چشم بیننده بیشتر به محتوا معطوف شود. در برنامه یک قسمت شمالی داریم که قسمت موافق‌هاست و قسمت شرقی تکیه، قسمت مخالف‌ها. سعی کردیم این فضاها را با رنگ‌هایی مثل قرمز، سبز و زرد که در تعزیه بیشتر بولد است، فضابندی کنیم. قسمت موافقان و مخالفان به صورت نمادین دو قطب حاضر در کربلا را نشان می‌دهد که آن را با رنگ‌بندی‌هایی که برای‌شان در تعزیه تعریف شده اجرا کردیم. برنامه تلویزیونی است، ولی استیج یا دکور عجیب و غریبی نساختیم و فضای آنجا را بیشتر مانند یک برنامه سینمایی در خدمت کار در آوردیم.
چند نقد و نظر
واکنش منتقدان به تولید و پخش این برنامه مثبت بود.جبار آذین، منقد و مدرس سینما، تئاتر و تلویزیون بیان کرد: گروهی از هنرمندان کاربلد و متدین و متعهد با هدف احیای اجرای هنرعاشورایی تعزیه که محتوای آن با عاشوراییان و شهدای والای کربلا عجین است و آشنا کردن نسل‌های جوان و نوجوان با این هنر ملی و اسلامی، برنامه جذاب و تاثیر بخش و ارزشمند ویژه‌ای تدارک دیده‌اند که از منظری نو و بدیع به تعزیه می‌پردازد و موفق شده بینندگان میلیونی سیماوشبکه نسیم را باخود همراه و همدل کند. تولید و پخش مجلس واقعه، خود واقعه‌ای تحسین برانگیز در رسانه‌ملی و نمودار برنامه‌ای موفق در ایجاد پیوند هنری و اعتقادی با جامعه و جوانان و نوجوان ایران اسلامی است.عزیزا...محمدی،کارشناس رسانه نیزگفت:ویژگی اصلی مجلس واقعه علاوه برنمایشی بودن، پژوهش محور بودن آن است که کارشناس برنامه درر گفت‌وگوهایی تخصصی با عوامل با‌تجربه و باسابقه اجرای تعزیه، سعی می‌کند وجوه موسیقیایی تعزیه را بیشتر نمایان کند وبه این وجه هنری نهفته درآیین سنتی تعزیه بیشتربپردازد. طراحی صحنه این برنامه و موقعیت شکل گرفته برای گفت‌وگو کاملا در محیطی متناسب بااجرای شبیه‌خوانی است که معروف به «تکیه» است و آریا عظیمی‌نژاد هرشب یا به عبارتی در هر مجلس، در گفت‌وگو با اهالی هنر شبیه‌خوانی و تعزیه به وجه تاریخی یکی از شخصیت‌های کربلا می‌پردازد.
منبع: روزنامه جام جم