شبكه يك سيما اين روزها در تدارك ساخت مجموعه‌اي تازه است؛ سريال «پرواز در ارتفاع صفر» كه داستان آن در اوايل شروع جنگ تحميلي مي‌گذرد و داستان خلباني را روايت مي‌كند كه در دوراهي انجام وظيفه حرفه‌اي يا ماندن در كنار همسر و خانواده‌اش قرار گرفته است.

مجموعه‌اي كه ضبط آن تا انتهاي اين هفته در لوكيشن منزل حاج يحيي در محله فرحزاد تهران به پايان مي‌رسد و گروه براي ادامه كار به لوكيشن كارخانه چوب‌بري به كمال‌آباد كرج و سپس بيمارستان بعثت تهران عازم مي‌شود. اين مجموعه را عبدالحسن برزيده كارگرداني كرده و شاهرخ استخري، سوگل خليق، علي عمراني، محمد عمراني، عمار تفتي و حديث تهراني از جمله بازيگران اصلي‌اش هستند. گزارش زير حاصل يك شب حضور و همراهي خبرنگاران جام جم آنلاين  با سازندگان مجموعه پرواز در ارتفاع صفر است.

بقاياي يك عروسي

خانه‌باغي بزرگ و خاك گرفته در محله فرحزاد تهران، با ديوارهايي آجري و قديمي و حياطي بي‌برگ كه نشان از زمستاني سرد مي‌دهد، به عنوان يكي از لوكيشن‌هاي اصلي مجموعه انتخاب شده است. گروه شب‌كار است و تعدادي از عوامل در گوشه‌اي مسقف از حياط، زير نور چراغ به دور ماشين بنزي قديمي جمع شده‌اند و با دسته‌اي گل و روبان، مشغول تزئين آن به سبك ماشين‌هاي عروس ساليان نه چندان دور هستند. وقتي از باغ و حوض آب يخ‌زده‌اش مي‌گذريم و وارد ساختمان مي‌شويم، گويي ناگهان به 30 سال پيش سفر كرده‌ايم. فضاي قصه در سال‌هاي ابتدايي دهه 60 مي‌گذرد و خانه به رسم آن سال‌ها، اتاق‌هايي تو در تو، پله‌هايي با موكت فرش شده و اسباب و اثاثيه‌اي گزيده و قديمي دارد. اينجا قرار است لوكيشن منزل حاج يحيي (با بازي علي عمراني) باشد كه بخش عمده فضاي قصه در آن مي‌گذرد.

بازمانده‌هاي نقل‌هاي پاشيده شده روي زمين و آويزهاي روي ديوار و ميز و صندلي‌هاي آهني با بقاياي شيريني و ميوه و ظروف روي آن، نمايانگر اين است كه روز گذشته سكانس‌هاي مربوط به عروسي دو شخصيت اصلي داستان يعني كيومرث و شيرين در اينجا فيلمبرداري شده است. گويا دوربيني كه قرار است صحنه‌هاي امشب داستان را با آن فيلمبرداري كنند در ترافيك گم شده و در حالي كه برزيده به بازنويسي متن مشغول است، بقيه منتظر اعلام شروع كار هستند. منشي صحنه توضيح مي‌دهد: امشب در صدد ضبط وقايع مربوط به بعد از شب عروسي هستيم. داماد (با بازي شاهرخ استخري) در شب عروسي غيبش زده و همه نگران حال او هستند و خبر ندارند در جريان يك ماموريت بوده و دچار مشكل شده است. لذا فضايي غمناك بر صحنه حاكم است و به دليل همين ناراحتي، هنوز هيچ‌كس بساط عروسي را جمع نكرده و همه‌چيز در گوشه و كنار خانه پراكنده مانده است.

مجموعه‌اي براي اداي دين

محمد نشاط، تهيه‌كننده مجموعه پرواز در ارتفاع صفر است. او پيش از اين به عنوان تهيه‌كننده‌اي سينمايي شناخته مي‌شده و حالا اين مجموعه، اولين تجربه او در زمينه كار در تلويزيون محسوب مي‌شود.

وي با مثبت ارزيابي كردن ورود تهيه‌كنندگان جديد به عرصه تهيه مجموعه‌هاي تلويزيوني، در خصوص ساخته شدن اين سريال مي‌گويد: تقريبا پنج سالي مي‌شد كه به دنبال تصويب اين طرح بودم. متن اصلي بارها بازنويسي شد و تغيير كرد و نهايتا به هفت قسمت 45 دقيقه‌اي رسيديم كه توسط عبدالحسن برزيده نوشته شده و كارگرداني مي‌شود. خلاصه داستان مجموعه، روايت زندگي يك خلبان در دوران شروع جنگ است كه تازه ازدواج كرده، همسرش بيماري قلبي دارد و استرس ماموريت‌هاي شوهر براي او اصلا خوب نيست و اين فرد بر سر يك دوراهي براي انجام وظيفه يا ماندن پيش خانواده‌اش قرار مي‌گيرد.

اين تهيه‌كننده ادامه مي‌دهد: با اين حال خودم تعريفي متفاوت از اين مجموعه دارم. پرواز در ارتفاع صفر هدفي كلي‌تر را دنبال مي‌كند. من فكر مي‌كنم همه ما آدم‌هاي اين مملكت در مقابل افرادي كه رفتند و از اين آب و خاك دفاع كردند تكليف داريم و هر كس به سهم خودش بايد بخشي از دينش را ادا كند. ضمن اين‌كه در جنگ فقط آدم‌هايي كه در خط مقدم جبهه‌ها بودند سهم نداشتند؛ بلكه خانواده‌ آنها و اطرافيانشان هم بودند و با حمايت‌ و همراهي‌هايشان سهمي داشتند. نكته آخر هم اين‌كه دلمان مي‌خواست اين را بگوييم كه در كنار جنگ، زندگي هم جريان داشته و زشت و زيبا و غم و شادي در كنار هم بوده‌اند.

مجموعه‌اي با بازيگراني محدود

نشاط با نام بردن از بازيگران اصلي اين مجموعه و نقش‌هايشان مي‌گويد: از آ‌نجا كه قصه مجموعه ما در سال‌هاي 59 و 60 مي‌گذرد، لذا به دنبال بازيگراني بوديم كه چهره‌اي طبيعي داشته و يادآور آن دوران براي مخاطبان باشند. تقريبا 300 بازيگر مختلف را بررسي كرديم و نهايتا به اين تركيب رسيديم. در اين مجموعه شاهرخ استخري در نقش اصلي مجموعه يعني كيومرث مرادي كه يك خلبان نيروي هوايي است، به ايفاي نقش مي‌پردازد؛ سوگل خليق در نقش شيرين همسر اوست، علي عمراني در نقش حاج يحيي پدر شيرين است و محمد عمراني هم نقش حاج‌تراب، شريك و دوست نزديك و صميمي حاج‌يحيي را بازي مي‌كند. علاوه بر اين افراد، عمار تفتي در نقش فريدون دوست كيومرث، بهاره رياحي در نقش كتايون خواهر كيومرث، حميدرضا نيكدل شوهر كتايون و حديث تهراني در نقش افسانه همسر فريدون، ديگر بازيگران اين مجموعه هستند. كار در هفت قسمت در حال ساخت است و بناست در هفته دفاع مقدس سال آينده از شبكه يك سيما روي آنتن برود.

مشكلات خانواده‌هاي درگير جنگ

عبدالحسن برزيده كارگردان سريال پرواز در ارتفاع صفر است. او پس از فارغ شدن از كار بازنويسي قسمت‌هايي از مجموعه مي‌گويد: فيلمنامه‌اي كه در ابتدا به دست من رسيد، 11 قسمت بود و پس از بازنويسي آن را به هفت رساندم. نكته‌اي كه در دل قصه وجود داشت و من را خيلي جذب خودش كرد، توجه آن به نيروهاي هوايي و ارتش در طول جنگ تحميلي بود؛ گروهي كه به نظر مي‌رسد اهميتشان در طول جنگ كمي مورد غفلت قرار گرفته است، لذا تمام تلاشم در طول ساخت سريال اين است كه تجليلي از مقام خانواده‌ اين رزمندگان و شهدا داشته باشم و سختي‌ها و دغدغه‌هايشان را به تصوير بكشم.

برزيده تاكيد مي‌كند: براي نگارش بهتر مجموعه سراغ برخي خلبانان و مطالعه كتاب‌ها و خاطراتشان رفتم. براي مثال يكي از اين افراد به من مي‌گفت زماني كه فرزند اولم به دنيا آمد، تا يك‌ماه از خانه دور بودم و نتوانستم او را ببينم.

كارگردان فيلم سينمايي «مزار شريف» درخصوص چگونگي انتخاب بازيگران توضيح مي‌دهد: به طور كلي معيارهايي در زمينه انتخاب بازيگران وجود دارد. توانايي و مهارت و نيز شهرت بازيگران جزو فاكتورهايي بود كه مدنظر ما هم قرار داشت. به لحاظ چهره و حتي نوع بازي هم تلاش كرديم به فضاي آن دوران نزديك باشيم.

وقتي شاهرخ استخري خلبان مي‌شود!

شاهرخ استخري جزو آن دسته بازيگران جواني است كه با ورودش به عالم بازيگري اصطلاحا يكشبه ره صدساله را پيمود و با بازي در مجموعه‌هاي تلويزيوني پريدخت، دلنوازان و فاصله‌ها بسرعت به چهره‌اي شناخته شده در سطح جامعه تبديل شد، هرچند كليشه هميشگي تكرار نقش‌هايي ثابت براي بازيگران، گريبان استخري را هم گرفت و او براي مدتي طولاني در قالب جوان‌هاي مغرور و عاشقي باقي ماند كه مخاطبان حتي در نقش‌هاي جدي، متفاوت و پليسي‌اش هم از او توقع همان بازي ثابت را داشتند.

از اين‌رو به نظر مي‌رسد بازي در پرواز در ارتفاع صفر را مي‌توان گامي متفاوت در كارنامه كاري استخري تلقي كرد. او براي اولين بار از چهره هميشگي‌اش فاصله گرفته و با گريمي متفاوت، در نقش كيومرث مرادي، خلبان ارتش جمهوري اسلامي ايران به ايفاي نقش پرداخته است؛ نقشي خاص كه با توجه به وقوع اتفاقات داستان در برهه زماني سال‌هاي پس از انقلاب و جنگ، به نظر مي‌رسد چالش‌هايي را هم در قصه به همراه دارد و استخري براي باورپذيري بيشتر نقش، وراي چهره هميشه سردش بايد قالبي جديد را بيازمايد؛ اتفاقي كه در صورت موفقيت مي‌تواند فصلي جديد را در كارنامه وي رقم بزند.