برنامه ۵۰ قسمتی «از سرگذشت» که امسال از شبکه دو و نسیم پخش می‌شود، هر شب میزبان قصه‌هایی است که به صورت غیرمستقیم با حماسه کربلا در ارتباط هستند. به قول عوامل این برنامه هر شب حتما زلفی با امام حسین(ع) گره می‌خورد. به محل ضبط این ویژه‌برنامه محرمی رفتیم تا ببینیم در پشت صحنه آن چه می‌گذرد.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی به نقل از ایرنا، لوکیشن ضبط برنامه در یکی از مناطق شرق تهران واقع شده است. خوشبختانه محوطه پارکینگی بزرگ دارد و مهمانان و عوامل مجبور نیستند دنبال جای پارک بگردند.
در زمان حضورم در پشت صحنه هنوز ده روز تا آغاز محرم باقی مانده؛ ولی در ورودی ساختمان پرچم‌های سیاه آویخته‌اند تا حال و هوای محرمی‌به مجموعه و عواملش تزریق شود.
هنگامی‌که وارد ساختمان می‌شوم عباس موزون و سیدمحمود انوشه را می‌بینم که با نویسندگان برنامه مشغول گپ و گفت هستند. انوشه در حاشیه حضورش به حضار مشاوره‌های روانشناسی هم می‌دهد. او باید پس از پایان ضبط عازم شهر کاشان شود و در یک برنامه فرهنگی ویژه عید غدیر سخنرانی داشته باشد. چند بار از کاشان با او تماس می‌گیرند و جویای احوالش می‌شوند. انوشه قول می‌دهد به محض این که ضبطش تمام شد، عازم کاشان شود.
داستان اشک‌های موزون در «زندگی پس از زندگی»
در برنامه «زندگی پس از زندگی» یکی از تجربه‌گران درباره امام حسین(ع) صحبت کرده که اشک‌های عباس موزون را در پی داشته است. این مجری و تهیه‌کننده قرار است در این برنامه برای اولین بار درباره اتفاقات آن قسمت صحبت کند.
عباس موزون اولین مهمان است که زیر دکور کلاه خود حضرت عباس(ع) قرار می‌گیرد. سیدمحمود انوشه هم دومین مهمان است که در دکور محله قدیمی با او گفتگو می‌شود. مهمان اول برنامه از سرگذشت معمولا یک چهره معمولی است که قصه بخشی از زندگی‌اش را می‌گوید. مهمان دوم یک چهره شناخته شده است که دیدگاه خودش را درباره قصه اول بیان می‌کند. مهمان دوم متناسب با مهمان اول انتخاب می‌شود. در این قسمت چون برنامه «زندگی پس از زندگی» جنبه‌های روانشناسانه داشته یک روانشناس مشهور با نام محمود انوشه انتخاب شده است.
مجری و عباس موزون برای ضبط بخش اول روی صندلی‌های زیر کلاه خود می‌نشینند. انوشه چند قدم آن طرف‌تر در دکور دوم مستقر می‌شود و از قابی که آنجا قرار گرفته، برنامه را دنبال می‌کند. علی اکبر قلیچ هم خواننده تیتراژ اول است و هم اجرای برنامه را به عهده دارد. اولین بار است که او به عنوان مجری جلوی دوربین می‌نشیند.
در آیتم دوم که قرار است به صورت مستقل در شب بعدی پخش شود، تعداد مهمانان سه نفر است. قرار بود انوشه داستان زندگی عباس موزون را تحلیل کند. ولی او ترجیح می‌دهد بدون توجه به قصه اول حرف‌های خودش را درباره عاشورا و امام حسین(ع) بزند.
پس از پایان ضبط این آیتم به دو مهمان برنامه دو تندیس اهدا می‌شود. تندیسی که عنوان «از سرگذشت» روی آن نقش بسته و البته کلمه «سر» از بقیه کلمات جدا شده است.
قصه اصیل عاشورا مال اجداد و نیاکان ماست
ویژگی متمایزکننده برنامه «از سرگذشت» دکوری است که یقینا هنگام پخش جلب توجه خواهد کرد. این برنامه دو دکور دارد که حدود ۲۰ متر با هم فاصله دارند. از در که وارد می‌شوم در سمت راست دکور کلاه خود و در سمت چپ دکور محله قدیمی را می‌بینم. دکور کلاه خود از فاصله دور شباهت اندکی به گنبد حرم امام حسین(ع) دارد. نزدیک‌تر که می‌شوم با دیدن پره و تور فلزی متصل به نیم دایره کروی متوجه می‌شوم که طراح می‌خواسته شمایلی از کلاه خود حضرت عباس(ع) را بازآفرینی کند.
کارگردان برنامه: خواستیم با این دکور یادآور اصالت فضای عزاداری و ایام محرم باشیم و بگوییم شکل عزاداری همین قدر قشنگ و ساده است
دکور دوم برنامه یک محله قدیمی عزادار را بازسازی کرده است. محله شبیه محلاتی است که در بافت مرکزی شهر تهران می‌بینیم. بر سردر خانه‌ها پارچه مشکی آویخته‌ند.
محمد پیوندی، کارگردان برنامه درباره دکور می‌گوید: شبیه این محله را در سمت بازار تهران زیاد می‌بینیم. خواستیم با این دکور یادآور اصالت فضای عزاداری و ایام محرم باشیم و بگوییم شکل عزاداری همین قدر قشنگ و ساده است. قصه اصیل عاشورا مال اجداد و نیاکان ماست. این قصه قلب به قلب به ما رسیده است.
کلاه خودی با ۷ متر قطر و ۹ متر ارتفاع
کلاه خودی که بین زمین و آسمان معلق است، ۷ متر قطر و ۹ متر ارتفاع دارد. روی زمین شن و خاک رس پاشیده‌اند. به گونه‌ای که وقتی راه می‌روی حجم زیادی از گرد و خاک روی کفش‌هایت می‌نشیند. نمایشگر پشت دکور کلاه خود تصویری از نخل‌های خونین یک بیابان را نشان می‌دهد. ترکیب تصویر و زمین و کلاه خود یادآور بیابان کربلاست؛ زمینی که حماسه عاشورا در آنجا رقم خورده است.
تهیه‌کننده برنامه از سرگذشت می‌گوید: نمایشگری که پشت دکور کلاه خود برنامه قرار گرفته ۹ و نیم متر ارتفاع دارد که تا به حال ال ای دی (نمایشگر) در این اندازه در برنامه‌های تلویزیونی نداشته‌ایم.
می‌خواستیم سایه‌ای از اهل بیت بر سر برنامه باشد
از محمد پیوندی، کارگردان برنامه درباره دکور می‌پرسم. او پاسخ می‌دهد. این دکور نمادی از کلاه خود حضرت عباس(ع) است. می‌خواستیم یک سایه ای از اهل بیت بر سر برنامه باشد. چرا که همه ما زیر این سایه هستیم و سال‌ها از این سایه قوت قلب گرفتیم.
امام حسین(ع) و یاران‌شان از سر گذشتند
نجفی سولاری، تهیه کننده برنامه امیدوار است که این برنامه تبدیل به برند شبکه نسیم شود.
از او درباره دلایل نام‌گذاری «از سرگذشت» می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: این عنوان چندین معنی دارد. امام حسین و یاران‌شان شهید شدند و از سر گذشتند. ضمن این که ما از سرگذشت آدم‌ها می‌گوییم. اشاره‌ای هم به این ضرب المثل داریم که آب که از سرگذشت، چه یک وجب و چه صد وجب. یکی از مهمانان می‌گفت آدم باید برای رسیدن به یک درجه ای از یک سری بگذرد.
او درباره نحوه پخش برنامه توضیح می‌دهد: از شب اول محرم شروع کرده‌ایم و تا شب اربعین به مدت ۵۰ شب روی آنتن هستیم. اگر توانی برای مان باقی بماند، شاید ده شب آخر ماه صفر را هم برنامه داشته باشیم.
از نجفی سولاری درباره پخش برنامه از شبکه نسیم می‌پرسم و این که حال و هوایش چقدر با شبکه نسیم هماهنگ است. او می‌گوید: در این ایام نمی‌شود در فضای غیر محرمی اجرا کرد. سعی کردیم با توجه به شبکه نسیم و مخاطبش در فرم تفاوتی ایجاد کنیم که مخاطب ما را دنبال کند. جنس گفتگوها جوری طراحی شده که شبیه به برنامه‌های دیگر نباشد. مخاطب نسیم یک سال برنامه‌های مفرح دیده که ضرباهنگ بالایی داشته است. حالا می خواهد یک برنامه گفتگومحور سنگین و ثقیل را تماشا کند. ما باید مراقب آن بیننده باشیم. در سال های گذشته نسیم تولیدی برای ایام محرم نداشت و سراغ آرشیو شبکه‌های دیگر می‌رفت. چند سال است که این شبکه رو به تولیدات مناسبتی آورده است. امسال هم «از سرگذشت» اصلی‌ترین تولید شبکه نسیم است.
انتخاب بین ماندن و رفتن و بخشیدن و نبخشیدن
این تهیه‌کننده به فضای متفاوت دو دکور برنامه اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: در آن دکور که شبیه کلاه خود است، یک قصه روایت می‌شود. قصه آدم‌هایی که در زندگی شان به دوراهی‌های خاص رسیده‌اند. آنها یک لحظه مهم تصمیم گیری داشتند که باید بین ماندن و رفتن و بخشیدن و نبخشیدن انتخاب می‌کردند. درونمایه اصلی برنامه دوراهی است. در ادامه یک چهره سرشناس با این تلویزیون که در دکور دوم قرار گرفته، گفتگو را تماشا می‌کند. شب اول بیننده قصه را می‌شنود. شب دوم مهمان از زیر کلاه خود به این دکور اضافه می‌شود و گفتگو ادامه پیدا می‌کند. مهمان دوم حتما به این چالش کشیده می‌شود که اگر تو در این دوراهی گیر می‌کردی چه می‌کردی. مهمان‌ها خیلی صادقانه جواب می دهند.
حتما زلفی با امام حسین(ع) گره می خورد
این تهیه کننده به اتفاقات بخش اول برنامه که در دکور کلاه‌خود اتفاق می‌افتد اشاره می‌کند و می‌گوید: در قصه اول حتما زلفی با امام حسین(ع) گره می خورد. ولی صرفا این طوری نیست که اتفاق کاملا مربوط به عاشورا باشد. ما ممکن است مهمانی داشته باشیم که پای مملکتش ایستاده است. در یکی از قسمت‌ها نخبه ای آورده ایم که همه دنیال دنبالش هستند و حاضرند چند برابر اینجا به او پول بدهند. ولی او تصمیم گرفته ایران بماند. عشقش به امام حسین(ع) یکی از مهم‌ترین دلایل ماندنش است.
سردبیر برنامه: امیدوارم «از سرگذشت» برنامه خوبی بشود. در فرم و جذابیت بصری توانستیم یک قدم متفاوت برداریم. به ساختار تاک‌شو نمی‌شود دست زد. ولی می‌شود به آن رنگ و لعاب داد
وی در پاسخ به این سوال که به جز گفتگو چه آیتم‌هایی دارید بیان می‌کند: مستند مهمان‌ها و فضای هنری نقاشی و خط و کتیبه و سفال را ارائه می‌دهیم. به لطف بچه‌های جشنواره‌های عاشورایی ویدئوهای دیده نشده آنجا را پخش می‌کنیم. آیتم گفتگوی ما ۴۵ دقیقه است. چون قصه زمان بر است، لابلایش نمی توانیم بیننده را جای دیگری بفرستیم.
به گفته این تهیه کننده کار ساخت مجموعه بعد از تعطیلات نوروز آغاز شده است. او توضیح می‌دهد: بچه‌ها دو سه ماه وقت گذاشتند و بر اساس مستندها، کتاب‌ها و مصاحبه سوژه‌ها را جمع آوری کردند. دوستان خبرنگاری که مطلع بودند هم کمک کردند. ما به تعداد زیادی سوژه رسیدیم و در جلسات مختلف بهترین‌ها را انتخاب کردیم.
فلاحی پور: دکور برنامه به لحاظ مفهومی یک کار جدید است
پرویز فلاحی پور، بازیگر پیشکسوت را قبلا در سریال موفق شب دهم با موضوع عزاداری برای امام حسین(ع) دیده‌ایم. او در این برنامه که در کنار سردار علی سرلک مهمان برنامه شده است.
فلاحی پور قبل از آغاز مصاحبه از علاقه و ارادتش به امام حسین (ع) ماه محرم می‌گوید.
این بازیگر با تاکید بر این که سعی می‌کنم در ایام محرم دین خودم را به امام حسین(ع) ادا کنم توضیح می‌دهد: به همین خاطر چند سال پیش در شب دهم بازی کردم. در سال های گذشته برخی برنامه‌های تلویزیون با موضوع ماه محرم هم شرکت کردم. همه شبکه‌ها درباره محرم برنامه‌ها و پیش بینی‌هایی دارند. امسال دو سه تا پیشنهاد داشتم. ترجیح دادم یکی از آنها را که حال و هوایش به من می‌خورد، انتخاب کنم. وقتی محیط و دکور را دیدم بیشتر مشتاق شدم که شرکت کنم.
وی به سابقه خودش در دکورسازی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: چند سال پیش در فرهنگسرای خاوران دکور زدم. من با یک سپر بزرگ و نیزه دکور ساختم و محوطه ۵ هزار متری را پر کردم. دکور برنامه «از سرگذشت» هم به لحاظ مفهومی یک کار جدید است. مثل این است که سفری در زمان انجام شده است. به هر حال کارهای نو جذابیتش بیشتر از کارهای تکراری است.
دنبال اشتراکات گشتیم
منا اورعی، سردبیر برنامه از آغاز کار و زمانی که طرح تصویب شده در کنار گروه از سرگذشت بوده است. او مسئولیت انتخاب مهمانان، سوژه‌یابی و برگزیدن قصه‌های مختلف را بر عهده دارد.
او درباره نحوه سوژه‌یابی برنامه می‌گوید: من و همکارانم دنبال قصه قشنگ بودیم که دو راهی داشته باشد و به اهل بیت مربوط باشد. در این برنامه یک سوژه اجتماعی و یک چهره شاخص داریم. سوژه چهره شاخص باید نقطه مشترک با سوژه اول داشته باشد. اول سوژه اجتماعی را انتخاب می‌کنیم و بعد سراغ انتخاب چهره شاخص می‌رویم.
از اورعی درباره دعوت از عباس موزون می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: ما مجری برنامه زندگی پس از زندگی را در این قامت ندیده بودیم که راجع به زندگی اش صحبت کند. او اول قرار بود مهمان چهره شاخص باشدَ؛ ولی چون خاطراتش جذاب بود، مهمان بخش اجتماعی شد.
وی درباره نحوه انتخاب مهمان اول و دوم توضیح می‌دهد: هر کسی را کنار فرد دیگری بنشانیم یک چرایی دارد. ما دنبال اشتراکات گشتیم. این‌که دو تا مهمان به هم بیایند و همدیگر را درک و تحلیل کنند.
به ساختار تاک‌شو نمی‌شود دست زد
اورعی ادامه می دهد: امیدوارم «از سرگذشت» برنامه خوبی بشود. در فرم و جذابیت بصری توانستیم یک قدم متفاوت برداریم. به ساختار تاک شو نمی‌شود دست زد. ولی می‌شود به آن رنگ و لعاب داد. تلاش کردیم زندگی مهمان‌ها مستقیما به امام حسین (ع) ربطی داشته باشد. اما در همه قصه‌ها یک جای قصه یک توسلی به امام حسین(ع) می‌شود که برای ما نقطه عطف است. می‌خواستیم یک هشتگ یا کلیدواژه در زندگی آن آدم باشد که به امام حسین ربط داشته باشد. کلیدواژه‌هایی مثل اسارت، آزادگی، امید با ماجرای کربلا و عاشورا مشترک است.
موزون: در تکیه‌های رسانه ای هم باید حاضر شویم
پس از پایان ضبط برنامه به سراغ عباس موزون، تهیه‌کننده و مجری «زندگی پس از زندگی» می‌روم و از او درباره انگیزه‌اش از حضور در برنامه می‌پرسم.
موزون می‌گوید: ما چون کار رسانه می‌کنیم، علاوه بر حضور در حسینیه و تکیه واقعی در تکیه‌های رسانه ای هم باید حضور داشته باشیم. البته این باید یک باید پر از توفیق است. توفیقی است که نصیب ما شده است. آنجا باید سینه بزنیم و نوحه خوانی کنیم و اشک بریزیم. این برنامه‌ها هم تکایای حسینی هستند که ما به تناسب کار رسانه باید در تکایای رسانه ای هم انجام وظیفه و کسب توفیق و جلب نور کنیم.
دلیل دعوت از بهروز افخمی و ثریا عبداللهی
هنگامی‌که از استودیو بیرون می‌آیم ضبط قسمت‌های مربوط به سردار سرلک و پرویز فلاحی پور تازه تمام شده است. سردار سرلک از خاطرات هشت سال دفاع مقدس می‌گوید و در ادامه پرویز فلاحی پور قصه مهمان اول را تحلیل می‌کند. ظاهرا علت انتخاب این دو نفر این بوده که هر دو همسن و سال هستند.
عباس موزون: باید در تکایای رسانه‌ای هم انجام وظیفه و کسب توفیق و جلب نور کنیم
منا اورعی چندین بار با تلفن بهروز افخمی و ثریا عبداللهی تماس می‌گیرد و هنگامی‌که می‌فهمد این دو نفر در مسیر رسیدن به استودیو هستند، نفس راحتی می‌کشد. ساعت نزدیک ۹ شب است و عوامل منتظرند ضبط آیتم‌های مربوط به بهروز افخمی و ثریا عبداللهی را انجام دهند. عوامل از ۹ صبح کارشان را آغاز کرده‌اند و این طور که پیداست باید تا نیمه‌های شب بیدار باشند.
هنگام خداحافظی به ارتباط میان دو مهمان برنامه فکر می‌کنم. «ثریا عبداللهی» زنی است که در اطراف کمپ اشرف به همراه دیگر خانواده‌ها چشم انتظار پسرش بود. او چهار سال دور کمپ اشرف چرخید و جنایات منافقین را افشا کرد.
افکار عمومی ثریا عبداللهی را با نام سرهنگ ثریا (فیلمی‌که به همین نام درباره‌اش ساخته شده) می‌شناسند. او قصه دراماتیکی دارد و بهروز افخمی‌به عنوان یک فیلمساز می‌تواند این قصه را تحلیل کند.
به گزارش ایرنا، از سرگذشت دو راهی‌های زندگی افراد را روایت می‌کند. مجالی را که یک تصمیم می‌تواند شکل زندگی یک انسان را تغییر دهد و او را به چالش بکشد. روایت‌هایی عجیب از زیست مردمی ساده و تصمیماتی شجاعانه. در کنار این روایتگران چهره‌های شناخته شده قرار می‌گیرند و درباره این تصمیمات سخن می‌گویند.
این برنامه‌ی گفت‌وگو محور به تهیه‌کنندگی محسن نجفی سولاری، کارگردانی محمد پیوندی و اجرای علی‌اکبر قلیچ از اول ماه محرم سال ۱۴۰۲ ساعت ۲۱ و ۳۰ دقیقه میهمان مخاطبان شبکه نسیم است.