بیست و یکمین جشنواره تولیدات مراکز استان ها را باید محملی برای بروز استعدادها و توان رسانه ای استان ها دانست تا برنامه سازان بتوانند مسیر شکوفایی و بروز استعدادهای بومی باشد. سید عباس فاطمی رئیس ستاد مرکزی بیستویکمین جشنواره تولیدات مراکز استان‌ها در این باره می گوید.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، این جشنواره در آستانه بیستویکمین دوره‌اش اکنون با اتکا به تاریخ و هویت هر استان می‌تواند بازتاب هویت فرهنگی و تاریخی هر استان باشد و در قاب یکپارچه ایران خودنمایی کند. در حالی‌که مرکز چهارمحال و بختیاری روزهای پرکاری را سپری می‌کند. شهرکرد به‌عنوان میزبان هنرمندان و برنامه‌سازان رسانه‌ملی انعکاسی از زیبایی و فرهنگ این دیار خواهد بود و از این روست که برگزارکنندگان و متولیان این جشنواره باشکوه روزهای پرکاری را سپری می‌کنند. گفت‌وگوی ما با سیدعباس فاطمی نویسی رئیس ستاد مرکزی بیستویکمین جشنواره تولیدات مراکز استان‌ها که ریاست کمیسیون سیما نیز برعهده اوست درباره ویژگی‌ها و مختصات این جشنواره را می‌خوانید.
مهم‌ترین ویژگی جشنواره بیست‌ویکم در عرصه برنامه‌سازی چیست؟
جشنواره تولیدات مراکز همان‌طور که از نامش پیداست متاثر از ماموریت شبکه‌های استانی است این ماموریت‌ها، خاص و ویژه استان‌ها و بوم‌های مختلف است. بنابراین ویژگی‌های برنامه‌سازی در این زیست‌بوم‌ها نیز همواره متفاوت بوده است، اما آنچه امسال این تفاوت را برجسته‌تر کرده است تنوع موضوعات و مسائلی است که دستمایه برنامه‌سازان قرار گرفته‌اند. خوشبختانه امسال در تمام ساختارهای برنامه‌سازی از جمله ساختارهای فیلم تلویزیونی و سریال و مجموعه و هم در مستند و ترکیبی شاهد تنوع هستیم. البته این تنوع موضوعی نه خود به خود اتفاق افتاده و نه از قبل برای جشنواره برنامه‌ریزی شده است، بلکه ناشی و متأثر از سیاست‌هایی است که سال گذشته از جانب معاون امور استان‌ها و مرکز سیمای استان‌ها اتخاذ و ابلاغ شده است.
درباره این سیاست‌ها بگویید؟
معاون امور استان‌ها در بدو ورود به معاونت، رویکرد شبکه‌محوری را مورد توجه قرار داد. این رویکرد طبیعتاً فقط یک اسم نبود، بلکه اشاره به عمل به مجموعه اقداماتی داشت که اولویت را به شبکه می‌داد. بنابراین، همکاران ما در ستاد معاونت و مراکز استان‌ها برای تحقق این مهم برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای انجام دادند تا اکنون شاهد تنوع موضوعی باشیم.
آیا در این دوره برای شیوه اجرا و نحوه برگزاری، برنامه‌ریزی متفاوتی با دوره‌های قبل شده‌است؟
در این دوره از جشنواره سعی کردیم هم در شکل اجرایی و هم در محتوا تغییراتی ایجاد کنیم. این تغییرات البته خود ناشی از دو مسئله تجربیات دوره‌های پیشین و استفاده از خرد جمعی است. این تغییرات که شما از آن به ویژگی یاد می‌کنید در بحث اجرایی، اضافه کردن هیئت‌های انتخاب است. ما در سنوات گذشته هیئت انتخاب نداشتیم و هیئت داوری، وظیفه انتخاب و داوری آثار را به عهده داشتند. امسال ما به دلیل کیفی‌تر کردن بازبینی برنامه‌ها و تمرکز هیئت‌های داوران روی آثار کیفی و فاخر با استفاده از هیئت‌های انتخاب، این فرصت را برای هیئت‌های داوری ایجاد کرده‌ایم و لذا با اینکه این کار، تغییر در حوزه‌های اجرایی جشنواره است اما خود به خود بحث کیفی‌سازی را نیز در پی دارد.
این نگاه در داوری‌ها هم دیده می‌شود؟
نکته مهم دیگر، بحث رویکردمحوری در سیاست‌های کلان جشنواره و به تبع آن در داوری‌هاست که توجه بیش‌تر به بخش‌های ویژه و جنبی جشنواره در موضوعات کلان ملی و محلی مثل شعار سال، اقتصاد مقاومتی، گردشگری، موضوع آب به عنوان یک موضوع ملی و موضوع ایستادگی ملی که خود به بخش‌هایی مثل انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، مدافعان حرم و پرچم به عنوان نماد ملی کشور از آن جمله‌اند. در واقع علاوه بر رویکردهای پیشین جشنواره که به فرهنگ بومی و محلی توجه می‌کرد، بخش‌های جدیدی نیز با رویکردهای کلان ملی، مورد توجه بیش‌تر قرار گرفته‌اند و انتظار داریم که سال آینده، سال جریان‌سازی در موضوعات و رویکردهای مورد اشاره باشد.
چه‌طور شد که استان چهارمحال و بختیاری برای میزبانی دوره بیست و یکم انتخاب شد؟
ابتدا باید مقدمه‌ای را عرض کنم. بسیاری از ما متأسفانه از استان‌ها فقط اسمشان را می‌دانیم یا مساحت یا میزان جمعیت آن‌ها را. این‌ها همه خوبند، اما کافی نیستند چون اکتفا به برخی مشخصه‌های ملموس، ممکن است ما را به اشتباه بیندازد. استان چهارمحال و بختیاری یکی از کوچک‌ترین استان‌های ما هم به لحاظ جمعیت و هم به لحاظ جغرافیاست اما همین استان در چندین محصول از جمله محصولات کشاورزی، دامی، فولاد، کارگاه‌های کوچک و صنایع دستی یکی از قطب‌های کشور است.
مهم‌تر از آن این استان از نظر راهبردی نیز مهم و حیاتی است و درصد بالایی از رودخانه‌های کشور از ارتفاعات این استان سرچشمه می‌گیرند. در واقع این استان کوچک قطب یا یکی از سرچشمه‌های بزرگ آب کشور است. افزون بر آن مردمانی با فرهنگ‌های مختلف مثل بختیاری، ترک و فارس در طی قرون با صلح، صفا و آرامش و امنیت در کنار یکدیگر زندگی کرده‌‌اند و محصول آن نیز رنگین‌‌کمانی از آیین‌ها و فرهنگ‌های ناب است که زیبایی مادی و معنوی این استان را دو چندان کرده است. درست است که استان چهارمحال و بختیاری به ظاهر در ردیف استان‌های کوچک ماست اما ظرفیت‌های این استان ظرفیت‌های بی‌نظیر و بزرگی است و عدالت رسانه‌ای حکم می‌کند که ما در حد توان در معرفی این استان شهیدپرور کوشا باشیم. همه این‌ها را باید در کنار راهبرد اساسی معاونت امور استان‌ها برای برگزاری جشنواره در نقاط مرزی و مناطق کم‌تر برخوردار (جشنواره نوزدهم در خوزستان و جشنواره بیستم در کردستان) در نظر گرفت؛ البته اعلام آمادگی مسئولان استانی نیز مزید بر علت است. این جشنواره همراه با مشارکت مسئولان استانی برگزار می‌شود و خوشبختانه مردم و مسئولان استان نیز همکاری شایسته‌ای در برگزاری این جشنواره داشتند و از آن استقبال کردند، لذا استان چهارمحال و بختیاری به عنوان میزبان بیست و یکمین دوره از جشنواره تولیدات مراکز انتخاب شده است.
ارزیابی شما از توانمندی این استان چیست؟
همان‌طور که گفتم استان چهارمحال و بختیاری ظرفیت‌های بی‌نظیری دارد و ما در طول سال گذشته جلسات متعددی با مسئولان استانی و برای اجرای جشنواره برنامه‌ریزی کرده‌ایم. ان‌شاءالله به زودی قریب هزار نفر از هنرمندان، فرهیختگان و برنامه‌سازان سراسر کشور به این استان می‌آیند و شاهد توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های این استان خواهند بود.
آیا برنامه‌های ویژه‌ای به‌دلیل حضور در این استان دارید؟
مسلماً برنامه‌های ویژه‌ای برای حضور اهالی رسانه در این استان طراحی شده است. برپایی نمایشگاه‌های توانمندی شبکه‌های استانی، اجرای گروه‌های مختلف هنری در شهرهای مختلف استان و نیز ده‌ها ارتباط تصویری با سایر شبکه‌های استانی و سراسری از جمله برنامه‌هایی است که در طول جشنواره به اجرا در خواهد آمد.
درباره انتخاب داوران توضیح دهید؟
جشنواره تولیدات مراکز یک تفاوت عمده با سایر جشنواره‌ها دارد و همین تفاوت نیز آن را از سایر جشنواره‌ها جدا کرده است و آن اینکه ما برای جشنواره، هیچ برنامه‌ای را تولید نمی‌کنیم، بلکه برنامه‌های جشنواره همان برنامه‌هایی است که از آن شبکه‌های استانی پخش می‌شود. کارشناسان خبره این برنامه‌ها را در طول سال و به صورت روندی و منظم ارزیابی یا داوری می‌کنند. طبیعی است که بهترین‌های این برنامه‌ها به جشنواره راه پیدا می‌کنند. بنابراین، ارزیابی‌های روندی، خود نوعی داوری به حساب می‌آیند، اما در مراحل بعد، داوری‌ها قدری متفاوت می‌شود؛ زیرا تا اینجای کار را کارشناسان ستاد برعهده دارند، ثمره کار و نتایج بازبینی‌های ستاد در مرحله انتخاب و داوری زیر نظر گروه‌های دیگر نیز بازبینی می‌شوند. برای ما و مراکز همواره مهم بوده است که کارشناسان و داوران خارج از مجموعه معاونت نیز آثار ما را داوری کنند. بنابراین سعی می‌کنیم داوران خارج از معاونت از افراد فعال، شناخته شده و کار بلد حوزه‌های خودشان باشند. در این دوره هم سعی کرده‌ایم از تخصصی‌های مختلف در داوری‌ها انتخاب کنیم.
با توجه به کشف استعدادهای جوان به‌عنوان یکی از کارکردهای جشنواره، چه تمهیدی برای توجه به این استعدادها و رها نشدن آن‌ها و حمایتشان در آینده دارید؟
جوان‌گرایی در معاونت امور استان‌ها هم در حوزه‌های برنامه‌سازی و هم در حوزه اجرایی، یکی از راهبردادهای اساسی است ما در کنار استفاده از افراد با تجربه و پیشکسوت با هدف جانشین پروری در همه حوزه‌ها اقدامات بسیار خوبی انجام دادیم. الان همه مدیران اجرایی در مراکز و ستاد معاونت از میان جوانان تحصیل‌کرده و متعهد و متخصص انتخاب می‌شوند و در حوزه برنامه‌سازی هم فضای بسیار مناسبی برای هنرمندان جوان ایجاد شده است. حتی ترکیب هیئت‌های داوری و انتخاب نیز ترکیبی از جوانان و افراد با تجربه است. افزون بر آن در حوزه‌های مختلف از جمله مستند و انیمیشن، اغلب فیلم‌سازان جوان از جانب مراکز معرفی می‌شوند.
شیوه حمایتتان از استعدادهای جوان در مراکز چیست؟
براساس همین رویکرد، جوانانی داریم که با فیلم‌هایشان در سراسر دنیا شناخته شده‌اند و بنابراین ما برای جوانان بسیاری از مناسبات پیچیده اداری را حذف کرده‌ایم. البته روال حرفه‌ای امور، از تصویب طرح تا پایان کار باید حفظ شود، اما فضایی را که برای جوانان در مراکز استان‌ها ایجاد شده، در کم‌تر جایی می‌توان شاهد بود. ما الان با پدیده جالبی روبه‌رو هستیم و آن فضا دادن به جوانان، تربیت آنان و معرفی آنان به جامعه هنری است و این جوانان بعد از آن جذب شبکه‌های ملی یا مراکز ملی تولید فیلم می‌شوند.
ارزیابی شما از آثار رسیده و مورد داوری قرار گرفته تا کنون چیست؟
آثار جشنواره امسال هم از لحاظ کمّی و هم از لحاظ کیفی در مقایسه با دوره گذشته درخور توجه هستند. البته ما همواره کیفیت آثار را بر کمّیت ترجیح داده‌ایم. ما به گواه هیئت‌های انتخاب و کارشناسان در همه ساختارها اعم از مستند، نمایشی و ترکیبی شاهد آثار فوق‌العاده‌ای هستیم که ان‌شاءلله در جشنواره خواهید دید البته این سوال را داوران محترم منطقاً پاسخ خواهند داد اما سطح کیفی آثار امسال هم در مقایسه با قبل به مراتب بهتر شده است.
ارزیابی‌تان از فعالیت‌های کمیسیون‌های شش گانه تا کنون چیست؟
کمیسیون شش گانه این روزها به جدّ و با تمام توان مشغول هستند البته با توجه به نوع جشنواره تولیدات و شیوه انتخاب آثار، عزیزان ما در این کمسیون‌ها در تمام طول سال، آثار و تولیدات مراکز را ارزیابی می‌کنند و از میان آن‌ها آثار کیفی را برای شرکت در جشنواره برمی‌گزینند، لذا کمسیون‌های ما در تمام طول سال مشغول هستند. البته با نزدیک شدن به ایام جشنواره، فعالیت این کمیسیون‌ها هم شتاب می‌گیرد.
پیش‌بینی‌تان از مهم‌ترین دستاورد جشنواره بیست‌ویکم با توجه به اهداف پیش رو چیست؟
خوشبختانه ترکیب شورای عالی جشنواره بیست و یکم و جشنواره بیست و دوم، یکی است و از هم‌اکنون برای اثرگذاری بیش‌تر بر روند تولیدات کیفی قرار است سیاست‌ها و اهداف جشنواره تبیین و یک‌سال قبل از جشنواره بعدی به مراکز ابلاغ شود تا آثار تولیدی را متناسب با راهبردهای شورای عالی به تولید و پخش برسانند. این دستاورد گامی‌به جلو در تحقق اهداف جشنواره است